เอเจนซีส์ - ฝรั่งเศสและเม็กซิโกต่างเดือดจัด เรียกร้องวอชิงตันชี้แจงโดยด่วน หลังสื่อใหญ่สองค่ายรายงานในวันอาทิตย์ (20 ต.ค.) โดยอ้างอิงเอกสารจาก “เอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน” ที่แฉว่า สำนักงานความมั่นคงแห่งชาติของสหรัฐฯ (เอ็นเอสเอ) ดักฟังโทรศัพท์หลายสิบล้านสายในเมืองน้ำหอม และ “แฮก” อีเมลของประธานาธิบดีแดนจังโก้
รายงานทั้ง 2 ชิ้นดังกล่าวที่เผยแพร่ในหนังสือพิมพ์รายวัน เลอ มงด์ของฝรั่งเศส และแดร์ ชปีเกล หนังสือพิมพ์รายสัปดาห์ของเยอรมนี โดยต่างอ้างอิงข้อมูลลับของทางการสหรัฐฯ ซึ่งมาจากการเปิดเผยของสโนว์เดน อดีตพนักงานสัญญาจ้างของเอ็นเอสเอนั้น ถือเป็นการเปิดโปงเพิ่มเติมจากเมื่อเดือนมิถุนายนที่สโนว์เดนแฉโปรแกรมสอดแนมลับระดับโลกของอเมริกาที่ชื่อว่า “ปริซึม” ซึ่งมุ่งติดตามข้อมูลของผู้ใช้อินเทอร์เน็ต และทางอัยการฝรั่งเศสให้ความสนใจสอบสวนเรื่องดังกล่าวอยู่
นายกรัฐมนตรี ฌอง-มาร์ก เอโรต์ ของแดนน้ำหอมบอกกับผู้สื่อข่าวในวันจันทร์ (21 ต.ค.)ระหว่างที่กำลังเยือนเดนมาร์กว่า เขารู้สึก “ช็อกอย่างแรง” จากรายงานข่าวนี้ และเรียกร้องให้ทางการสหรัฐฯอธิบาย
“เป็นเรื่องเหลือเชื่อที่ชาติพันธมิตรด้วยกันอย่างสหรัฐฯ เมื่อมาจนถึงจุดนี้แล้วยังคงเที่ยวสอดแนมสืบความลับการติดต่อสื่อสารแบบส่วนตัว อย่างชนิดที่ไม่มีความชอบธรรมทางยุทธศาสตร์รองรับเลยอยู่อีก มันไม่มีความชอบธรรมใดๆ รองรับเลยเมื่อพิจารณาจากแง่มุมของการป้องกันประเทศชาติ” เอโรต์บอก
ขณะที่ ลอรองต์ ฟาเบียส รัฐมนตรีต่างประเทศฝรั่งเศสกล่าวในวันเดียวกัน ระหว่างเดินทางไปยังลักเซมเบิร์กเพื่อเข้าร่วมการประชุมของรัฐมนตรีต่างประเทศชาติสมาชิกสหภาพยุโรป (อียู) ว่า ได้เรียกชาร์ลส์ ริฟกิน เอกอัครราชทูตอเมริกาประจำปารีสเข้าพบในช่วงเช้า
“การปฏิบัติระหว่างพันธมิตรในลักษณะเหล่านี้ซึ่งละเมิดความเป็นส่วนตัว เป็นสิ่งที่รับไม่ได้โดยสิ้นเชิง และเราต้องทำให้มั่นใจโดยเร็วว่า พวกเขาจะไม่ทำเช่นนั้นอีกไม่ว่าในสถานการณ์ใด”
ขณะเดียวกัน มานูเอล วาลส์ รัฐมนตรีมหาดไทยฝรั่งเศส ให้สัมภาษณ์สถานีวิทยุ ยุโรป 1 โดยใช้คำพูดเดียวกับนายกรัฐมนตรีเอโรต์ว่า รายงานข่าวดังกล่าวทำให้เขา “ช็อกอย่างแรง” และสำทับว่า ฝรั่งเศสจะเรียกร้องให้สหรัฐฯอธิบายเรื่องนี้อย่างชัดเจนภายในไม่กี่ชั่วโมงนี้
