‘โอบามา’ ย้ำ ‘สปาย’ ผู้นำต่างประเทศต่อ แม้จะไม่ให้กระเทือน ‘นายกฯ เยอรมนี’

เอเจนซีส์ - หน่วยข่าวกรองของสหรัฐฯ จะยังคงสอดแนมรัฐบาลต่างชาติต่อไป ประธานาธิบดีบารัค โอบามา กล่าวยืนยันในระหว่างให้สัมภาษณ์ที่นำออกเผยแพร่เมื่อวันเสาร์ (18 ม.ค.) ถึงแม้เขาจะให้ความมั่นใจแก่นายกรัฐมนตรีอังเกลา แมร์เคิล แห่งเยอรมนี ซึ่งเป็นพันธมิตรสนิทสนมของอเมริกันว่า เขาจะไม่ปล่อยให้การสืบความลับของสหรัฐฯมาสร้างอันตรายต่อความสัมพันธ์ระหว่างประเทศทั้งสอง

การยอมรับอย่างตรงไปตรงมาคราวนี้ บังเกิดขึ้น 1 วันหลังจากที่โอบามาออกมาประกาศว่า การสอดแนมการสื่อสารทางโทรศัพท์ของสำนักงานความมั่นคงแห่งชาติของสหรัฐฯ (เอ็นเอสเอ) จะมีการลดทอนระดับความครอบคลุมอันกว้างขวางลงมา แต่ก็ระบุด้วยว่ายังจะมีการเก็บรวบรวมข้อมูลเป็นปริมาณมหาศาลกันต่อไปเพื่อปกป้องพิทักษ์อเมริกาจากพวกผู้ก่อการร้าย

ในคำปราศรัยของเขาเมื่อวันศุกร์ (17) นั้น โอบามามุ่งประสงค์ที่จะบรรเทาความโกรธเกรี้ยวของประเทศต่างๆ ในเรื่องการแอบสอดแนมอย่างกว้างขวางเหลือเกินของสหรัฐฯ ตามที่ได้ถูกเปิดโปงแฉโพยโดย เอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน โดยที่เขาระบุด้วยว่าได้สั่งระงับการแอบดักฟังโทรศัพท์ของพวกผู้นำโลกที่เป็นพันธมิตรของอเมริกาด้วย

แต่ในการให้สัมภาษณ์รายการเจาะข่าวของสถานีโทรทัศน์ซีดีเอฟของเยอรมนี โอบามาบอกว่าการรวบรวมข่าวกรองเกี่ยวกับรัฐบาลต่างประเทศ จะยังคงดำเนินต่อไป

“พวกหน่วยข่าวกรองของเรา ก็เหมือนกับพวกหน่วยข่าวกรองของเยอรมัน และหน่วยข่าวกรองทุกๆ แห่งที่ออกปฏิบัติการอยู่ นั่นคือจะยังคงให้ความสนใจเกี่ยวกับเจตนารมณ์ของรัฐบาลในประเทศอื่นๆ ทั่วโลก นี่เป็นสิ่งที่จะไม่มีการเปลี่ยนแปลง” เขากล่าวกับรายการเจาะข่าวของทีวีเยอรมนี

“มันจะไม่มีประโยชน์อะไรเลยที่จะมีหน่วยข่าวกรอง ถ้าหากคุณถูกจำกัดอยู่แค่ข้อมูลเรื่องราวที่หาอ่านได้จาก นิวยอร์กไทมส์ หรือ แดร์ชปิเกล

“ความสามารถของหน่วยข่าวกรองอเมริกันไปไกลกว่าของประเทศอื่นๆ หมายความว่า อเมริกามีความรับผิดชอบมากกว่าในเรื่องนี้

“สัจธรรมของเรื่องนี้ก็คือว่า โดยคำนิยามแล้ว งานทางด้านข่าวกรองก็คือการเสาะหาให้ได้มา เป็นต้นว่า คนอื่นๆ เขาคิดกันยังไง? พวกเขากำลังทำอะไรกันอยู่” โอบามาแจกแจง

