รอยเตอร์ - ญี่ปุ่นและสหรัฐฯเปิดตัวแนวทางความร่วมมือด้านการป้องกันประเทศญี่ปุ่น-สหรัฐฯ (Guidelines for Japan-US Defence Cooperation) ใหม่ในวันจันทร์ (27 เม.ย.) สะท้อนถึงความตั้งใจของโตเกียวที่จะเพิ่มความเข้มแข็งในบทบาทนานาชาติ ในช่วงเวลาที่จีนกำลังแผ่ขยายอิทธิพลและมีความกังวลมากขึ้นต่อเกาหลีเหนือ
การแก้ไขปรับปรุงครั้งแรกของแนวทางความร่วมมือด้านการป้องกันประเทศญี่ปุ่น-สหรัฐฯ ที่มีมาตั้งแต่ปี 1997 คือการเปิดทางขยายขอบเขตความร่วมมือด้านทหารระดับนานาชาติ ไล่ตั้งแต่การป้องกันตนเองจากขีปนาวุธนำวิถี การโจมตีทางไซเบอร์และอวกาศ รวมถึงความมั่นคงทางทะเล หลังจากเมื่อปีที่แล้วรัฐสภาแดนปลาดิบลงมติตีความรัฐธรรมนูญฉบับสันติภาพใหม่เพื่อให้ญี่ปุ่นมีสิทธิป้องกันตนเองได้โดยตรง
แนวทางความร่วมมือใหม่ที่สะท้อนถึงการเปลี่ยนแปลงของโลกและวิวัฒนาการในนโยบายความมั่นคงของญี่ปุ่น หมายความว่าโตเกียวมีสิทธิสอยขีปนาวุธใดก็ตามที่มุ่งสู่สหรัฐฯ และสามารถให้ความช่วยเหลือแก่ประเทศพันธมิตรใกล้ชิดในกรณีที่ประเทศนั้นถูกโจมตี
ในฐานะประเด็นสำคัญของการมาเยือนสหรัฐฯ ในสัปดาห์นี้ของนายกรัฐมนตรีชินโซ อาเบะของญี่ปุ่น แนวทางความร่วมมือด้านการป้องกันประเทศโตเกียว-วอชิงตัน คือการส่งสัญญาณออกไปในวงกว้างของนายอาเบะว่าญี่ปุ่นพร้อมรับภาระความรับผิดชอบด้านความมั่นคงของตนเองมากขึ้น ขณะที่จีนพัฒนากองทัพสมัยใหม่และเบ่งอิทธิพลในเอเชีย
ในทางกลับกัน ผู้นำอนุรักษนิยมของญี่ปุ่นรายนี้ ซึ่งมีคิวพบปะกับประธานาธิบดีบารัค โอบามา แห่งสหรัฐฯ ในวันอังคาร (28 เม.ย.) ก็แสวงหาคำรับประกันจากอเมริกาว่าจะยื่นมือเข้าช่วยเหลือโตเกียวถ้าจำเป็น ในกรณีที่ปะทะกับจีน
ถ้อยแถลงร่วมที่เผยแพร่ออกมาตามหลังการหารือ เป็นการยืนยันอีกรอบต่อพันธกิจของพันธมิตรในด้านความมั่นคงของญี่ปุ่น เช่นเดียวกับอำนาจอธิปไตยของโตเกียวเหนือหมู่เกาะในทะเลจีนตะวันออกซึ่งญี่ปุ่นเรียกเซนกากุ ส่วนจีนเรียกเตียวหยู (เตี้ยวอี๋ว์) ซึ่งเป็นข้อพิพาทด้านอาณาเขตระหว่างสองชาติ
ประเด็นสำคัญของการเปลี่ยนแปลงครั้งนี้ มีขึ้นตามหลังจีนทุ่มงบประมาณใช้จ่ายด้านกองทัพเพิ่มขึ้นอย่างมโหฬารนับตั้งแต่ปี 1997 เมื่อครั้งที่สหรัฐฯ และญี่ปุ่นจัดทำข้อตกลงความร่วมมือด้านการป้องกันประเทศ โดยมันมีจุดยืนที่แน่วแน่มากขึ้นในข้อพิพาททางทะเลและดินแดนที่สร้างความกังวลใจแก่ทั้งญี่ปุ่นและเหล่าพันธมิตรของสหรัฐฯ ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
การแก้ไขดังกล่าวจะเป็นการเปิดทางเพิ่มความร่วมมือด้านต่างๆและแบ่งปันข้อมูล ยกตัวอย่างเช่นด้านป้องกันขีปนาวุธ โดยอนุญาตให้ญี่ปุ่นยิงขีปนาวุธใดๆที่พุ่งตรงไปยังดินแดนของสหรัฐฯหรือปกป้องเรือของสหรัฐฯที่กำลังสู้รบในบริเวณใกล้เคียงญี่ปุ่น นอกจากนี้ยังเปิดทางสำหรับเพิ่มความร่วมมือด้านความมั่นคงทางไซเบอร์และปกป้องทรัพย์สินในอวกาศ
เมื่อถูกถามว่าการแก้ไขแนวทางความร่วมมือนี้เนการตอบโต้อิทธิพลและการอ้างสิทธิ์ทางทะเลของจีนที่ขยายวงกว้างมากขึ้นเรื่อยๆใช่หรือไม่ เจ้าหน้าที่ตอบว่าพวกเขาจะกระชับระบบพันธมิตรของสหรัฐฯในช่วงเวลาสำคัญและสะท้อนถึงความสำคัญของเอเชียที่กำลังเติบโต แต่ย้ำว่าความเคลื่อนไหวดังกล่าวไม่ได้มีเป้าหมายที่ประเทศใดประเทศหนึ่ง
