เอเอฟพี - วันนี้ (10 ก.พ.) อดีตลูกจ้างธนาคาร “เอชเอสบีซี” ซึ่งเป็นผู้เปิดโปงเอกสารลับสุดอื้อฉาว ที่กล่าวหาว่าสถาบันการเงินใหญ่ที่สุดของอังกฤษแห่งนี้ว่าช่วยลูกค้าฐานะร่ำรวย “หลบเลี่ยงภาษี” หลายล้านดอลลาร์ ได้เปรียบเปรยว่าความจริงที่เปิดเผยออกมาเมื่อสุดสัปดาห์นั้นเป็นเพียง “ส่วนปลายยอดของภูเขาน้ำแข็ง” ขนาดมหึมา
ไฟล์เอกสารลับช็อกโลกวานนี้ (9) เน้นย้ำให้เห็นถึงการทำข้อตกลงทางการเงินของมหาเศรษฐีระดับโลก ทั้งยังกระตุ้นให้สมาชิกสภานิติบัญญัติอังกฤษเปิดฉากสอบสวนธนาคาร ที่มีสำนักงานใหญ่ในกรุงลอนดอนแห่งนี้
พบว่าในไฟล์เอกสารที่ถูกเผยแพร่ต่อสาธารณชน ในคดีที่เรียกกันว่า “สวิสลีกส์” นั้นมีชื่อของเหล่าเซเลบคนดัง, นายหน้าค้าอาวุธ และนักการเมือง กระนั้นก็ไม่ได้หมายความว่าบุคคลที่ปรากฏในรายชื่อดังกล่าวจำเป็นต้องกระทำความผิดเสมอไป
ไฟล์เอกสารดังกล่าวซึ่ง ถูกเผยแพร่เมื่อสุดสัปดาห์ที่ผ่านมาอ้างว่า ธนาคารเอชเอสบีซี สาขาสวิตเซอร์แลนด์ให้ความช่วยเหลือลูกค้าในกว่า 200 ประเทศทั่วโลกหนีภาษี ด้วยการช่วยปกปิดเงินในบัญชีลับมูลค่ารวม 1.19 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐ (ราว 3.88 ล้านล้านบาท)
แอร์เว ฟัลชีอานี พนักงานไอทีผู้ผันตัวมาเป็นผู้สังเกตการณ์การกระทำผิดของเอชเอสบีซี ได้ขโมยไฟล์เอกสารดังกล่าวไปเมื่อปี 2007 ก่อนจะส่งมอบให้แก่ทางการฝรั่งเศส ทว่า เอกสารดังกล่าวไม่ได้ถูกเผยแพร่ต่อสาธารณะตั้งแต่แรก
สมาคมผู้สื่อข่าวสืบสวนระหว่างประเทศ (ไอซีไอเจ) ได้รับไฟล์เอกสารเหล่านี้มาจากหนังสือพิมพ์รายวัน “เลอมงด์” ของฝรั่งเศส ก่อนที่จะส่งต่อข้อมูลให้แก่องค์กรสื่ออีกกว่า 45 แห่งทั่วโลก
อย่างไรก็ตาม ฟัลชีอานีกล่าวว่า เนื้อหาในเอกสารที่สื่อตีข่าวนั้นเป็นเพียงเศษเสี้ยวหนึ่งของไฟล์ที่เขาส่งมอบให้แก่ทางการแดนน้ำหอม
ชายลูกครึ่งฝรั่งเศส-อิตาลี ผู้นี้ให้สัมภาษณ์หนังสือพิมพ์ “เลอปารีเซียง” ของฝรั่งเศสฉบับวันนี้ (10) ว่า “นี่เป็นเพียงส่วนปลายยอดสุดของภูเขาน้ำแข็งเท่านั้น”
“ยังมีข้อมูลอีกมากมายที่ตกไปไม่ถึงมือผู้สื่อข่าว เอกสารที่ผมส่งไปยังระบุถึงการทำธุรกรรมหลายล้านรายการตัวเลขเหล่านี้น่าจะทำให้พอนึกภาพออกว่ายังมีอะไรอยู่ใต้ก้นบึ้งภูเขาน้ำแข็ง”
ทั้งนี้ รัฐบาลแดนน้ำหอมใช้ไฟล์เอกสารดังกล่าวแกะรอยผู้หนีภาษี รวมทั้งกระจายข้อมูลให้แก่ประเทศอื่นๆ เมื่อปี 2010 จนนำไปสู่การดำเนินคดีกับผู้กระทำความผิดมากมายหลายกรณี
ขณะที่ได้ฉายาว่า “สโนว์เดนผู้แฉการหนีภาษี” และชายที่คนร่ำรวยต้องหวาดกลัว” ฟัลชีอานียังคงเป็นที่ต้องการตัวไปรับผิดในข้อหาโจรกรรมข้อมูลหลายกระทง แต่ฝรั่งเศสและสเปนได้ให้ความคุ้มครองเขา ด้วยการไม่ส่งตัวเขากลับไปยังสวิตเซอร์แลนด์
สถาบันการเงินที่กุมความลับของอภิสิทธิชน?
