เมิน “มาลิกี” ยื้อเก้าอี้ อิรักเสนอชื่อนายกฯ ใหม่หวังนำพาประเทศออกจากสงคราม

เอเอฟพี/รอยเตอร์ - อิรักขยับเข้าใกล้การเปลี่ยนโฉมหน้าจากยุคสมัยการปกครองของนายนูรี อัล-มาลิกี เมื่อมีการเสนอชื่อนายกรัฐมนตรีทางเลือกเมื่อวันจันทร์ (11 ส.ค.) เพื่อนำพาประเทศออกจากสงครามและปกป้องชาติตะวันออกกลางแห่งนี้จากภาวะล่มสลาย

“ประเทศอยู่ในมือของคุณแล้ว” ประธานาธิบดีฟูอัด มาซูม บอกกับนายไฮเดอร์ อัล-อบาดี หลังจากการเสนอชื่อเขาได้รับการขานรับจากกลุ่มการเมืองชีอะห์ในรัฐสภา ความเคลื่อนไหวที่เรียกเสียงยินดีจากสหรัฐฯ ในทันที ขณะที่ประธานาธิบดีมาซูม ยังขอให้นายอบาดี แกนนำพรรคอิสลามิค อาวาของนายมาลิกี เป็นผู้นำรัฐบาลที่ได้เสียงสนับสนุนจากรัฐสภาและเร่งเร้าให้เขาจัดตั้งรัฐบาลที่อยู่บนพื้นฐานการมีส่วนร่วมอย่างกว้างขวางในเดือนหน้า

สหรัฐฯ เคยเตือนนายมาลิกี ต่อการกระพือปัญหา หลังจากนายกรัฐมนตรี 2 สมัยรายนี้ปราศรัยผ่านสถานีโทรทัศน์เมื่อช่วงเที่ยงคินวันอาทิตย์ (10) แสดงการขัดขืน และบ่งชี้ว่าเขาพร้อมจะต่อสู้เพื่อรักษาตำแหน่งของตนเองจนถึงที่สุด

ในส่วนของนายไฮเดอร์ อัล-อบาดี ถือเป็นม้ามืดในการโต้เถียงทางการเมืองที่ยืดเยื้อมานานหลายเดือนว่าใครควรถูกเสนอชื่อให้ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีตามหลังศึกเลือกตั้งเดือนเมษายน

รัฐบาลผสมที่นำโดยนายมาลิกี ผู้ที่ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีมาตั้งแต่ปี 2006 ชนะเลือกตั้งอย่างสบายๆ แต่นโยบายแบ่งแยกทางนิกายของเขาถูกมองว่าต้องรับผิดชอบบางส่วนต่อเหตุความรุนแรงที่เกาะกุมอิรักเมื่อเร็วๆนี้

ทั้งนี้ นายอบาดีเกิดในแบกแดดเมื่อปี 1952 และกลับจากลี้ภัยในอังกฤษในปี 2003 หลังจากกองกำลังที่นำโดยสหรัฐฯบุกโค่นล้มซัดดัม ฮูสเซน และเขาเป็นนักการเมืองชีอะห์ที่มีความใกล้ชิดกับนายมาลิกี

ประธานาธิบดีบารัค โอบามาแห่งสหรัฐฯ ซึ่งเมื่อวันพฤหัสบดี (7) ได้ส่งเครื่องบินรบกลับเข้าสู่น่านฟ้าอิรักอีกครั้ง เพื่อหยุดยั้งการรุกคืบครั้งหายนะทางพวกนักรบญิฮัด ทางเหนือของประเทศ ย้ำว่ามาตรการใดๆที่จะสามารถคลี่คลายวิกฤตของอิรักได้ จำเป็นต้องเริ่มต้นจากการจัดตั้งรัฐบาลใหม่เสียก่อน หลังจากเป็นที่ชัดเจนว่านายมาลิกี สูญเสียแรงสนับสนันจากวอชิงตัน เช่นเดียวกับอิหร่าน ซึ่งมีชาวชีอะห์เป็นชนกลุ่มใหญ่ และแม้แต่พรรคดาวาของเขาเอง

ไม่กี่ชั่วโมงก่อนที่นายมาลิกีจะปราศรัยผ่านสถานีโทรทัศน์ว่า กองกำลังหน่วยรบพิเศษที่จงรักภักดีต่อเขาได้กระจายกำลังตามจุดยุทธศาสตร์สำคัญต่างๆ ในกรุงแบกแดดตั้งแต่คืนวันอาทิตย์ และรัฐบาลยังประกาศเตือนภัยสูงสุดทั่วประเทศ

