เอเจนซี - ประธานธนาคารกลางสหรัฐฯ (เฟด) เบน เบอร์นันกี กล่าวเรียกร้องเมื่อวันจันทร์ (1) ให้ลงมือปฏิบัติการอย่างเด็ดเดี่ยวเพื่อปกป้องเศรษฐกิจ พร้อมกันนั้น ก็ยืนยันว่า เฟดยังมีเครื่องมือทางเลือกอื่นๆ ที่จะช่วยกอบกู้เศรษฐกิจได้ แม้จะลดอัตราดอกเบี้ยนโยบาย จนอยู่ใกล้ระดับศูนย์เปอร์เซ็นต์แล้วก็ตามที
“นโยบายเศรษฐกิจของประเทศเรา ต้องมีความแข็งขันในการเข้ารับมือแก้ไขความเสี่ยงรุนแรงต่างๆ ที่อาจส่งผลกระทบต่อเสถียรภาพทางการเงินและการขยายตัวทางเศรษฐกิจ” เบอร์นันกี กล่าวในการแสดงปาฐกถาต่อที่ประชุมหอการค้านครออสติน มลรัฐเทกซัส
เบอร์นันกี บอกว่า เศรษฐกิจสหรัฐฯยังคงเผชิญกับแรงกดดันที่ค่อนข้างรุนแรง อีกทั้งได้ทรุดตัวลงอย่างต่อเนื่องนับตั้งแต่เกิดวิกฤตการณ์ในตลาดเงินเมื่อเดือนกันยายน เขากล่าวว่ารายได้ภาคครัวเรือนยังถดถอยไม่ยอมหยุด ทำให้การจับจ่ายของผู้บริโภคมีแนวโน้มลดต่ำลงอีกในไตรมาสที่ 4 ของปีนี้
ประธานเฟด ระบุด้วยว่า การปรับลดอัตราดอกเบี้ยนโยบาย “เฟดฟันด์เรต” ให้ต่ำลงจากระดับ 1 เปอร์เซ็นต์ในปัจจุบัน ก็ยังมีทางเป็นไปได้ แต่เฟดอาจจะพิจารณาใช้มาตรการพิเศษในรูปแบบอื่นมาช่วยเสริมเพื่อกระตุ้นการขยายตัวทางเศรษฐกิจด้วย
“แม้ว่านโยบายอัตราดอกเบี้ยซึ่งเป็นเครื่องมือมาตรฐาน กำลังจะถูกจำกัด เนื่องจากไม่สามารถปรับลดให้ต่ำกว่าศูนย์เปอร์เซ็นต์ได้ แต่เฟดก็ยังมีเครื่องมืออย่างอื่นที่จะนำมาใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพไม่น้อยไปกว่ากัน นั่นคือ การบริหารสภาพคล่อง” เบอร์นันกี กล่าว
ประธานเฟด อธิบายว่า เฟดสามารถเข้าไปซื้อตราสารระยะยาวที่ออกโดยกระทรวงการคลังหรือหน่วยงานที่รัฐบาลให้การสนับสนุนได้โดยตรง เพื่อทำให้อัตราผลตอบแทนลดต่ำลง และกระตุ้นให้เกิดอุปสงค์ในตลาดเพิ่มขึ้น
เบอร์นันกี กล่าวด้วยว่า นอกจากนั้น เฟดยังสามารถอัดฉีดเงินเข้าไปในตลาดใดตลาดหนึ่งได้โดยตรงโดยไม่ต้องผ่านสถาบันอื่นๆ อย่างที่เคยทำมาแล้วในตลาดตราสารหนี้ระยะสั้นสำหรับธุรกิจขนาดกลางและขนาดเล็ก รวมทั้งมาตรการอัดฉีดสภาพคล่องเข้าสู่ตลาดสินเชื่อเพื่อการบริโภคเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว
ถ้อยแถลงของบอร์นันกีคราวนี้ ทำให้ราคาพันธบัตรรัฐบาลสหรัฐฯดีดตัวสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว จนอัตราผลตอบแทน (ซึ่งย่อมต้องเคลื่อนไหวในทางกลับกันกับราคา) ลดลงสู่ระดับต่ำสุดในรอบ 5 ทศวรรษ ท่ามกลางความคาดหมายว่า เฟดจะเข้าแทรกแซงด้วยการซื้อพันธบัตรรัฐบาลโดยตรง
