สหรัฐฯ ยอมยกเว้น “อินเดีย” จากแผนคว่ำบาตรน้ำมันอิหร่าน แต่ไม่ยกเว้นให้ “จีน”

เอเอฟพี - สหรัฐฯจะละเว้นบทลงโทษแก่ประเทศเศรษฐกิจเกิดใหม่ 7 ประเทศ ในมาตรการคว่ำบาตรชุดใหม่ต่ออิหร่าน หลังจากที่ประเทศเหล่านี้ยอมลดการสั่งซื้อน้ำมันจากเตหะราน ทว่าจีนยังไม่อยู่ในข่ายที่ได้รับการยกเว้น

ฮิลลารี คลินตัน รัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ใส่ชื่ออินเดีย, มาเลเซีย, แอฟริกาใต้, เกาหลีใต้, ศรีลังกา, ตุรกี และไต้หวัน ลงไปในลิสต์ประเทศที่ได้รับการยกเว้นจากมาตรการคว่ำบาตรอิหร่าน โดยเดือนมีนาคมที่ผ่านมา คลินตัน ก็ได้ประกาศละเว้นให้สหภาพยุโรปและญี่ปุ่นไปแล้ว

ถ้อยแถลงดังกล่าวมีขึ้นวานนี้ (11) ก่อนที่คลินตันจะร่วมประชุมประจำปีกับเจ้าหน้าที่ของอินเดีย ซึ่งถือเป็นการผ่อนคลายปมขัดแย้งข้อใหญ่ระหว่าง 2 มหาอำนาจที่มีสัมพันธ์แน่นแฟ้นยิ่งขึ้นในช่วงหลายปีที่ผ่านมานี้

ภายใต้กฎหมายคว่ำบาตรที่ประธานาธิบดีบารัค โอบามา ประกาศเมื่อปลายปีที่แล้ว สหรัฐฯ จะเริ่มใช้บทลงโทษต่อสถาบันการเงินต่างชาติที่ทำธุรกรรมกับธนาคารกลางอิหร่าน ตั้งแต่วันที่ 28 มิถุนายนนี้ เป็นต้นไป

คลินตันชี้ว่า 7 ประเทศที่ถูกยกเว้นได้ลดปริมาณการสั่งซื้อน้ำมันจากอิหร่านลงอย่างมาก ซึ่งนับเป็นความสำเร็จของวอชิงตันในการที่จะกดดันรัฐบาลประธานาธิบดีมะห์มูด อาห์มาดิเนจัด ที่อิสราเอลและเจ้าหน้าที่ตะวันตกเชื่อกันว่ากำลังลักลอบพัฒนาระเบิดนิวเคลียร์

อย่างไรก็ดี ประกาศละเว้นครั้งนี้มิได้ครอบคลุมถึงจีน ซึ่งจำเป็นต้องพึ่งพาน้ำมันของอิหร่านและชาติอื่นเพื่อหล่อเลี้ยงเศรษฐกิจที่มีขนาดใหญ่โต โดยสหรัฐฯยังอยู่ระหว่างเจรจากับปักกิ่งในเรื่องดังกล่าว

“เราได้แจ้งให้เพื่อนร่วมงานชาวจีนของเราทราบแล้วถึงขอบข่ายและความเร่งด่วนของมาตรการคว่ำบาตร” เจ้าหน้าที่อาวุโสของสหรัฐฯ ให้สัมภาษณ์ พร้อมยืนยันว่าจีนซึ่งเป็นหนึ่งใน 6 ชาติที่จะเปิดเจรจากับอิหร่านที่กรุงมอสโกในสัปดาห์หน้า ยังเป็น “หุ้นส่วนสำคัญ” ของสหรัฐฯในแผนยับยั้งกิจกรรมนิวเคลียร์ของเตหะราน

วันศุกร์ที่ผ่านมา (8) ประธานาธิบดีหู จิ่นเทา ของจีน เรียกร้องให้อิหร่าน “มีความยืดหยุ่นและเน้นการปฏิบัติ” เกี่ยวกับโครงการนิวเคลียร์ ขณะที่ผู้เชี่ยวชาญบางรายชี้ว่า แม้จีนจะยังคงท่าทีแข็งขืนต่อแผนคว่ำบาตรน้ำมันอิหร่าน แต่แท้ที่จริงปักกิ่งก็เริ่มสั่งซื้อน้ำมันจากแหล่งอื่นๆเพิ่มขึ้นอย่างเงียบๆ

องค์การพลังงานระหว่างประเทศ (ไออีเอ) ประเมินว่า อิหร่านจำหน่ายน้ำมันได้น้อยลงถึง 1 ใน 4 ของกำลังการผลิต 3.3 ล้านบาร์เรลต่อวัน ในช่วงเดือนเมษายนที่ผ่านมา

แม้จะมีสายสัมพันธ์ทางประวัติศาสตร์ที่ค่อนข้างแน่นแฟ้นกับเตหะราน แต่อินเดียก็พยายามลดช่องว่างกับสหรัฐฯลงในช่วงที่ คลินตัน เดินทางไปเยือนเมื่อเดือนที่แล้ว โดยรัฐบาลอินเดียประกาศจะลดการสั่งซื้อน้ำมันจากอิหร่านลง 11%