เอเอฟพี/รอยเตอร์ - จีนระบุในวันพุธ (5 ส.ค.) ว่าการถมที่ในทะเลจีนใต้จนโดนประณามจากชาติเพื่อนบ้านและสหรัฐอเมริกานั้นได้สิ้นสุดแล้ว อย่างไรก็ตาม มีการเปิดเผยจากโฆษกกระทรวงการต่างประเทศฟิลิปปินส์และแหล่งข่าวด้านการทูตว่าจีนยังคงเดินหน้าก่อสร้างอย่างต่อเนื่อง
“จีนหยุดแล้ว พวกคุณดูสิมีใครก่อสร้างอะไรที่ไหนกัน ขึ้นเครื่องบินไปดูด้วยตัวเองเลยก็ได้” หวัง อี้ รัฐมนตรีต่างประเทศของจีน บอกนักข่าวระหว่างที่เขาแถลงข่าวร่วมกับบรรดารัฐมนตรีต่างประเทศของสมาคมอาเซียน แล้วถูกซักถามเรื่องการถมที่สร้างเกาะเทียมในทะเลจีนใต้
อย่างไรก็ตาม เอเอฟพีรายงานว่า แหล่งข่าวที่เป็นเจ้าหน้าที่ด้านการทูตของชาติแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ได้เปิดเผยกับสื่อมวลชนว่า หวัง อี้ รัฐมนตรีต่างประเทศของจีนได้บอกกับบรรดารัฐมนตรีของอาเซียน ระหว่างการประชุมร่วมกันวันพุธ (5) ก่อนออกมาแถลงข่าวว่าจีนยังคงผลักดันแผนก่อสร้างบนเกาะเทียมที่ถมแล้ว
แหล่งข่าวระบุว่า หวังได้บอกว่าการถมที่ถมทะเลนั้นเสร็จสิ้นแล้ว แต่การก่อสร้างจะยังคงดำเนินต่อไป โดยโครงการก่อสร้างนั้นจะมีทั้งประภาคาร ศูนย์การแพทย์และกู้ภัยฉุกเฉิน การติดตั้งสิ่งอำนวยความสะดวกในด้านอุตุนิยมวิทยาและการเดินเรือ เป็นต้น
ขณะที่สำนักข่าวรอยเตอร์อ้างคำพูดของ ชาร์ลส์ โฮเซ โฆษกกระทรวงการต่างประเทศฟิลิปปินส์ ที่กล่าวว่า จีนได้หยุดงานการถมที่ถมทะเล เนื่องจากงานส่วนนี้เสร็จสิ้นกลายเป็นหมู่เกาะเทียมแห่งใหม่ขึ้นมาแล้ว
“ในเวลาเดียวกัน จีนก็ประกาศว่าพวกเขากำลังเคลื่อนเข้าสู่เฟส 2 ซึ่งเป็นการก่อสร้างสิ่งปลูกสร้างและสิ่งอำนวยความสะดวกต่างๆ บนพื้นที่ซึ่งถมเสร็จแล้ว ฟิลิปปินส์มองกิจกรรมเหล่านี้ว่ากำลังเป็นตัวสั่นคลอนเสถียรภาพ” โฮเซบอก
ที่ผ่านมาอาเซียนได้เรียกร้องมาหลายปีแล้วให้จีนมาพูดคุยกันเรื่องแนวทางปฏิบัติในทะเลจีนใต้ เพื่อป้องกันมิให้เกิดความขัดแย้งกัน แต่จีนก็ให้ความสนใจเพียงเล็กน้อย จนกระทั่งในปี 2013 จึงได้ตกลงที่จะร่วมหารือในประเด็นนี้ แต่ถึงกระนั้นก็ยังไม่ใช่การเจรจาเต็มรูปแบบ
อย่างไรก็ตาม หวังอี้ได้เรียกร้องในวันพุธให้กระบวนการนี้ดำเนินการให้เร็วขึ้น เพื่อสำรวจถึงมาตรการป้องกันเพื่อบริหารจัดการความเสี่ยงทางทะเล
แม้จะพูดอย่างนั้น แต่นักวิเคราะห์กลับมองว่าว่า แท้จริงแล้วจีนหาทางถ่วงให้เรื่องพวกนี้ช้าลง ระหว่างที่ตนเองกำลังพัฒนาสิ่งปลูกสร้างบนเกาะเทียมในทะเลจีนใต้
รัฐมนตรีต่างประเทศของ 10 ชาติสมาคมอาเซียน กำลังประชุมกันที่กรุงกัวลาลัมเปอร์ โดยเริ่มต้นด้วยการประชุมระหว่างพวกเขากันเองเมื่อวันอังคาร (4) จากนั้นจึงเป็นการประชุมระหว่างอาเซียนกับประเทศคู่เจรจา เช่น จีน, ญี่ปุ่น, เกาหลีใต้ ตลอดจนการประชุมพหุภาคีรายการอื่นๆ โดยไฮไลต์ที่ได้รับความสนใจมากที่สุด ได้แก่ “การประชุมอาเซียนว่าด้วยความร่วมมือด้านการเมือง และความมั่นคงในภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิก” (ASEAN Regional Forum หรือ ARF) ซึ่งจะจัดขึ้นในวันพฤหัสบดี (6) โดยมีรัฐมนตรีต่างประเทศหรือตัวแทนทั้งของสหรัฐฯ, จีน, รัสเซีย, ญี่ปุ่น, อินเดีย, เกาหลีใต้, เกาหลีเหนือ เป็นต้น เข้าร่วม