มากาเร็ต ฮอดจ์ ประธานคณะกรรมาธิการงานบัญชีสาธารณะแห่งสภาอังกฤษกล่าวกับบีบีซีว่า สมาชิกสภานิติบัญญัติกำลังเปิดฉาก “ไต่สวนฉุกเฉิน” และจะสั่งให้เอชเอสบีซีส่งมอบหลักฐานในกรณีที่จำเป็น
เอกสารเหล่านี้เผยให้เห็นว่า เอชเอสบีซีเปิดบัญชีเงินฝากที่สวิตเซอร์แลนด์ให้อาชญากร นักธุรกิจ นักการเมือง และบุคคลผู้มีชื่อเสียงจากนานาประเทศ ไอซีไอเจระบุ
การเปิดโปงครั้งนี้ได้จุดประกายให้เกิดกระแสเรียกร้องให้ทางการปราบปรามเศรษฐี และบริษัทข้ามชาติที่ใช้กลวิธีอันแยบยลเพื่อเลี่ยงภาษี ทั้งนี้การเลี่ยงภาษีนั้นยังเป็นสิ่งถูกกฎหมาย ในขณะที่การหนีภาษีผิดกฎหมาย
ไอซีไอเจระบุว่า “เอชเอสบีซีได้กำไรจากการทำธุรกิจกับนายหน้าค้าอาวุธ ที่ป้อนลูกระเบิดให้ทหารเด็กในแอฟริกา นายหน้าจัดหาอาวุธให้ผู้นำเผด็จการของประเทศโลกที่สาม แก๊งค้ามนุษย์ในเหมืองเพชร และคนนอกกฎหมายอื่นๆ”
ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ชื่อเสียงของธนาคารเอชเอสบีซีต้องแปดเปื้อนจากกรณีอื้อฉาวมากมาย ซึ่งกลายเป็นที่จับตามองไปทั่วโลก รวมทั้ง การละเลยไม่ปฏิบัติหน้าที่ควบคุมตรวจตรา ซึ่งย่อมหมายความว่า ขบวนการค้ายาเสพติดเม็กซิโกจะสามารถใช้บัญชีของธนาคารฟอกเงินสกปรกได้
หุ้นของธนาคารนี้ร่วงลง 1.64 เปอร์เซ็นต์ขณะตลาดหุ้นลอนดอนปิดการซื้อขายวานนี้ (9)
นักการเมืองทั้งในอดีตและปัจจุบันของรัสเซีย อินเดีย และชาติแอฟริกาต่างๆ ตลอดจนเชื้อพระวงศ์ซาอุดีอาระเบีย บาห์เรน จอร์แดน และโมร็อกโก รวมทั้ง เคอร์รี แพ็กเกอร์ เจ้าพ่อสื่อออสซี ก็มีชื่ออยู่ในไฟล์เอกสารลับฉบับนี้ด้วย
ทั้งนี้ มีกระแสเรียกร้องให้ทางการสวิตเซอร์แลนด์สืบสวนเอาผิดเอชเอสบีซี ในยามที่ฝรั่งเศสและเบลเยียมเริ่มสอบสวนอาญาธนาคารเจ้านี้ ทว่า จนถึงตอนนี้ สวิตเซอร์แลนด์กลับได้แต่เปิดฉากสืบสวน ฟัลชีอานี เพียงเท่านั้น
กระแสตอบรับจากนานาประเทศวานนี้ (9) รวมถึงการที่ผู้พิพากษาเบลเยียมคนหนึ่งกำลังพิจารณาจะออกหมายจับสากลต่อผู้อำนวยการธนาคารเอชเอสบีซี สาขาสวิตเซอร์แลนด์
ซ่อนเงิน?
เอชเอสบีซีเน้นย้ำว่า ได้เปลี่ยนแปลงนโยบายด้านการรักษาความลับของธนาคารชนิดถอนรากถอนโคนแล้ว หลังมีลูกค้าบางส่วนอาศัยนโยบายนี้ปกปิดบัญชีของตนเอง
ฟร็องโก มอร์รา ผู้อำนวยการธนาคารเอชเอสบีซาสาขาสวิตเซอร์แลนด์กล่าวว่า “ธนาคารได้ปิดบัญชีของลูกค้าที่มีคุณสมบัติไม่ถึงเกณฑ์มาตรฐานระดับสูงของเรา”
ข้อความในไฟล์ดังกล่าวชี้ว่า พนักงานเอชเอสบีซีทราบดีว่า ลูกค้าของตนมีเจตนาที่จะซุกซ่อนทรัพย์สินไว้ให้รอดพ้นจากสายตาของสรรพากรภายในประเทศ
ไฟล์เอกสารที่ถูกขโมยไปนั้นมีรายละเอียดของลูกค้าเอชเอสบีซีกว่า 100,000 คน รวมทั้งบุคคลที่ถูกสหรัฐฯ คว่ำบาตร เช่น เซลิม อัลกูอาดิส นักธุรกิจชาวตุรกี และเกนนาดี ทิมเชนโค คนใกล้ชิดของประธานาธิบดี วลาดิมีร์ ปูติน แห่งรัสเซีย
อัลกูอาดิสบอกสมาคมผู้สื่อข่าวสืบสวนระหว่างประเทศว่า เขามองว่าการฝากเงินไว้ต่างประเทศนั้นเป็นการกระทำที่รอบคอบ ขณะที่โฆษกของทิมเชนโคระบุว่า เขาเสียภาษีอย่างถูกต้องทุกอย่าง
