“เยอรมนี” ข้องใจแผนลดหนี้ของ ‘กรีซ’ หลังอีซีบีลอยแพ-ยุติเงื่อนไขกู้พิเศษให้เอเธนส์

เอเจนซีส์ - รัฐบาลใหม่ของกรีซที่มีแนวทางต่อต้านการใช้มาตรการคุมเข้มเศรษฐกิจ เผชิญกับแรงต้านในยุโรปอย่างหนักหน่วง โดยที่ขุนคลังของเยอรมนี สมาชิกทรงอิทธิพลที่สุดของยูโรโซนซึ่งคัดค้านการยกเลิกนโยบายรัดเข็มขัด แสดงความสงสัยข้องใจแผนการของเอเธนส์ ระหว่างแถลงข่าวร่วมกับรัฐมนตรีคลังของกรีซที่ไปเยือนในวันพฤหัสบดี (5 ก.พ.) หลังจากที่เมื่อวันพุธ (4) ธนาคารกลางยุโรป (อีซีบี) ก็ประกาศยกเลิกไม่ยอมรับพันธบัตรคลังกรีซเป็นหลักทรัพย์ค้ำประกันเงินกู้ ส่งผลให้แบงก์ชาติกรีซต้องแบกรับภาระหนักในการอัดฉีดสภาพคล่องแก่ธนาคารในประเทศ

รัฐมนตรีคลัง วูล์ฟกัง ชอยเบิล ของเยอรมนี กล่าวในระหว่างแถลงข่าวร่วมภายหลังพบปะเจรจาเป็นหนแรกกับ ยานิส วารูฟากิส ขุนคลังของกรีซ ที่กรุงเบอร์ลิน ว่าทั้งสองฝ่าย “เห็นร่วมกันที่จะมีความเห็นไม่ลงรอยกัน” รวมทั้งเขากับวารูฟากิสก็ไม่ได้พูดกันถึงเรื่องการขอให้ฝ่ายเจ้าหนี้ยอมลดหนี้สิน หรือที่นิยมเรียกขานกันว่า “แฮร์คัต” ให้แก่กรีซ ซึ่งเป็นมาตรการที่รัฐบาลใหม่ของกรีซนำโดยพรรคซ้ายจัด “ซีรีซา” พยายามผลักดันอย่างแข็งขัน

ชอยเบิลบอกด้วยว่า บางมาตรการที่รัฐบาลกรีซประกาศออกมา “ไม่ใช่ว่าจะอยู่ในทิศทางที่ถูกต้อง” อีกทั้งกล่าวย้ำว่า เป็นสิ่งสำคัญที่จะต้องเคารพปฏิบัติตามข้อตกลงต่างๆ ที่มีอยู่ในปัจจุบัน และระบุว่า “ความเชื่อถือไว้วางใจได้ คือเงื่อนไขที่จะทำให้เกิดความมั่นอกมั่นใจ”

ทางด้านวารูฟากิสแถลงย้ำว่า รัฐบาลกรีซกำลังแสวงหาโครงการเงินกู้เสริมสภาพคล่องระยะสั้นในช่วงเวลาตั้งแต่ขณะนี้ไปจนถึงสิ้นเดือนพฤษภาคม เพื่อเปิดช่องให้สามารถดำเนินการเจรจาเกี่ยวกับ “การจัดทำข้อตกลงฉบับใหม่” ระหว่างเอเธนส์กับ 3 เจ้าหนี้ต่างชาติรายหลัก อันได้แก่ สหภาพยุโรป (อียู), กองทุนการเงินระหว่างประเทศ (ไอเอ็มเอฟ) และอีซีบี

การพบปะหารือระหว่างขุนคลังทั้งสอง มีขึ้นในขณะที่พวกนักลงทุนผู้กังวลว้าวุ่นพากันเทขายหุ้นในตลาดกรีซ โดยตอนเปิดตลาดเอเธนส์วันพฤหัสบดี ราคาหล่นฮวบลงเกือบ 10% แม้ต่อมาจะกระเตื้องขึ้นมาจนเมื่อช่วงเที่ยงวันซื้อขายกันในระดับลดลง 5.5% จากราคาปิดวันก่อน ขณะที่อัตราผลตอบแทนของพันธบัตรรัฐบาลระยะไถ่ถอน 10 ปีของกรีซ ก็ขยับเพิ่มขึ้นมาอยู่ที่ 10.42%

อัตราผลตอบแทนของพันธบัตรรัฐบาลกรีซ ซึ่งยังอยู่ที่ 9.678% ในวันพุธ (4) ได้พุ่งทะลุเลยระดับจิตวิทยาสำคัญที่ 10% ภายหลังที่อีซีบีออกคำแถลงในวันพุธว่า ไม่อนุญาตให้แบงก์เอกชนกรีซใช้พันธบัตรรัฐบาลที่มีเครดิตเรตติ้งในระดับ “ขยะ” เป็นหลักทรัพย์ค้ำประกันในเวลามาขอเงินกู้จากอีซีบีอีกต่อไปนับจากวันที่ 11 นี้

คำแถลงดังกล่าวส่งผลให้ตลาดการเงินปั่นป่วนอย่างหนัก ค่าเงินยูโรอ่อนยวบกว่า 1% เมื่อเทียบดอลลาร์ ขณะที่กระทรวงการคลังกรีซต้องออกมายืนยันว่า ระบบการธนาคารของประเทศยังคงได้รับการปกป้องอย่างเต็มที่ และมีทางเลือกในการระดมทุนอื่นๆ

