เริ่มทัวร์เอเชีย “เคร์รี” ประเดิมเยือนลาว ยุยงอาเซียนขวางปักกิ่งฮุบทะเลจีนใต้

เอเจนซีส์ - จอห์น เคร์รี เปิดฉากการเยือนเอเชียอย่างเป็นทางการ โดยมีแผนการคร่าวๆ ที่จะกดดันจีนให้ล้อมกรอบเกาหลีเหนือ หลังทดสอบนิวเคลียร์ท้าทายนานาชาติหนักข้อขึ้น แต่ขณะเดียวกัน รัฐมนตรีต่างประเทศแดนอินทรีผู้นี้ก็เตรียมเร่งรัดชาติอาเซียนให้แสดงความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน เพื่อตอบโต้การอ้างสิทธิ์เหนือทะเลจีนใต้ของปักกิ่ง

เคร์รี รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ เริ่มต้นการเยือนเอเชียนาน 3 วันที่ลาว ประธานสมาคมประชาชาติเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (อาเซียน) ประจำปีนี้ โดยมีกำหนดเดินทางต่อไปยังกัมพูชาในคืนวันจันทร์ (25) ก่อนบินสู่ปักกิ่งในวันพุธ (27)

ในการเยือนลาวนั้น เคร์รีได้เรียกร้องความเป็นหนึ่งเดียวของอาเซียน สำหรับการยืนหยัดคัดค้านจีนระหว่างการประชุมสุดยอดที่ประธานาธิบดี บารัค โอบามา เชิญชวนผู้นำ 10 ชาติอาเซียนร่วมหารือในวันที่ 15-16 กุมภาพันธ์ ที่ซันนีแลนด์ส รัฐแคลิฟอร์เนีย

เคร์รีระบุในวันจันทร์ (25) หลังพบกับนายกรัฐมนตรีลาว “ทองสิง ทำมะวง” โดยอ้างว่า ลาวเองก็ต้องการให้เคารพสิทธิ์ทางทะเล รวมถึงหลีกเลี่ยงการสั่งสมกำลังทางทหารในทะเลจีนใต้

“เขาแสดงออกชัดเจนว่าต้องการให้ชาติอาเซียนรวมใจกันเป็นปึกแผ่น รวมถึงต้องการให้เคารพสิทธิ์ทางทะเล หลีกเลี่ยงการสั่งสมกำลัง หลีกเลี่ยงความขัดแย้ง” เคร์รีบอกนักข่าว หลังเข้าพบกับนายกรัฐมนตรีลาวที่กรุงเวียงจันทร์

อย่างไรก็ตาม ความสัมพันธ์ทางการเมืองและเศรษฐกิจที่แนบแน่นระหว่างลาวกับจีน ทำให้คณะบริหารของโอบามากังวลว่า เวียงจันทน์อาจเป็นแบบเดียวกับกัมพูชาเมื่อครั้งรับหน้าที่ประธานอาเซียน 4 ปีที่แล้ว ซึ่งถูกกล่าวหาว่าขัดขวางฉันทามติของอาเซียนเกี่ยวกับประเด็นทะเลจีนใต้

นอกเหนือจากความสัมพันธ์กับจีนแล้ว ลาวซึ่งเป็นประเทศที่ไม่มีทางออกสู่ทะเล สนใจข้อพิพาทในทะเลจีนใต้ระหว่างชาติอาเซียนกับจีนน้อยมาก

เจ้าหน้าที่ของสหรัฐฯ ระบุได้รับการบอกเล่าจากสมาชิกอาเซียนเกือบทุกชาติว่า กัมพูชาในฐานะเจ้าภาพกลุ่มได้ทิ้งความแปดเปื้อนเอาไว้ ซึ่งไม่ควรปล่อยให้เกิดขึ้นอีก

