เอเอฟพี/บีบีซี - จีนเมื่อวันศุกร์(29) รุดส่งเครื่องบินรบขึ้นจับตาเครื่องบินสหรัฐฯและญี่ปุ่นที่โฉบเฉี่ยวเข้าสู่เขตป้องกันภัยทางอากาศของตนเอง เหตุเผชิญหน้าที่เกิดขึ้นท่ามกลางความตึงเครียดที่มีต้นตอจากเขตแสดงตนใหม่ของปักกิ่ง ซึ่งหลายฝ่ายกังวลว่ามันอาจนำไปสู่เหตุการณ์ทางทหารที่ไม่คาดคิด
เขตแสดงตนเพื่อการป้องกันภัยทางอากาศ (ADIZ) เหนือทะเลจีนตะวันออกที่จีนประกาศบังคับใช้ตั้งแต่เมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมา (23) ครอบคลุมอาณาเขตต่างๆที่กล่าวอ้างกรรมสิทธิ์ทั้งจีน ญี่ปุ่น ไต้หวันและเกาหลีใต้ ในนั้นรวมถึงดินแดนข้อพิพาท หมู่เกาะเตี้ยวอี๋ว์ที่จีนอ้างสิทธิ์ แต่อยู่ในความควบคุมของญี่ปุ่นซึ่งเรียกชื่อว่าเซงกากุ เช่นเดียวกับโขดหินโผล่ที่โซลอ้างว่าเป็นส่วนหนึ่งในดินแดนของพวกเขา
ทั้งนี้เขต ADIZ ไม่ใช่น่านฟ้าหรือเขตอธิปไตย และก็ไม่ใช่เขตห้ามบิน แต่เป็นมาตรการที่ชาติใหญ่จำนวนหนึ่งประกาศ โดยอ้างว่าเพื่อจุดประสงค์ที่จะมีเวลาเตรียมตัวรับมือเมื่อมีอากาศยานไม่ทราบฝ่ายบินตรงเข้ามา โดยที่สหรัฐฯได้ประกาศพื้นที่เช่นนี้รวม 4 เขต ได้แก่ รอบๆ ดินแดนของสหรัฐฯบนภาคพื้นทวีป, อะแลสกา, ฮาวาย, และเกาะกวม เช่นเดียวกับญี่ปุ่นซึ่งประกาศเขต ADIZ มาตั้งแต่ทศวรรษ 1960 รวมทั้งเพิ่งขยายเขตดังกล่าวไปทางตะวันตกอีกราว 22 ก.ม.เมื่อเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมาด้วย
ในการประกาศใช้เขต ADIZ ใช้เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว จีนบอกว่าให้เครื่องบินทุกลำที่บินผ่านเขตดังกล่าวของตนในทะเลจีนตะวันออก ต้องแสดงตนด้วยการระบุสัญชาติ ส่งแผนการบินให้จีน และคงการสื่อสารผ่านระบบวิทยุสองทางเอาไว้ ไม่อย่างนั้นอาจต้องเจอกับมาตรการฉุกเฉินเชิงป้องกัน อย่างไรก็ตามนับตั้งแต่นั้น สหรัฐฯ ญี่ปุ่นและเกาหลีเหนือ ยืนกรานว่าไม่ยอมรับกฎดังกล่าวและได้ส่งเครื่องบินทหารบินท้าทายเข้าไปยังพื้นที่
การกำหนดเขตแสดงตนเพื่อการป้องกันภัยทางอากาศ ก่อความขุ่นเคืองอย่างกว้างขวาง โดยสหรัฐฯประณามว่าเป็นความพยายามปรับเปลี่ยนสถานภาพปัจจุบันของภูมิภาค ขณะเดียวกันก็เริ่มมีความกังวลว่าความตึงเครียดที่คุกรุ่นขึ้นเรื่อยๆอาจนำไปสู่เหตุการณ์ทางทหารที่ไม่คาดฝัน
เมื่อวันพฤหัสบดี(28) ปักกิ่งแถลงว่ากำลังประจำการเครื่องบินเข้าไปยังเขตป้องกันภัยทางอากาศในทะเลจีนตะวันออกเพื่อลาดตระเวณและป้องกันตนเอง ล่าสุดในวันศุกร์(29) เฉิน จินเก๋อ โฆษกกองทัพอากาศจีน เผยว่าในตอนเช้าเครื่องบินรบถูกส่งขึ้นจับตาเครื่องบินลาดตระเวณสหรัฐฯ 2 ลำและเครื่องบินของญี่ปุ่นอีก 10 ลำ ในนั้นมีทั้งเครื่องบินตรวจการณ์ เครื่องบินลาดตระเวณและเครื่องบินรบที่บินผ่านเขต ADIZ
"เครื่องบินต่อสู้หลายลำถูกส่งขึ้นไปตรวจสอบระบุอากาศยานสหรัฐฯและญี่ปุ่นที่บินเข้ามายังเขตแสดงตนเพื่อปัองกันภัยทางอากาศที่ปักกิ่งประกาศเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว" สำนักข่าวซินหัวรายงานโดยอ้างคำสัมภาษณ์ของเฉิน จินเก๋อ โฆษกกองทัพอากาศจีน พร้อมชี้แจงว่ากองทัพอากาศมีภารกิจตรวจตราอากาศยานต่างชาติที่บินเข้ามาในเขตเพื่อระบุเอกลักษณ์อย่างเหมาะสม"
ด้านเจ้าหน้าที่ญี่ปุ่นไม่เปิดเผยรายละเอียดของเที่ยวบินต่างๆเหล่านั้น แต่บอกว่าจะยังคงดำเนินการตามปกติอย่างที่เคยทำและจนถึงตอนนี้ยังไม่พบกรณีที่ผิดปกติใดๆ ขณะที่นายกรัฐมนตรีชินโสะ อาเบะ กล่าวในวันศุกร์(29) ว่าญี่ปุ่นจะตอบโต้อย่างมั่นคงแต่ในวิธีการที่สงบต่อการประกาศเขตแสดงตนของจีน ส่วน ฟูมิโอะ คูชิดะ รัฐมนตรีต่างประเทศจีนบอกว่าจะมีการหยิบยกประเด็นนี้หารือกับโจ ไบเดน รองประธานาธิบดีสหรัฐฯ ซึ่งมีกำหนดเยือนญี่ปุ่น 3 วัน ในวันจันทร์(2ธ.ค.)