ส.ส.ญี่ปุ่นกว่าร้อยแห่สักการะ “ศาลวีรชน” ขณะที่ “อาเบะ” เตรียมพบ “สี่จิ้นผิง”

เอเอฟพี - สมาชิกรัฐสภาญี่ปุ่นกว่า 100 คนเดินทางไปสักการะศาลวีรชนสงคราม ยาสุกุนิ ในกรุงโตเกียววันนี้ (22 เม.ย.) ในขณะที่เจ้าหน้าที่ฝ่ายจีนและญี่ปุ่นกำลังเตรียมการพบปะระหว่างนายกรัฐมนตรี ชินโซ อาเบะ และประธานาธิบดี สี จิ้นผิง ที่เมืองหลวงอินโดนีเซีย

นักการเมืองญี่ปุ่นจากหลายพรรครวม 106 คนตบเท้าไปสักการะศาลเจ้ายาสุกุนิเนื่องในเทศกาลฤดูใบไม้ผลิ ทว่า ไม่มีบุคคลระดับรัฐมนตรีมาแม้แต่คนเดียว

ศาลเจ้ายาสุกุนิเป็นสถานที่สักการะดวงวิญญาณชาวญี่ปุ่นที่เสียชีวิตในสงคราม และเป็นที่เก็บป้ายวิญญาณอดีตนายพลระดับสูง และนักการเมืองญี่ปุ่นยุคสงครามโลกครั้งที่ 2 ที่ถูกฝ่ายสัมพันธมิตรตราหน้าเป็น “อาชญากรสงคราม”

“ผมรู้สึกปลื้มใจที่เรารักษาสันติสุขของบ้านเมืองมาได้ถึง 70 ปีแล้ว” ฮิเดฮิสะ โอทสึจิ ส.ส.จากพรรคเสรีประชาธิปไตย (แอลดีพี) ของ อาเบะ ซึ่งเป็นผู้นำคณะนักการเมืองไปยังศาลเจ้าในวันนี้ (22) กล่าว

“ดวงวิญญาณของบรรพบุรุษที่จากไปคงจะพอใจเช่นกัน” เขากล่าว

จีนและเกาหลีใต้มองว่า การสักการะศาลเจ้ายาสุกุนิเป็นเครื่องหมายแสดงให้เห็นว่าญี่ปุ่นไม่เต็มใจที่จะสำนึกความผิดที่เคยรุกรานประเทศอื่นๆ ขณะที่สหรัฐฯ ก็ไม่สนับสนุนให้นักการเมืองญี่ปุ่นไปเยือนศาลเจ้านี้ เพราะเป็นการ “ยั่วยุ” ไฟโทสะของเพื่อนบ้านโดยไม่จำเป็น

อาเบะ ไม่ได้ไปศาลวีรชนด้วยตนเองมาตั้งแต่ปี 2013 และเพียงแต่ส่งต้นไม้ศักดิ์สิทธิ์ไปสักการะศาลเจ้าเมื่อวานนี้ (21) แต่ถึงกระนั้นก็ยังมีเสียงตำหนิติเตียนแว่วมาจากจีนและเกาหลีใต้

อาเบะยังกล่าวว่า ตนอาจจะไม่ย้ำคำขออภัยของญี่ปุ่นอีกในการกล่าวสุนทรพจน์รำลึก 70 ปีที่ญี่ปุ่นพ่ายแพ้สงครามโลกครั้งที่ 2

ในขณะที่ ส.ส.แดนปลาดิบยังคงไปเยือนศาลวีรชนกันตามปกติเหมือนเช่นทุกปี เจ้าหน้าที่ปักกิ่งและโตเกียวก็กำลังจัดแจงให้ อาเบะ และ สี ได้พบปะหารือกันระหว่างที่ทั้งคู่เดินทางไปร่วมประชุมซัมมิตเอเชีย-แอฟริกาที่อินโดนีเซีย

สื่อท้องถิ่นรายงานว่า การพบกันระหว่างผู้นำทั้งสองอาจมีขึ้นภายในเย็นวันนี้ (22)

อาเบะ และ สี เคยพูดคุยกันอย่างผิวเผินระหว่างการประชุมผู้นำเขตเศรษฐกิจเอเปกที่จีนเป็นเจ้าภาพเมื่อปีที่แล้ว แต่ยังไม่เคยหารือทวิภาคีอย่างเป็นทางการ

หง เล่ย โฆษกกระทรวงการต่างประเทศจีน กล่าวย้ำวานนี้ (21) ให้ผู้นำญี่ปุ่นแสดงออกอย่างรอบคอบในพิธีรำลึกถึงการสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 2 ในปีนี้

“ผู้นำญี่ปุ่นควรมีมาตรการที่ชัดเจนเพื่อรักษาคำมั่นสัญญาที่ว่าญี่ปุ่นจะมองประวัติศาสตร์อย่างตรงไปตรงมา และจัดการปัญหาที่ตามมาอย่างเหมาะสม เพื่อสร้างความไว้เนื้อเชื้อใจจากประเทศเพื่อนบ้านและประชาคมโลก” หงกล่าว

ในบทสัมภาษณ์อาเบะที่เผยแพร่ทางสื่อโทรทัศน์เมื่อค่ำวันจันทร์ (20) เจ้าตัวระบุว่าเห็นด้วยกับถ้อยแถลงของบรรดานายกรัฐมนตรีในอดีต และ “คิดว่าผมคงไม่ต้องร่างคำแถลงขึ้นมาใหม่”

ปักกิ่งและโซลเรียกร้องให้กรุงโตเกียวยึดถือถ้อยแถลงของอดีตนายกฯ โทมิจิ มุรายามะ ในปี 1995 ที่แสดงออกซึ่งความสำนึกผิดและขออภัยอย่างสูงต่อพฤติกรรมกระหายสงครามในอดีต