อย่างไรก็ดี โอบามาบอกด้วยว่าเขาจะไม่ยินยอมให้การสอดแนมนี้มาสร้างความเสียหายให้แก่ความสัมพันธ์แห่ง “มิตรภาพและความไว้วางใจกัน” ที่เขามีอยู่กับแมร์เคิล

“และดังนั้นสิ่งที่ผมสามารถพูดได้ก็คือ ตราบเท่าที่ผมยังเป็นประธานาธิบดีของสหรัฐฯ ท่านนายกรัฐมนตรีแห่งเยอรมนีจะต้องไม่กังวลใจเกี่ยวกับเรื่องนี้เลย” เขายืนยัน

ทั้งนี้ ในวันศุกร์ โอบามาก็ได้ให้คำมั่นว่า เอ็นเอสเอ ซึ่งเป็นหน่วยงานรับหน้าที่สอดแนมทางอิเล็กทรอนิกส์ของสหรัฐฯ จะไม่ไปแอบสปายพวกผู้นำของชาติพันธมิตรใกล้ชิดที่สุดของอเมริกาแบบเป็นประจำอีกแล้ว

ข่าวการแอบสอดแนมอย่างกว้างขวางของหน่วยข่าวกรองสหรัฐฯ ซึ่งสื่อต่างๆ นำมาเปิดโปงโดยอาศัยข้อมูลลับที่ได้จากสโนว์เดนนั้น ได้ก่อให้เกิดความโกรธเกรี้ยวจากทั่วโลก เพราะแม้กระทั่งยุโรปที่มีความรู้สึกว่าตนเองเป็นพันธมิตรสนิทสนมของอเมริกา ก็ยังมีรายงานว่า วอชิงตันสอดแนมพลเมืองสหภาพยุโรป (อียู) และดักฟังโทรศัพท์มือถือของนายกรัฐมนตรีแมร์เคิลอยู่หลายปี

การแฉโพยพฤติการณ์ของเอ็นเอสเอ กำลังสร้างความเสียหายอย่างหนักหน่วงเป็นพิเศษในเยอรมนี เนื่องจากชาวเมืองเบียร์มีความอ่อนไหวเกี่ยวกับเรื่องที่หน่วยตำรวจลับในยุคเยอรมันตะวันออกอยู่ในระบอบปกครองคอมมิวนิสต์ ได้ทำการสอดแนมพลเมืองของตนอย่างกว้างขวาง

นอร์แบร์ก เริตต์เกน ประธานคณะกรรมาธิการวิเทศสัมพันธ์ของสภาล่าง และสมาชิกพรรคซีดียูของแมร์เคิล แสดงความเห็นว่า คำสัมภาษณ์ของโอบามาเป็นเพียง “เทคนิค” ซึ่งไม่ตอบ “ปัญหาที่แท้จริง” เกี่ยวกับความแตกต่างระหว่างอเมริกากับยุโรปในเรื่องความมั่นคงและเสรีภาพ

ส่วน ไฮโก มาส รัฐมนตรียุติธรรมเยอรมนีแสดงความคิดเห็นผ่านหนังสือพิมพ์บิลด์ อัม ซอนทากฉบับวันอาทิตย์ (19) ว่า ความเชื่อมั่นของเบอร์ลินที่มีต่อวอชิงตันจะไม่มีทางฟื้นคืน เว้นแต่สองประเทศจะลงนามข้อตกลงปกป้องข้อมูลของพลเมืองทั้งหมดซึ่งมีผลผูกพันตามกฎหมาย” ทั้งนี้ทำเนียบขาวแสดงท่าทีเมินเฉยมาโดยตลอด เกี่ยวกับข้อเสนอเรื่องจัดทำ “ข้อตกลงไม่มีการสปายกัน” ของเยอรมนีนี้

โอบามานั้นมีกำหนดเยือนบรัสเซลส์ในวันที่ 26 มีนาคมเพื่อเข้าร่วมประชุมสุดยอดอียู-อเมริกา ซึ่งมีแนวโน้มว่า ทางฝั่งยุโรปจะหยิบยกเรื่องนี้ขึ้นหารือ