นักวิเคราะห์คาดการณ์กันอย่างกว้างขวาง ว่า เฟดจะปรับลดอัตราดอกเบี้ยนโยบายลงอีก 0.5 เปอร์เซ็นต์ในการประชุมคณะกรรมการกำหนดนโยบายการเงินครั้งต่อไประหว่างวันที่ 15-16 ธันวาคมนี้ และยังเชื่อกันด้วยว่า ถ้อยแถลงของเบอร์นันกีครั้งนี้ เป็นการส่งสัญญาณว่าเฟดจะใช้อะไรเป็นเครื่องมือในการกระตุ้นเศรษฐกิจเป็นลำดับต่อไป
ถ้าหากเฟดฟันด์เรต ซึ่งเป็นเป้าหมายอัตราดอกเบี้ยกู้ยืมระหว่างธนาคารชั่วเวลาข้ามคืน ลงมาจนถึงระดับ 0.5 เปอร์เซ็นต์จริงๆ ก็นับว่าเป็นระดับต่ำสุดตั้งแต่กลางปี 1958 เป็นต้นมา นอกจากนั้น หลายฝ่ายเริ่มคาดการณ์กันมากขึ้นเรื่อยๆ ว่า เฟดจะปรับลดอัตราดอกเบี้ยนโยบายเป็นศูนย์เปอร์เซ็นต์ในเดือนมกราคมปีหน้า
สตีเฟ่น สแตนลีย์ หัวหน้านักเศรษฐศาสตร์ของบริษัท อาร์บีเอส กรีนิช แคปปิตอล ในเมืองกรีนิซ มลรัฐคอนเนตติคัต กล่าวว่า เฟดจะต้องปรับลดอัตราดอกเบี้ยลงอีกอย่างแน่นอน และจะต้องใช้มาตรการอย่างอื่นเข้ามาเสริมด้วย คงไม่ใช้วิธีปรับลดอัตราดอกเบี้ยเพียงอย่างเดียว
ระหว่างการแสดงปาฐกถาเมื่อวันจันทร์ เบอร์นันกี กล่าวด้วยว่า สถานการณ์ทางเศรษฐกิจในปัจจุบันไม่สามารถจะนำไปเปรียบเทียบกับยุคเศรษฐกิจตกต่ำครั้งใหญ่หลังทศวรรษปี 1930 ได้ แต่เขาก็บอกว่าได้ศึกษาถึงความผิดพลาดของการแก้ไขปัญหายุคนั้นมาเป็นแนวทางในการกำหนดมาตรการแก้ไขปัญหาในปัจจุบัน ทั้งนี้ ก่อนมาเป็นประธานเฟด ตัวเบอร์นันกีได้รับการยกย่องว่าเป็นนักวิชาการผู้เชี่ยวชาญเรื่องของเศรษฐกิจตกต่ำครั้งใหญ่นี้
“นโยบายเศรษฐกิจของประเทศเรา ต้องมีความแข็งขันในการเข้ารับมือแก้ไขความเสี่ยงรุนแรงต่างๆ ที่อาจส่งผลกระทบต่อเสถียรภาพทางการเงินและการขยายตัวทางเศรษฐกิจ” เบอร์นันกี กล่าวในการแสดงปาฐกถาต่อที่ประชุมหอการค้านครออสติน มลรัฐเทกซัส
เบอร์นันกี บอกว่า เศรษฐกิจสหรัฐฯยังคงเผชิญกับแรงกดดันที่ค่อนข้างรุนแรง อีกทั้งได้ทรุดตัวลงอย่างต่อเนื่องนับตั้งแต่เกิดวิกฤตการณ์ในตลาดเงินเมื่อเดือนกันยายน เขากล่าวว่ารายได้ภาคครัวเรือนยังถดถอยไม่ยอมหยุด ทำให้การจับจ่ายของผู้บริโภคมีแนวโน้มลดต่ำลงอีกในไตรมาสที่ 4 ของปีนี้
ประธานเฟด ระบุด้วยว่า การปรับลดอัตราดอกเบี้ยนโยบาย “เฟดฟันด์เรต” ให้ต่ำลงจากระดับ 1 เปอร์เซ็นต์ในปัจจุบัน ก็ยังมีทางเป็นไปได้ แต่เฟดอาจจะพิจารณาใช้มาตรการพิเศษในรูปแบบอื่นมาช่วยเสริมเพื่อกระตุ้นการขยายตัวทางเศรษฐกิจด้วย
“แม้ว่านโยบายอัตราดอกเบี้ยซึ่งเป็นเครื่องมือมาตรฐาน กำลังจะถูกจำกัด เนื่องจากไม่สามารถปรับลดให้ต่ำกว่าศูนย์เปอร์เซ็นต์ได้ แต่เฟดก็ยังมีเครื่องมืออย่างอื่นที่จะนำมาใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพไม่น้อยไปกว่ากัน นั่นคือ การบริหารสภาพคล่อง” เบอร์นันกี กล่าว
