เอเอฟพี - รัฐบาลญี่ปุ่นได้ยื่นหนังสือร้องเรียนไปยังองค์การสหประชาชาติ (ยูเอ็น) เมื่อวันศุกร์ที่ผ่านมา (28 ส.ค.) เพื่อคัดค้านการตัดสินใจของเลขาธิการสหประชาชาติ บัน คีมูน ซึ่งจะเดินทางเยือนจีนในสัปดาห์นี้ เพื่อร่วมพิธีรำลึกครบรอบ 70 ปีที่ญี่ปุ่นพ่ายสงครามโลกครั้งที่ 2 โดยโฆษกรัฐบาลโตเกียว โยชิฮิเดะ สุกะ เตือนให้ยูเอ็น “วางตัวเป็นกลาง”
“เราขอให้รัฐสมาชิกยูเอ็นทั้ง 193 ประเทศคำนึงถึงอนาคต ดีกว่าที่จะให้ความสำคัญกับเหตุการณ์ที่ผ่านพ้นไปแล้วโดยไม่จำเป็น” สุกะ แถลงต่อสื่อมวลชนที่กรุงโตเกียวเช้าวันนี้ (31)
กองทัพปลดปล่อยประชาชนจีนจะจัดพิธีสวนสนามอย่างยิ่งใหญ่ที่จัตุรัสเทียนอันเหมินในวันพฤหัสบดี (3 ก.ย.) ซึ่งจะใช้ทหารเข้าร่วมถึง 12,000 นาย อาวุธยุทโธปกรณ์อีกราว 500 รายการ และอากาศยานทหารอีก 200 ลำที่จะขึ้นบินอวดศักยภาพเหนือท้องฟ้ากรุงปักกิ่ง ท่ามกลางบรรยากาศตึงเครียดในภูมิภาคจากการที่จีนมีท่าทีก้าวร้าวยิ่งขึ้น
เจ้าหน้าที่จีนแถลงรายชื่อผู้นำรัฐบาลต่างชาติกว่า 20 ประเทศที่ตอบรับเข้าร่วมงานแล้ว ในจำนวนนี้ยังรวมถึงประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน แห่งรัสเซีย, ประธานาธิบดีพัค กึน-ฮเย แห่งเกาหลีใต้ และประธานาธิบดีจาค็อบ ซูมา แห่งแอฟริกาใต้
เลขาธิการสหประชาชาติ บัน คีมูน ยืนยันจะไปร่วมพิธีสวนสนามที่กรุงปักกิ่ง ในขณะที่นายกรัฐมนตรีชินโซ อาเบะ แห่งญี่ปุ่น ปฏิเสธคำเชิญ
ก่อนหน้านี้ รัฐบาลโตเกียวอ้างว่าอาเบะตัดสินใจเลื่อนกำหนดการเยือนจีนในช่วงที่มีพิธีรำลึก 70 ปีการสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 2 เพราะต้องการอยู่ผลักดันชุดกฎหมายขยายบทบาทกองทัพซึ่งกำลังเผชิญกระแสต่อต้านอย่างรุนแรงจากชาวเมืองปลาดิบ
อย่างไรก็ตาม สื่อญี่ปุ่นตั้งข้อสังเกตว่าอาเบะไม่ต้องการไปร่วมงาน เนื่องจากพิธีรำลึกเช่นนี้ย่อมแฝงแนวคิดต่อต้านแดนอาทิตย์อุทัยอยู่แล้วโดยธรรมชาติ
ไม่นานมานี้ นายกฯ อาเบะเคยเปรยว่าอยากจะมีโอกาสสนทนาประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ของจีนในช่วงต้นเดือนกันยายน ทว่ากำหนดการพบปะระหว่างผู้นำทั้งสองก็ยังไม่มีการยืนยันออกมา
หนังสือพิมพ์ไชน่า เดลี ของจีนเขียนในบทบรรณาธิการฉบับวันนี้ (31) ว่า “การที่ญี่ปุ่นไม่พอใจที่เลขาธิการสหประชาชาติ บัน คีมูน จะมาเยือนปักกิ่ง ชี้ให้เห็นถึงความใจแคบของรัฐบาลชินโซ อาเบะ และความดื้อรั้นที่จะยึดถือมุมมองประวัติศาสตร์อย่างผิดๆ”
“การแสดงความไม่พอใจอย่างโจ่งแจ้งเช่นนี้ขัดต่อธรรมเนียมการทูต และยิ่งไม่ต้องพูดถึงว่าสิ่งที่พวกเขากังวลนั้นขาดเหตุผลรองรับ”
ทั้งนี้ อดีตนายกรัฐมนตรี โทมิจิ มุรายามะ ซึ่งเป็นผู้ออกคำแถลงขออภัยในนามรัฐบาลญี่ปุ่นเมื่อปี 1995 จะเดินทางไปร่วมพิธีที่จีนเป็นการส่วนตัว
ฝรั่งเศสและอิตาลีจะส่งรัฐมนตรีกระทรวงต่างประเทศของตนไปร่วมพิธีสวนสนามที่กรุงปักกิ่ง ในขณะที่สหรัฐฯ เยอรมนี และแคนาดา จะส่งเพียงเอกอัครราชทูตเท่านั้น
จีนแสดงท่าทีแข็งกร้าวในการอ้างกรรมสิทธิ์เหนือน่านน้ำพิพาทในทะเลจีนใต้ ทั้งยังกล่าวหาว่าญี่ปุ่นไม่แสดงความสำนึกผิดอย่างเพียงพอต่อการรุกรานดินแดนจีนในช่วงศตวรรษที่ 20
จีนเรียกสงครามในครั้งนั้นอย่างเป็นทางการว่า “สงครามประชาชนจีนต่อต้านการรุกรานของญี่ปุ่น และสงครามโลกต่อต้านฟาสซิสม์”
