เอเอฟพี – ทำเนียบขาว “ขออภัย” ต่อสมาชิกรัฐสภา หลังตัดสินใจปล่อยตัวนักโทษตอลิบานระดับหัวโจก 5 คนเพื่อแลกกับอิสรภาพของทหารอเมริกันนายหนึ่งที่ตกเป็นเชลยของกลุ่มตอลิบานมานานถึง 5 ปีโดยไม่ปรึกษาหารือ จนนำมาซึ่งเสียงวิพากษ์วิจารณ์อย่างหนัก วุฒิสมาชิกสหรัฐฯ เผยวานนี้ (3)
เจ้าหน้าที่ฝ่ายบริหารเตรียมแถลงข้อมูลชั้นความลับต่อที่ประชุมวุฒิสภาเต็มคณะ 100 คน ในวันนี้ (4) หลังบรรดา ส.ว. ทั้งจากพรรคโดเมแครตและรีพับลิกันล้วนไม่พอใจการตัดสินใจของรัฐบาล ซึ่งทำให้สิบเอก โบว์ เบิร์กดาห์ล ได้รับการปล่อยตัวกลับสู่หน่วยรบพิเศษสหรัฐฯในอัฟกานิสถาน เมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมา (31)
ไดแอนน์ เฟนสไตน์ ประธานคณะกรรมการข่าวกรองแห่งวุฒิสภาสหรัฐฯ ซึ่งเป็นสมาชิกอาวุโสคนหนึ่งของพรรคเดโมแครต ระบุว่า ทำเนียบขาวทำเช่นนี้เท่ากับฝ่าฝืนกฎหมาย เพราะไม่ได้แจ้งให้สภาคองเกรสทราบก่อน
“มันเป็นเรื่องน่าตกตะลึง และน่าเสียใจที่การแลกเปลี่ยนตัวนักโทษครั้งนี้เกิดขึ้นโดยไม่มีการปรึกษาหารือกับสภาคองเกรส ซึ่งขัดต่อกฎหมายอย่างสิ้นเชิง” เฟนสไตน์ ให้สัมภาษณ์
สมาชิกสภาคองเกรสทั้ง 2 พรรคต่างตั้งคำถามถึงประโยชน์ที่สหรัฐฯ จะได้รับจากการปล่อยตัว 5 นักโทษตอลิบานจากเรือนจำกวนตานาโม เพื่อแลกกับอิสรภาพของ เบิร์กดาห์ล
เพื่อบรรเทาผลกระทบจากคำสั่งดังกล่าว เจ้าหน้าที่อาวุโสในทำเนียบขาวได้กดโทรศัพท์หา แซกซ์บีย์ แชมบลิส ส.ว.รีพับลิกันซึ่งเป็นหนึ่งในคณะกรรมการข่าวกรองแห่งวุฒิสภาเมื่อวันจันทร์ (2) เพื่อ “ขออภัยที่ไม่ได้แจ้งเรื่องนี้ให้ทราบล่วงหน้า”
ด้าน เฟนสไตน์ ก็ยอมรับว่า เธอเองก็ได้รับโทรศัพท์จาก โทนี บลินคิน รองที่ปรึกษาด้านความมั่นคงแห่งชาติ ซึ่งกล่าวขออภัยต่อเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น
ตามกฎหมายสหรัฐฯที่ประกาศเมื่อเดือนธันวาคม ประธานาธิบดี บารัค โอบามา จะต้องแจ้งให้สภาคองเกรสทราบล่วงหน้า 30 วัน ก่อนจะปล่อยตัวนักโทษคนใดก็ตามออกจากเรือนจำทหารกวนตานาโม
คาร์ล เลวิน ส.ว.เดโมแครต ออกมาปกป้องรัฐบาล โดยอ้างว่า โอบามา เคยแจ้งให้สภาคองเกรส “ทราบ” แล้วเมื่อเดือนธันวาคม จากถ้อยแถลงที่ว่า ประธานาธิบดีมีอำนาจตามรัฐธรรมนูญที่จะจัดการเรื่องนักโทษอย่างรวดเร็ว ขณะที่ ส.ว. แฮร์รี รีด ผู้นำเสียงข้างมากในวุฒิสภา ก็ยืนยันว่าได้รับแจ้งเรื่องการแลกเปลี่ยนนักโทษเมื่อวันศุกร์ (30) และตนก็สนับสนุนให้รัฐบาลทำเช่นนั้น
อย่างไรก็ดี มี ส.ว. อีกเพียงไม่กี่คนที่ออกหน้าแก้ต่างแทนประธานาธิบดี
จอห์น โบห์เนอร์ ประธานสภาผู้แทนราษฎรสหรัฐฯจากพรรครีพับลิกัน กล่าวว่า เหตุผลเดียวที่ โอบามา ไม่แจ้งให้สภาคองเกรสทราบล่วงหน้าตามระยะเวลาที่กฎหมายกำหนด ก็เพราะ “รัฐบาลทราบดีว่าจะต้องเผชิญเสียงคัดค้านอย่างหนักจากทั้ง 2 พรรค”
กรณีนี้ทำให้สมาชิกรัฐสภาคองเกรสตกที่นั่งลำบาก เพราะระเบียบกองทัพอเมริกันระบุชัดเจนว่าห้ามทอดทิ้งทหารไว้เบื้องหลัง ดังนั้นพวกเขาจึงต้องยอมรับว่า การช่วยให้ เบิร์กดาห์ล ได้รับอิสรภาพหลังตกเป็นเชลยตอลิบานอยู่นานถึง 5 ปีเป็นเรื่องน่าชื่นชม
อย่างไรก็ตาม การตัดสินใจเช่นนี้เท่ากับละเมิดหลักการของสหรัฐฯ ที่จะไม่เจรจากับกลุ่มก่อการร้าย
“ผมเกรงว่าการแลกเปลี่ยนนักโทษครั้งนี้จะเป็นการสร้างมาตรฐานที่ไม่เหมาะสม และไม่อยากให้เกิดแนวคิดที่ว่า คุณสามารถจับทหารอเมริกันเป็นตัวประกันเพื่อแลกเปลี่ยนกับนักโทษคนอื่นได้” โรเบิร์ต เมเนนเดซ ประธานคณะกรรมการด้านความสัมพันธ์ต่างประเทศแห่งวุฒิสภา กล่าวเตือน
วอชิงตันอ้างเหตุผลในการแลกเปลี่ยนตัวประกันกับนักโทษครั้งนี้ว่า จำเป็นที่ต้องช่วยชีวิต เบิร์กดาห์ล เอาไว้ในช่วงที่สุขภาพของเขาทรุดโทรมลงอย่างรวดเร็ว แต่ ส.ส. รีพับลิกันได้ออกมาวิจารณ์ว่า นักรบตอลิบานทั้ง 5 คนซึ่งเป็นแกนนำระดับอาวุโสอาจหวนคืนสู่สนามรบ และกลายเป็นภัยคุกคามต่อชาวอเมริกันในต่างแดน
