รอยเตอร์ - จดหมายUNHCR ระบุรัฐบาลไทยของ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา รับรู้สถานภาพลี้ภัยการเมืองของ เจียง เยเฟย (Jiang Yefei) และตง กวงปิง (Dong Guangping) นักเคลื่อนไหวการเมืองชาวจีน 2 คนนี้อยู่ในระหว่างการรอเพื่อถูกส่งต่อไปยังแคนาดาประเทศที่ 3 แต่ยังคงเดินหน้าส่งตัวกลับไปยังจีนตามคำขอ ต่างจากคำอ้างของผู้นำไทยที่ไม่ทราบว่า “คนทั้งคู่อยู่ภายใต้การคุ้มครองของ UNHCR”
รอยเตอร์รายงานเมื่อวานนี้ (30 พ.ย.) ว่า รอยเตอร์ได้เห็นเอกสารฉบับนี้และพบว่าเนื้อหาในจดหมายจากหน่วยงาน สำนักงานข้าหลวงใหญ่ผู้ลี้ภัยสหประชาชาติ UNHCR ถึงกระทรวงต่างประเทศไทยแสดงให้เห็นว่า รัฐบาลไทยรับรู้ถึงสถานภาพลี้ภัยทางการเมืองของเจียง เยเฟย (Jiang Yefei) และตง กวงปิง (Dong Guangping) ผู้ลี้ภัยชาวจีน 2 คนนี้เป็นอย่างดีว่าอยู่ในระหว่างการรอถูกส่งตัวเดินทางต่อไปประเทศที่ 3 แคนาดา เพื่อการลี้ภัยถาวร ต่างจากการให้สัมภาษณ์ของผู้นำไทย พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ที่ออกมาอ้างว่า “ไม่รู้ถึงสถานภาพของคนเหล่านี้ล่วงหน้าว่าอยู่ใต้การคุ้มครองของ UNHCR” ก่อนที่จะส่งตัวพวกเขาให้รัฐบาลจีน
ซึ่งเป็นอีกครั้งที่นโยบายเอาใจจีนของ พล.อ.ประยุทธ์ทำให้รัฐบาลไทยต้องถูกวิพากษ์อย่างหนัก หลังจากรัฐบาลไทยตัดสินใจทำตามคำขอของปักกิ่งในกลางเดือนพฤศจิกายนล่าสุดด้วยการส่งตัว เจียง เยเฟย และตง กวงปิง สองนักเคลื่อนไหวทางการเมืองชาวจีนที่ได้รับสถานะผู้ลี้ภัยส่งตัวกลับจีน และทำให้รัฐบาลแคนาดาวิตกกังวลเป็นอย่างมาก และได้เร่งอนุมัติสถานภาพผู้ลี้ภัยให้กับครอบครัวเจียงและตงที่ยังคงอยู่ในไทยให้สามารถเดินทางเข้าไปลี้ภัยในแคนาดาในทันที โดยครอบครัวของนักเคลื่อนไหวชาวจีนออกเดินทางจากไทยไปแคนาดาในวันที่ 19 พฤศจิกายนที่ผ่านมา ในขณะที่ทั้งเจียง เยเฟย และตง กวงปิงได้ถูกทางการไทยส่งตัวกลับจีนไปก่อนหน้านั้น สื่อไทยรายงาน
ทั้งนี้ ในแถลงการณ์ของนายกรัฐมนตรีไทยในสัปดาห์ที่ผ่านมา พล.อ.ประยุทธ์อ้างว่า ทางการจีนได้ออกหมายจับนักเคลื่อนไหวชาวจีนคู่นี้ก่อนหน้านี้ แต่ทว่ารอยเตอร์ไม่สามารถยืนยันในเรื่องนี้
รอยเตอร์รายงานต่อว่า ทั้งเจียง และตงถูกทางการไทยจับกุมตัวได้ในวันที่ 28 ตุลาคม นั้นอยู่ในระหว่างการรอถูกส่งตัวไปแคนาดาซึ่งเป็นประเทศที่ 3 เพื่อการลี้ภัยถาวร และได้ถูกส่งตัวกลับจีนในวันที่ 14 และ 15 พฤศจิกายน 2015 ซึ่งรอยเตอร์ชี้ว่า ในขณะนี้ยังไม่ทราบชะตาชีวิตของคนทั้งคู่
รอยเตอร์รายงานต่อว่า ในจดหมายของ UNHCR ระบุวันที่ 16 พฤศจิกายน 2015 UNHCR แสดงความเห็นคัดค้านการเนรเทศส่งตัวของเจียงและตงกลับไปให้ปักกิ่ง พร้อมทั้งนี้ในจดหมาย UNHCR ยังเตือนความทรงจำว่า รัฐบาลไทยได้รับทราบจากองค์การ UNHCR ก่อนหน้านี้ในจดหมายระบุวันที่ 10 พฤศจิกายนที่ผ่านมาว่า เจียงและตงมีสถานะผู้ลี้ภัยทางการเมืองจากองค์การสหประชาชาติ และคนทั้งคู่อยู่ในกระบวนการอนุมัติสถานภาพลี้ภัยเร่งด่วนในแคนาดา ซึ่งพบว่าคนทั้งสองได้ขอสถานภาพผู้ลี้ภัยทางการเมืองจากองค์การสหประชาติก่อนที่จะถูกรัฐบาลไทยเนรเทศออกนอกประเทศ
ในเอกสารของ UNHCR ยังระบุว่า นอกจากนี้ทางหน่วยงานได้ยื่นจดมายแจ้งเรื่องของคนทั้งคู่ไปยังกระทรวงยุติธรรม สำนักงานตำรวจตรวจคนเข้าเมือง กระทรวงต่างประเทศ และสำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ
รอยเตอร์รายงานเพิ่มเติมว่า ในเอกสารระบุว่า UNHCR ได้ร้องขอให้รัฐบาลไทยทำการระงับการเนรเทศเจียง เยเฟย และตง กวงปิง และได้ส่งข้อมูลให้รัฐบาลไทยรับทราบอย่างสม่ำเสมอถึงสถานภาพทางกฎหมายในเวลานั้นของคนทั้งคู่
อย่างไรก็ตาม วิเวียน ตัน (Vivian Tan) โฆษก UNHCR ประจำกรุงเทพฯ ปฎิเสธรอยเตอร์ที่จะให้ความเห็นในเรื่องนี้
ด้านสหรัฐฯ ได้ให้ความเห็นในเรื่องรัฐบาลไทยเนรเทศสองนักเคลื่อนไหวชาวจีนที่ได้รับสถานภาพผู้ลี้ภัยกลับจีนว่า “สิ่งที่ทางเราสามารถจะยืนยันได้คือ เราไม่ได้รับการแจ้งล่วงหน้าถึงการเนรเทศ” คาตินา อดัมส์ (Katina Adams) โฆษกกระทรวงต่างประเทศสหรัฐฯ แถลง และกล่าวต่อว่า “ทางสหรัฐฯ รู้สึกวิตกเป็นอย่างมากถึงการส่งตัวออกนอกประเทศครั้งนี้” โดยอดัมส์ย้ำว่า “คนทั้งคู่อาจต้องเผชิญกับการลงโทษอย่างรุนแรง และกระบวนการยุติธรรมที่ไม่ชอบ”
ในแถลงการณ์ของกระทรวงต่างประเทศสหรัฐฯ ยังกล่าวต่อว่า “สหรัฐฯขอให้ทางรัฐบาลไทยทำตามกรอบข้อตกลงของนานาชาติในพันธกิจที่ได้เคยให้คำมั่นไว้ ซึ่งรวมไปถึงกรอบธรรมเนียมปฎิบัติที่ได้มีการปฎิบัติสืบต่อกันมาในการให้ที่พักพิงต่อผู้อพยพและผู้ลี้ภัยที่เดือดร้อน”
อย่างไรก็ตาม จากข้อมูลที่ระบุไว้บนเว็บไซต์อย่างเป็นทางการของ UNHCR พบว่าไทยไม่ได้ลงนามในอนุสัญญาเจนีวา Geneva Convention 1951) ว่าด้วยสถานะผู้ลี้ภัย ค.ศ. 1951 หรือพิธีสาร 1967 ( Protocol 1967) และประเทศไทยก็ไม่มีกฎหมายที่เกี่ยวกับเรื่องผู้แสวงหาที่ลี้ภัย ดังนั้นจึงเป็นเหตุผลหนึ่งที่ไทยไม่จำเป็นต้องทำตามกรอบข้อตกลงว่าด้วยเรื่องผู้ลี้ภัยของสหประชาชาติ
นอกจากนี้ในวันจันทร์ (30 พ.ย.) รอยเตอร์ได้สอบถามไปยังกระทรวงต่างประเทศไทยในเรื่องนี้ โดยโฆษกกระทรวงต่างประเทศไทยได้ตอบกลับมาว่า “กระทรวงต่างประเทศไม่ได้ทราบถึงสถานภาพของประเทศที่ 3 แต่อย่างใดในขณะนั้น”
รอยเตอร์รายงานต่อว่า แหล่งข่าวนักการทูตในไทยได้เปิดเผยถึงเรื่องนี้ว่า กระทรวงต่างประเทศไทยได้รับข้อมูลถึงสถานภาพผู้ลี้ภัยของนักเคลื่อนไหวชาวจีนทั้งสองหลายครั้งก่อนที่ทางรัฐบาลไทยจะตัวคนเหล่านั้นไปให้ปักกิ่ง
และแหล่งข่าวนักการทูตยังให้ความเห็นเพิ่มเติมว่า ดูเหมือนการตัดสินใจเนรเทศ เยเฟย และ ตง กวงปิง จะออกมาจากระดับบนของรัฐบาลไทยที่มาจากการรัฐประหาร และดูเหมือนความเห็นของกระทรวงต่างประเทศจะถูกตัดออกไป เพราะทางกระทรวงดูเหมือนจะรับรู้การถูกส่งตัวกลับเท่านั้น และเกิดขึ้นเฉพาะหลังจากที่ชายชาวจีนทั้งคู่ถูกส่งตัวออกนอกประเทศไปแล้ว
ทั้งนี้ สำหรับ ตง กวงปิง หนีออกจากจีนพร้อมครอบครัวมาตั้งแต่เดือนกันยายนที่ผ่านมา หลังจากต้องโทษจำคุก 3 ปี ระหว่างปี 2001-2004 นอกจากนี้เขายังถูก “ทำให้หายตัว” โดยเข้าไปอยู่ในสถานที่ควบคุมตัวลับเป็นเวลา 8 เดือนในปี 2014 โดยที่ภรรยาของเขาที่หนีมาด้วยกัน กู ชูฮวา (Gu Shuhua) ได้เดินทางออกจากไทยหลังจากรัฐบาลแคนาดาอนุมัติให้ลี้ภัยดังกล่าว
ส่วนเจียง เยเฟย เป็นนักวาดการ์ตูนซึ่งหนีมาอยู่เมืองไทยตั้งแต่ปี 2008 โดยก่อนที่เขาจะหนีมา เขาถูกทางการจีนควบคุมตัวและทรมาน หลังจากที่เขาวิจารณ์พรรคคอมมิวนิสต์จีนในเรื่องการแก้ปัญหาเหตุแผ่นดินไหวที่มณฑลเสฉวน