ทั้งนี้ รายงานเวอร์ชันออนไลน์ของเลอ มงด์ระบุว่า เอ็นเอสเอได้ติดตามตรวจสอบโทรศัพท์ 70.3 ล้านสายในฝรั่งเศสระหว่างวันที่ 10 ธ.ค. ปีที่แล้ว ถึงวันที่ 8 ม.ค. ปีนี้ โดยตามเอกสารที่สโนว์เดนเปิดเผยนั้น เอ็นเอสเอเลือกตรวจสอบการติดต่อสื่อสารจากหมายเลขโทรศัพท์บางหมายเลขในฝรั่งเศส และบันทึกข้อความตัวอักษรบางข้อความ ภายใต้โครงการที่มีชื่อรหัส “ยูเอส-985ดี”
เลอ มงด์สำทับว่า เอกสารของสโนว์เดนมีมูลให้เชื่อได้ว่าเอ็นเอสเอพุ่งเป้าไม่เฉพาะบุคคลธรรมดาที่สงสัยว่าเกี่ยวข้องกับการก่อการร้ายเท่านั้น แต่ยังรวมถึงบุคคลสำคัญในวงการธุรกิจและการเมืองด้วย
ด้านเจ้าหน้าที่สหรัฐฯ ปฏิเสธที่จะแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับรายงานของเลอ มงด์ ขณะที่ริฟกินกล่าวเพียงว่า ความสัมพันธ์ระหว่างอเมริกากับปารีสยังคงแนบแน่น
ก่อนหน้านี้ เมื่อเดือนกรกฎาคม อัยการในปารีสได้เปิดการสอบสวนเบื้องต้นต่อโครงการพริซึมของเอ็นเอสเอ หลังจากแดร์ ชปีเกล และเดอะ การ์เดียนของอังกฤษ เปิดเผยโครงการสอดแนมระดับโลกของเอ็นเอสเอ โดยอิงกับเอกสารที่สโนว์เดนนำมาเผยแพร่
สำหรับรายงานล่าสุดของเลอ มงด์ ปรากฏออกมาไล่หลัง แดร์ ชปีเกล ซึ่งรายงานข่าวโดยอิงกับเอกสารจากสโนว์เดนเช่นเดียวกันว่า สายลับอเมริกันเจาะเครือข่ายสื่อสารและเข้าถึงบัญชีอีเมลของ เฟลิเป กัลเดรอน ตอนที่เขายังดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีเม็กซิโก
ตามรายงานของแดร์ ชปีเกล หน่วยงานหนึ่งของเอ็นเอสเอระบุในเดือนพฤษภาคม 2010 ว่า อีเมลของกัลเดรอนมีทั้งการติดต่อสื่อสารทางการทูต ทางเศรษฐกิจ และการติดต่อสื่อสารระหว่างผู้นำ ซึ่งให้ข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับระบบการเมืองและเสถียรภาพภายในของเม็กซิโก และว่า สำนักประธานาธิบดีเม็กซิโกได้กลายเป็น “แหล่งข้อมูลที่มีประโยชน์มาก”
ทางด้านกระทรวงการต่างประเทศเม็กซิโกออกคำแถลงเมื่อวันอาทิตย์ (20) ประณามการละเมิดความเป็นส่วนตัวในการติดต่อสื่อสารของสถาบันและพลเมืองเม็กซิโก ซึ่งถือเป็นการกระทำที่รับไม่ได้ รวมทั้งผิดกฎหมาย และละเมิดกฎหมายของเม็กซิโกและกฎหมายระหว่างประเทศ พร้อมเรียกร้องให้อเมริกาชี้แจง “โดยเร็วที่สุด”
สโนว์เดน ซึ่งปัจจุบันลี้ภัยอยู่ในรัสเซีย เป็นบุคคลที่อเมริกาต้องการตัวมาดำเนินคดีจารกรรมข้อมูลและข้อหาอื่นๆ หลังจากที่เขาออกมาเปิดโปงกิจกรรมการสอดแนมทั่วโลกของอเมริกาเมื่อเดือนมิถุนายน โดยนับจากนั้นเป็นต้นมา ประธานาธิบดีบารัค โอบามา ได้ออกมาเสนอแผนปฏิรูปโปรแกรมสอดแนมเพื่อผ่อนคลายกระแสความไม่พอใจที่คุกรุ่นอยู่ในหลายประเทศ