ทั้งนี้ แม้แบงก์กรีซสามารถเข้าถึงโครงการความช่วยเหลือด้านสภาพคล่องฉุกเฉิน (อีแอลเอ) จากธนาคารกลาง แต่ต้องเสียดอกเบี้ยถึง 1.55% เทียบกับ 0.05% เมื่อกู้จากอีซีบี และวิธีการนี้เท่ากับว่า กรีซต้องแบกรับความเสี่ยงไว้เอง

อีซีบีออกคำแถลงฉบับดังกล่าว ไม่กี่ชั่วโมงหลังจากวารูฟากิสเข้าพบมาริโอ ดรากี ประธานอีซีบี เป็นครั้งแรกนับจากที่รัฐบาลใหม่ของกรีซเข้ารับตำแหน่งเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว เพื่อผลักดันให้มีการทบทวนเงื่อนไขการรับเงินกู้มูลค่า 240,000 ล้านยูโร (270,000 ล้านดอลลาร์) จากอียู ไอเอ็มเอฟ และอีซีบี

แม้ว่าระหว่างการหารือ ดรากีรับปากให้การสนับสนุนสมาชิกทุกชาติ รวมถึงกรีซ แต่นักวิเคราะห์ชี้ว่า คำแถลงล่าสุดบ่งชี้ว่า การหารือดังกล่าวล้มเหลวโดยสิ้นเชิง รวมทั้งยังเป็นการกดดันรัฐบาลกรีซให้เร่งบรรลุข้อตกลงกับเจ้าหนี้ระหว่างประเทศ

ทั้งนี้ ทั้งนายกรัฐมนตรีอเล็กซิส ซีปราสของกรีซ และวารูฟากิส อยู่ระหว่างการเยือนยุโรปเพื่อระดมการสนับสนุนสำหรับข้อตกลงเงินกู้ใหม่

หลังได้รับชัยชนะขาดลอยในการเลือกตั้งเมื่อปลายเดือนที่แล้วจากคำมั่นในการยุติมาตรการรัดเข็มขัด แต่ซีปราสต้องเจอภารกิจหนักหนาสาหัสในการโน้มน้าวพันธมิตรในยุโรปให้ยอมแก้เงื่อนไขเงินกู้ ควบคู่ไปกับการทำให้มั่นใจว่า เอเธนส์จะได้รับเงินช่วยเหลือที่จำเป็นเพื่อหลีกเลี่ยงการผิดนัดชำระหนี้

เมื่อวันพุธ หลังเข้าพบฌอง-โคลด จุงเกอร์ ประธานคณะกรรมาธิการยุโรป และโดนัล ทัสก์ ประธานอียูในบรัสเซลส์ ซีปราสแสดงความเชื่อมั่นว่า จะสามารถหาทางออกที่เป็นไปได้และเป็นที่ยอมรับสำหรับทุกฝ่าย

แหล่งข่าวในเอเธนส์เผยว่า ซีปราสและจุงเกอร์หารือกันเกี่ยวกับการร่วมกันวางแผนการฟื้นตัวในระยะเวลา 4 ปีสำหรับกรีซ รวมถึงการให้เวลากรีซในการวางแผนการปฏิรูป ที่ครอบคลุมการปราบปรามการคอร์รัปชั่นและการเลี่ยงภาษี

กระนั้น ทัสก์ยอมรับว่า การหลีกเลี่ยงการเผชิญหน้าเกี่ยวกับปัญหาหนี้ของกรีซเป็นไปได้ยาก และจำเป็นต้องมีความร่วมมือและการหารือ รวมถึงความพยายามอย่างมุ่งมั่นจากกรีซ

ก่อนการหารือกับอีซีบีเมื่อวันพุธ วารูฟากิสให้สัมภาษณ์หนังสือพิมพ์รายสัปดาห์ของเยอรมนีฉบับหนึ่งว่า อีซีบีควรให้การสนับสนุนธนาคารกรีซให้อยู่รอดได้ และยอมรับว่า กรีซเป็นประเทศล้มละลายอยู่ก่อน และภายหลังการหารือ ขุนคลังกรีซยังยืนยันว่า การพูดคุยกับดรากี “สัมฤทธิ์ผลดีมาก”

ทว่า หลังการประชุมคณะกำหนดนโยบายช่วงเย็นวันพุธ อีซีบีกลับประกาศยุติข้อยกเว้นพิเศษที่อนุญาตให้ธนาคารพาณิชย์ของกรีซใช้พันธบัตรรัฐบาลค้ำประกันเงินกู้ เนื่องจากไม่สามารถสันนิษฐานได้ว่า การเจรจาปรับเงื่อนไขเงินกู้ของกรีซจะสำเร็จลุล่วง

ขณะเดียวกัน หนังสือพิมพ์ไฟแนนเชียล ไทมส์รายงานว่า การตัดสินใจดังกล่าวบ่งชี้ว่า อีซีบีปฏิเสธการเพิ่มขีดจำกัดมูลค่าพันธบัตรคลังระยะสั้นที่เอเธนส์สามารถนำออกระดมทุนได้ จาก 15,000 ล้านยูโร เป็น 25,000 ล้านยูโร

กรีซนั้นมีกำหนดชำระหนี้ปลายเดือนนี้และปลายเดือนพฤษภาคม โดยรัฐบาลชุดใหม่โทษว่า ปัญหาการคลังของประเทศส่วนใหญ่เป็นผลจากมาตรการรัดเข็มขัดที่เยอรมนีกำหนด ซึ่งเป็นอุปสรรคต่อการกระตุ้นการเติบโตที่หดตัวลงถึง 1 ใน 4 รวมถึงการลดอัตราว่างงานที่ปักหลักอยู่ที่กว่า 25% รวมทั้งยังทำให้กรีซไม่สามารถชำระหนี้ที่มีมูลค่าถึง 1.75 เท่าของระบบเศรษฐกิจได้