ทั้งนี้ ในการปราศรัยทางทีวีหลังเที่ยงคืนวันอาทิตย์ (10) นายกรัฐมนตรีมาลิกี ประกาศจะยื่นฟ้องศาลรัฐธรรมนูญว่า ฟูอัด มาซูม ประธานาธิบดีคนใหม่ ซึ่งเป็นผู้ที่จาก “เคอร์ดิสถาน” เขตปกครองตนเองชาวเคิร์ด กระทำการละเมิดรัฐธรรมนูญ จากการไม่ยอมเสนอชื่อนายกรัฐมนตรีคนใหม่ภายในเส้นตายวันอาทิตย์ โดยที่ความเคลื่อนไหวเช่นนี้คือการมุ่งขัดขวางไม่ให้มาลิกีได้รับเลือกจากที่ประชุมรัฐสภาเพื่อกลับมาทำหน้าที่อีกครั้งนั่นเอง

ขณะที่ทางตันทางการเมืองที่ยืดเยื้อมานานคลี่คลาย แต่อีกด้านหนึ่งความรุนแรงที่ล้างผลาญอิรักยังไม่มีทีท่ายุติลงนับตั้งแต่พวกกบฏสุหนี่ปฏิบัติการจู่โจมสายฟ้าแลบเมื่อวันที่ 9 มิถุนายน

เมื่อช่วงสัปดาห์ที่แล้ว พวกนักรบรัฐอิสลาม (ไอเอส) รุกคืบเข้ายึดเมืองต่างๆในเขตปกครองตนเองชาวเคิร์ด จากกองกำลังชาวเคิร์ดที่เรียกตนว่า (เปชเมอร์กา) และในขณะที่พวกเขาตะเกียกตะกายป้องกันเขตปกครองตนเองจากการจู่โจมของพวกญิฮัด ในวันจันทร์ (11) ทางฝรั่งเศสได้เรียกร้องยุโรปเคลื่อนไหวสนับสนุนด้านอาวุธและกระสุนแก่เปชเมอร์ก้าเท่าที่จะทำได้

เดิมทีกองกำลังชาวเคิร์ดมีการบริหารจัดการดีกว่าของแบกแดด แต่เมื่อช่วงสุดสัปดาห์ที่ผ่านมา พวกนักรบญิฮัดสามารถบุกยึดเขื่อนใหญ่ที่สุดของประเทศและรุกคืบเข้าไปอยู่ภายในรัศมีการโจมตีเมืองเออร์บิล เมืองหลวงของเคิร์ด

สถานการณ์ดังกล่าวคือหนึ่งในเหตุผลที่กระตุ้นให้ประธานาธิบดีบารัค โอบามาแห่งสหรัฐฯ แถลงเมื่อวันพฤหัสบดี (7) ส่งเครื่องบินรบกลับสู่ท้องฟ้าอิรักเป็นครั้งแรกนับตั้งแต่ถอนทหารออกมาในปี 2011 โดยเขาอ้างความชอบธรรมจากความเสี่ยงฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ชนกลุ่มน้อยยาซิดี ซึ่งจำนวนมากติดอยู่บนยอดเขาตามหลังการโจมตีของพวกรัฐอิสลาม

เมื่อวันอาทิตย์ อเมริกาได้ทำการโจมตีทางอากาศเป็นรอบที่ 4 และสามารถทำลายรถยนต์และปืนครกของไอเอสใน เออร์บิล เมืองเอกของเคอร์ดิสถาน โดยวอชิงตันระบุว่าเพื่อเป็นการปกป้องเจ้าหน้าที่อเมริกันในและรอบๆ เมืองนี้ รวมทั้งเป็นการสนับสนุนกองกำลังชาวเคิร์ดที่กำลังต่อสู้กับไอเอสทางเหนือและตะวันตกของอิรัก

มีรายงานว่า นักรบ “เปชเมอร์กา” ของเคิร์ดสามารถยึดเมืองมัคมูร์ และเมืองอัล-กีแวร์ ที่อยู่ห่างจากเออร์บิล 45 กิโลเมตรกลับคืนจากไอเอสในวันอาทิตย์ ซึ่งถือเป็นหนึ่งชัยชนะสำคัญครั้งแรกๆ หลังจากเพลี่ยงพล้ำให้นักรบมุสลิมนิกายสุหนี่กลุ่มนี้ตลอดระยะหลายเดือนที่ผ่านมา

ในวันจันทร์เช่นกัน เจ้าหน้าที่อาวุโสของสหรัฐฯ เปิดเผยว่า คณะรัฐบาลโอบามาที่เริ่มเปิดการโจมตีทางอากาศและแจกจ่ายความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมในอิรักอีกคำรบหนึ่งเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว กำลังเริ่มจัดหาอาวุธส่งให้แก่กองกำลังเพชเมอร์กาโดยตรง ซึ่งตอกย้ำระดับความกังวลของวอชิงตันเกี่ยวกับการรุกคืบของไอเอส