ประธานเฟด อธิบายว่า เฟดสามารถเข้าไปซื้อตราสารระยะยาวที่ออกโดยกระทรวงการคลังหรือหน่วยงานที่รัฐบาลให้การสนับสนุนได้โดยตรง เพื่อทำให้อัตราผลตอบแทนลดต่ำลง และกระตุ้นให้เกิดอุปสงค์ในตลาดเพิ่มขึ้น
เบอร์นันกี กล่าวด้วยว่า นอกจากนั้น เฟดยังสามารถอัดฉีดเงินเข้าไปในตลาดใดตลาดหนึ่งได้โดยตรงโดยไม่ต้องผ่านสถาบันอื่นๆ อย่างที่เคยทำมาแล้วในตลาดตราสารหนี้ระยะสั้นสำหรับธุรกิจขนาดกลางและขนาดเล็ก รวมทั้งมาตรการอัดฉีดสภาพคล่องเข้าสู่ตลาดสินเชื่อเพื่อการบริโภคเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว
ถ้อยแถลงของบอร์นันกีคราวนี้ ทำให้ราคาพันธบัตรรัฐบาลสหรัฐฯดีดตัวสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว จนอัตราผลตอบแทน (ซึ่งย่อมต้องเคลื่อนไหวในทางกลับกันกับราคา) ลดลงสู่ระดับต่ำสุดในรอบ 5 ทศวรรษ ท่ามกลางความคาดหมายว่า เฟดจะเข้าแทรกแซงด้วยการซื้อพันธบัตรรัฐบาลโดยตรง
นักวิเคราะห์คาดการณ์กันอย่างกว้างขวาง ว่า เฟดจะปรับลดอัตราดอกเบี้ยนโยบายลงอีก 0.5 เปอร์เซ็นต์ในการประชุมคณะกรรมการกำหนดนโยบายการเงินครั้งต่อไประหว่างวันที่ 15-16 ธันวาคมนี้ และยังเชื่อกันด้วยว่า ถ้อยแถลงของเบอร์นันกีครั้งนี้ เป็นการส่งสัญญาณว่าเฟดจะใช้อะไรเป็นเครื่องมือในการกระตุ้นเศรษฐกิจเป็นลำดับต่อไป
ถ้าหากเฟดฟันด์เรต ซึ่งเป็นเป้าหมายอัตราดอกเบี้ยกู้ยืมระหว่างธนาคารชั่วเวลาข้ามคืน ลงมาจนถึงระดับ 0.5 เปอร์เซ็นต์จริงๆ ก็นับว่าเป็นระดับต่ำสุดตั้งแต่กลางปี 1958 เป็นต้นมา นอกจากนั้น หลายฝ่ายเริ่มคาดการณ์กันมากขึ้นเรื่อยๆ ว่า เฟดจะปรับลดอัตราดอกเบี้ยนโยบายเป็นศูนย์เปอร์เซ็นต์ในเดือนมกราคมปีหน้า
สตีเฟ่น สแตนลีย์ หัวหน้านักเศรษฐศาสตร์ของบริษัท อาร์บีเอส กรีนิช แคปปิตอล ในเมืองกรีนิซ มลรัฐคอนเนตติคัต กล่าวว่า เฟดจะต้องปรับลดอัตราดอกเบี้ยลงอีกอย่างแน่นอน และจะต้องใช้มาตรการอย่างอื่นเข้ามาเสริมด้วย คงไม่ใช้วิธีปรับลดอัตราดอกเบี้ยเพียงอย่างเดียว
ระหว่างการแสดงปาฐกถาเมื่อวันจันทร์ เบอร์นันกี กล่าวด้วยว่า สถานการณ์ทางเศรษฐกิจในปัจจุบันไม่สามารถจะนำไปเปรียบเทียบกับยุคเศรษฐกิจตกต่ำครั้งใหญ่หลังทศวรรษปี 1930 ได้ แต่เขาก็บอกว่าได้ศึกษาถึงความผิดพลาดของการแก้ไขปัญหายุคนั้นมาเป็นแนวทางในการกำหนดมาตรการแก้ไขปัญหาในปัจจุบัน ทั้งนี้ ก่อนมาเป็นประธานเฟด ตัวเบอร์นันกีได้รับการยกย่องว่าเป็นนักวิชาการผู้เชี่ยวชาญเรื่องของเศรษฐกิจตกต่ำครั้งใหญ่นี้