ถึงกระนั้น ลาวออกตัวได้ดีจากการกำกับดูแลแถลงการณ์ของอาเซียนเกี่ยวกับกิจการระหว่างประเทศ ทำให้คาดว่า ลาวจะเป็นประธานอาเซียนที่มีความรับผิดชอบสำหรับปี 2016

เคร์รีพยายามโน้มน้าวลาวด้วยการหารือเกี่ยวกับการเพิ่มความช่วยเหลือ ซึ่งรวมถึงการเพิ่มเงินสนับสนุนการกำจัดระเบิดสังหารที่ยังด้านอยู่ ที่เครื่องบินอเมริกันได้ทิ้งปูพรมไว้ทั่วลาวสมัยสงครามเวียดนาม โดยในช่วงเวลานั้น ลาวได้ชื่อว่าเป็นหนึ่งในประเทศที่ถูกทิ้งระเบิดมากที่สุดในประวัติศาสตร์

อย่างไรก็ตาม ถ้อยแถลงสำคัญคาดว่าจะมีขึ้นเมื่อโอบามาเข้าร่วมการประชุมสุดยอดอาเซียนปลายปีนี้ และถือเป็นผู้นำคนแรกของอเมริกาที่เดินทางเยือนลาว

ส่วนการไปที่กัมพูชา เคร์รีจะพบกับฮุน เซน นายกรัฐมนตรีที่อยู่ในตำแหน่งยาวนานที่สุดในเอเชีย โดยหยิบยกประเด็นที่เป็นข้อกังวลขึ้นหารือ ได้แก่ ปัญหาสิทธิมนุษยชน และแนวทางของรัฐบาลในการรับมือฝ่ายตรงข้าม ด้วยการพบกับสมาชิกพรรคฝ่ายค้านและนักเคลื่อนไหวพลเรือน

เจ้าหน้าที่อาวุโสผู้หนึ่งของกระทรวงต่างประเทศสหรัฐฯ คาดว่า ระหว่างหารือกับผู้นำจีน เคร์รีจะย้ำความจำเป็นของแนวร่วมที่เป็นปึกแผ่น เพื่อตอบโต้การทดสอบนิวเคลียร์ของเกาหลีเหนือเมื่อต้นเดือนด้วยมาตรการลงโทษเพิ่มเติมจากสหประชาชาติ (ยูเอ็น) รวมถึงจะเร่งเร้าให้จีน ซึ่งเป็นพันธมิตรหลักและเพื่อนบ้านของเปียงยาง ใช้มาตรการตอบโต้

เจ้าหน้าที่คนเดิมเสริมว่า สิ่งสำคัญคือมาตรการที่หนักแน่นและเป็นไปในทิศทางเดียวกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งการปิดโอกาสในการแพร่กระจายอาวุธนิวเคลียร์ ขัดขวางไม่ให้เกาหลีเหนือเข้าถึงเครื่องมือ โดยเฉพาะเงินทุนสำหรับเดินหน้าโครงการนิวเคลียร์และขีปนาวุธ ซึ่งหมายความว่าปักกิ่งต้องลงมือทำมากขึ้น

ทั้งนี้ เมื่อวันที่ 6 เดือนนี้ เปียงยางอวดอ้างว่า ประสบความสำเร็จในการทดสอบระเบิดไฮโดรเจน แม้วอชิงตันยังไม่ปักใจเชื่อเนื่องจากสมรรถนะของระเบิดดังกล่าวเล็กน้อยเกินกว่าจะเป็นเอชบอมบ์จริง

นอกจากนี้ ระหว่างอยู่ในปักกิ่ง รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ ยังมีแผนหารือ “เชิงลึก” เกี่ยวกับทะเลจีนใต้ ซึ่งเป็นต้นตอความตึงเครียดระหว่างจีนกับชาติอาเซียน รวมถึงอเมริกา สืบเนื่องมาจากการที่จีนสร้างเกาะเทียมที่เอื้ออำนวยต่อการใช้เป็นฐานทัพในน่านน้ำดังกล่าว