“โอบามา” เผย แผนเขตการค้าเสรีเอเชีย-แปซิฟิก “ขนาดใหญ่” ณ ประชุมเอเปก

เอเอฟพี/บีบีซีนิวส์ - ประธานาธิบดีบารัค โอบามา แห่งสหรัฐฯ ประกาศแผนโครงสร้างข้อตกลง “เขตการค้าเสรี” ขนาดใหญ่ที่ครอบคลุมภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิก โดยสหรัฐฯ กำลังแสวงหาบทบาทผู้นำในยุคสมัยใหม่ ต่อภูมิภาคที่เศรษฐกิจเติบโตอย่างรวดเร็วเช่นนี้

“เราสามารถส่งเสริมการส่งออก การผลิตสินค้า การสร้างงานใหม่ การแข่งขัน และการกุมชัยเหนือตลาดในอนาคต ไปด้วยกัน” ประธานาธิบดีโอบามาวาดภาพโครงสร้างเศรษฐกิจของเอเชีย-แปซิฟิก ในฐานะตลาดที่มีความสำคัญต่อการฟื้นตัวของเศรษฐกิจโลก

ผู้นำชาติต่างๆ 19 ประเทศ ร่วมประชุมความร่วมมือทางเศรษฐกิจเอเชีย-แปซิฟิก (เอเปก) ในช่วงสุดสัปดาห์นี้ ณ เมืองโฮโนลูลู รัฐฮาวาย

บารัค โอบามา เปิดเผยว่า มี 9 ประเทศ สามารถบรรลุกรอบข้อตกลงกว้างๆ ในการเจรจาการค้าเสรี “ความตกลงหุ้นส่วนยุทธศาสตร์ทางเศรษฐกิจภาคพื้นแปซิฟิก” (Trans-Pacific Partnership - TPP) และตั้งเป้าหมาย ว่า ภายในปีหน้าจะสามารถบรรลุข้อตกลงฉบับลายลักษณ์อักษรที่สมบูรณ์ได้สำเร็จ

นายกรัฐมนตรีโยชิฮิโกะ โนดะ แห่งญี่ปุ่น ส่งสัญญาณสนับสนุนทีพีพีที่สำคัญก่อนเริ่มการประชุมเอเปก ด้วยการแสดงเจตนารมณ์นำญี่ปุ่นเข้าเป็นสมาชิกลำดับที่ 10 ของทีพีพี ซึ่งส่งผลให้ขนาดเศรษฐกิจของทีพีพี ครอบคลุมถึง 1 ใน 3 ของโลก และอาจพัฒนาเป็นเขตการค้าเสรีที่ใหญ่ที่สุด เกินกว่าสหภาพยุโรป (อียู)

นอกจากนี้ ประธานาธิบดีโอบามายังตั้งเป้าเพิ่มอัตราการส่งออกขึ้นเป็นสองเท่า เพื่อสร้างงานให้กับชาวสหรัฐฯ พร้อมทั้งตั้งความหวังว่า ทีพีพีจะกลายเป็นต้นแบบทางยุทธศาสตร์ของเขตการค้าเสรีอื่นๆ ขณะสหรัฐฯ กำลังถอนตัวออกจากอิรัก-อัฟกานิสถาน และกลับมาทุ่มความสนใจให้เอเชียอีกครั้ง

ความตกลงหุ้นส่วนยุทธศาสตร์ทางเศรษฐกิจภาคพื้นแปซิฟิก (ทีพีพี) เริ่มการลงนามครั้งแรก เมื่อปี 2005 โดยมีชาติสมาชิกเบื้องต้นเพียง บรูไน ชิลี นิวซีแลนด์ และสิงคโปร์ ก่อนที่โอบามาจะหันมาให้ความสนใจกับกลุ่ม 4 ประเทศ ดังกล่าว เพื่อส่งเสริมการค้าเสรีของสหรัฐฯ โดยออสเตรเลีย ญี่ปุ่น มาเลเซีย เปรู สหรัฐฯ และเวียดนาม กำลังเจรจาเข้าร่วมเขตการค้าเสรีดังกล่าว

จีน ชาติเศรษฐกิจใหญ่อันดับ 2 ยังไม่ได้แสดงความประสงค์เข้าร่วมกลุ่ม แต่โอบามาก็เคยเตือนดักหน้าไว้ ว่า จีนต้อง “เล่นตามกฎ” ในสนามการค้าระหว่างประเทศ และการคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญา อย่างไรก็ตาม ผู้เชี่ยวชาญส่วนใหญ่มองว่า อาจต้องใช้เวลาอีกหลายปีกว่าข้อตกลงเขตการค้าเสรีทีพีพีจะบรรลุผลเป็นรูปธรรม

รายละเอียดเกี่ยวกับข้อตกลงการค้าเสรีดังกล่าวยังไม่ชัดเจน แต่เสียงคัดค้านในประเทศต่างๆ ก็ดังขึ้นหนาหู เช่น กลุ่มเกษตรกรในญี่ปุ่นที่แสดงความกังวลว่า อาจเสียผลประโยชน์จากการแข่งขันในตลาดโลก ขณะเดียวกัน ผู้ผลิตรถยนต์สหรัฐฯ ก็หวั่นว่า เขตการค้าเสรีนี้ยิ่งทำให้รถญี่ปุ่นเข้าประเทศได้ง่ายยิ่งขึ้น

ทั้งนี้ เอเปกครอบคลุม 21 เขตเศรษฐกิจ (19 ประเทศ 2 เขตเศรษฐกิจ) มีมูลค่าทางเศรษฐกิจคิดเป็น 44 เปอร์เซ็นต์ ของโลก และมีประชากรรวมกันจำนวน 40 เปอร์เซ็นต์ ของประชากรโลก โดยผู้นำ 2 ชาติที่ยกเลิกภารกิจประชุมเอเปกรอบนี้ คือ นายกรัฐมรตรียิ่งลักษณ์ ชินวัตร ของไทย และประธานาธิบดีเฟลิเป กัลเดรอน แห่งเม็กซิโก

น.ส.ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร นายกรัฐมนตรีไทย ยกเลิกการเข้าร่วมประชุม ซึ่งจะเป็นการเปิดตัวในฐานะผู้นำไทยคนใหม่บนเวทีโลกครั้งแรก เพื่ออยู่รับมือกับวิกฤตอุทกภัย ขณะที่ประธานาธิบดีเฟลิเป กัลเดรอน ก็ขอสละสิทธิ์การประชุมเอเปก หลังจากรัฐมนตรีมหาดไทยเม็กซิโกเพิ่งเสียชีวิตจากอุบัติเหตุเครื่องบินตก