นายสุริยะใส กตะศิลา รองคณบดีฯ วิทยาลัยนวัตกรรมสังคม มหาวิทยาลัยรังสิต และผู้อำนวยการสถาบันปฏิรูปประเทศไทย (สปท.) ว่า แนวคิดเซ็ตซีโร่ องค์กรอิสระจะต้องมีความชัดเจนว่าเป้าหมายอยู่ตรงไหน ถ้ามีความหมายเพียงแค่เปลี่ยนคน เปลี่ยนตัวกันใหม่ ก็ไม่มีประโยชน์อะไร อาจจะเป็นการถอยหลังลงคลองด้วยซ้ำ แนวคิดเซ็ตซีโร่ องค์กรอิสระทั้งหมด ถ้า กรธ.จะทำจริงต้องเน้นที่การปฏิรูปองค์กรอิสระต่อยอดจากจุดที่ดีอยู่แล้ว และเข้าไปปิดช่องโหว่ หรือจุดด้อยขององค์กรเหล่านั้น ปัญหาขององค์กรอิสระที่ผ่านมากว่า 20 ปี ซึ่งกำเนิดขึ้นจากฐานคิดปฏิรูปในรัฐธรรมนูญ พ.ศ.2540 นั้น มีปัญหาทั้งส่วนของระบบและตัวบุคคล ควบคู่กันไป
ความผิดพลาดของรัฐธรรมนูญ พ.ศ.2540 และต่อเนื่องมาถึงรัฐธรรมนูญ พ.ศ.2550 คือไปออกแบบให้องค์กรอิสระเป็นอำนาจที่ 4 หลุดลอย และไม่เชื่อมโยงกับสังคมจนหลายครั้งกลายเป็นอำนาจพิเศษที่ควบคุมตรวจสอบยาก และการทำงานล่าช้า ติดดาบให้องค์กรแบบนี้มากไปแต่ไม่มีการกำกับตรวจสอบที่ดีซึ่งอาจทำให้องค์กรเหล่านี้อันตรายในระยะยาว บางองค์กรได้คนนี้แต่ระบบไม่เอื้อบางองค์กรระบบดีแต่ได้คนที่ไม่เหมาะสมไปดำรงตำแหน่งก็เกิดปัญหาตามมา จึงต้องปฏิรูปทั้งตัวองค์กร หรือระบบและตัวบุคคลหรือการได้มาไปพร้อมๆ กัน ผมเสนอประเด็นในการพิจารณาปรับปฏิรูปองค์กรอิสระทั้งระบบดังนี้ ประการแรก ที่มาของผู้ดำรงตำแหน่งต้องมีความหลากหลายมากขึ้น และเปิดทางให้มีการสรรหาที่มีประสิทธิภาพโปร่งใสมากขึ้น ประการที่ 2 ต้องอิสระจากการเมืองและทุน เพราะการแทรกแซงจากกลุ่มผลประโยชน์ทางการเมืองสลับซับซ้อนมากขึ้น
ประการที่ 3 กระบวนการทำงานต้องยึดหลักธรรมาภิบาล ประการที่ 4 มาตรฐานการวินิจฉัยต้องสูงกว่านี้ บางครั้งคำวินิฉัยขัดแย้งกันเองก็เคยมี ประการที่ 5 ต้องยึดโยงกับสังคมและประชาชนมากขึ้นไม่ใช่ให้อำนาจอิสระหลุดลอยจนกำกับถ่วงดุลไม่ได้ ประการที่ 6 ควรกำหนดมาตรฐานทางจริยธรรมและคุณธรรมของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองให้สูงกว่านักการเมืองทั่วไป
ความผิดพลาดของรัฐธรรมนูญ พ.ศ.2540 และต่อเนื่องมาถึงรัฐธรรมนูญ พ.ศ.2550 คือไปออกแบบให้องค์กรอิสระเป็นอำนาจที่ 4 หลุดลอย และไม่เชื่อมโยงกับสังคมจนหลายครั้งกลายเป็นอำนาจพิเศษที่ควบคุมตรวจสอบยาก และการทำงานล่าช้า ติดดาบให้องค์กรแบบนี้มากไปแต่ไม่มีการกำกับตรวจสอบที่ดีซึ่งอาจทำให้องค์กรเหล่านี้อันตรายในระยะยาว บางองค์กรได้คนนี้แต่ระบบไม่เอื้อบางองค์กรระบบดีแต่ได้คนที่ไม่เหมาะสมไปดำรงตำแหน่งก็เกิดปัญหาตามมา จึงต้องปฏิรูปทั้งตัวองค์กร หรือระบบและตัวบุคคลหรือการได้มาไปพร้อมๆ กัน ผมเสนอประเด็นในการพิจารณาปรับปฏิรูปองค์กรอิสระทั้งระบบดังนี้ ประการแรก ที่มาของผู้ดำรงตำแหน่งต้องมีความหลากหลายมากขึ้น และเปิดทางให้มีการสรรหาที่มีประสิทธิภาพโปร่งใสมากขึ้น ประการที่ 2 ต้องอิสระจากการเมืองและทุน เพราะการแทรกแซงจากกลุ่มผลประโยชน์ทางการเมืองสลับซับซ้อนมากขึ้น
ประการที่ 3 กระบวนการทำงานต้องยึดหลักธรรมาภิบาล ประการที่ 4 มาตรฐานการวินิจฉัยต้องสูงกว่านี้ บางครั้งคำวินิฉัยขัดแย้งกันเองก็เคยมี ประการที่ 5 ต้องยึดโยงกับสังคมและประชาชนมากขึ้นไม่ใช่ให้อำนาจอิสระหลุดลอยจนกำกับถ่วงดุลไม่ได้ ประการที่ 6 ควรกำหนดมาตรฐานทางจริยธรรมและคุณธรรมของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองให้สูงกว่านักการเมืองทั่วไป
