ศ.นพ.รัชตะ รัชตะนาวิน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข กล่าวว่า การดูแลสุขภาพพระสงฆ์เป็นเรื่องสำคัญ เนื่องจากพบว่าพระสงฆ์ 1 ใน 3 รูปอาพาธด้วยโรคต่างๆ ในขณะที่บางรูปไม่เคยเข้ารับการตรวจสุขภาพ ทำให้ไม่สามารถรู้ว่ามีภาวะเสี่ยงต่อโรคใดบ้าง
ทั้งนี้ ผลการศึกษาของกระทรวงสาธารณสุขปี 2554 ในกลุ่มพระภิกษุ สามเณร จำนวน 98,561 รูป หรือประมาณร้อยละ 30 พบว่าสุขภาพช่องปากปกติร้อยละ 55 ป่วยเป็นโรคความดันโลหิตสูง ภาวะไขมันในเลือดสูง และเบาหวาน พระสงฆ์บางรูปป่วยมากกว่า 1 โรค พระสงฆ์ร้อยละ 5 หรือ 5,381 รูป อยู่ในภาวะอ้วน ความเสี่ยงต่อการเกิดโรคส่วนใหญ่มีสาเหตุจากปัญหาการบริโภคไม่ถูกหลักโภชนาการ อีกทั้งพระสงฆ์ไม่สามารถเลือกฉันอาหารเองได้ ต้องฉันอาหารตามที่ฆราวาสตักบาตร หรือนำอาหาร มาถวาย ประกอบกับสถานภาพของพระภิกษุไม่เอื้อต่อการออกกำลังกาย ทำให้เสี่ยงต่อการเกิดโรค แสดงให้เห็นว่าพระสงฆ์ขาดโอกาสในการเข้าถึงบริการสุขภาพ จำเป็นต้องได้รับการสนับสนุนให้พระสงฆ์และวัดมีบทบาทในการส่งเสริมสุขภาพ เป็นศูนย์กลางสุขภาพชุมชน และจัดสภาพแวดล้อมที่ดีให้เอื้อต่อการส่งเสริมสุขภาพ
ศ.นพ.รัชตะ กล่าวว่า พุทธศาสนิกชนควรหลีกเลี่ยงการถวายภัตตาหารที่รสหวานจัด มีน้ำตาลในปริมาณมาก ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่อาจทำให้เกิดโรคในช่องปากรวมถึงโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง เช่น เบาหวาน ความดัน โลหิตสูง จึงควรถวายอาหารที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพและฟัน ได้แก่อาหารที่มีเส้นใยสูง เช่น ผักและผลไม้ จำพวก แตงกวา ฝรั่ง มะเขือเทศ ชมพู่ จะช่วยในการทำความสะอาดฟัน อาหารที่มีวิตามินซี เช่น ส้ม สัปปะรด กะหล่ำปลี แครอท ผักคะน้า ซึ่งมีความสำคัญต่อสุขภาพและรักษาเหงือก ฟัน กระดูก อาหารที่มีวิตามินบี2 เช่น ถั่วลิสง รำ ถั่วเหลือง มะม่วง จะช่วยป้องกันมุมปากแตก ลิ้นอักเสบ เลือกถวายน้ำผลไม้แทนน้ำอัดลม เพราะน้ำอัดลม มีปริมาณน้ำตาลสูงและมีผลต่อการกัดกร่อนของฟันได้ หากเลี่ยงน้ำอัดลมไม่ได้ให้ใช้ดื่มผ่านหลอดลงคอไปโดยตรง จะทำให้น้ำอัดลมสัมผัสผิวฟันน้อยกว่าการดื่มจากแก้ว หลีกเลี่ยงขนมหวาน เช่น คุกกี้ โดนัท ทองหยิบ ทองหยอด และฝอยทอง เพราะปริมาณน้ำตาลสูงจะทำให้ฟันผุได้ง่าย
ทั้งนี้ ผลการศึกษาของกระทรวงสาธารณสุขปี 2554 ในกลุ่มพระภิกษุ สามเณร จำนวน 98,561 รูป หรือประมาณร้อยละ 30 พบว่าสุขภาพช่องปากปกติร้อยละ 55 ป่วยเป็นโรคความดันโลหิตสูง ภาวะไขมันในเลือดสูง และเบาหวาน พระสงฆ์บางรูปป่วยมากกว่า 1 โรค พระสงฆ์ร้อยละ 5 หรือ 5,381 รูป อยู่ในภาวะอ้วน ความเสี่ยงต่อการเกิดโรคส่วนใหญ่มีสาเหตุจากปัญหาการบริโภคไม่ถูกหลักโภชนาการ อีกทั้งพระสงฆ์ไม่สามารถเลือกฉันอาหารเองได้ ต้องฉันอาหารตามที่ฆราวาสตักบาตร หรือนำอาหาร มาถวาย ประกอบกับสถานภาพของพระภิกษุไม่เอื้อต่อการออกกำลังกาย ทำให้เสี่ยงต่อการเกิดโรค แสดงให้เห็นว่าพระสงฆ์ขาดโอกาสในการเข้าถึงบริการสุขภาพ จำเป็นต้องได้รับการสนับสนุนให้พระสงฆ์และวัดมีบทบาทในการส่งเสริมสุขภาพ เป็นศูนย์กลางสุขภาพชุมชน และจัดสภาพแวดล้อมที่ดีให้เอื้อต่อการส่งเสริมสุขภาพ
ศ.นพ.รัชตะ กล่าวว่า พุทธศาสนิกชนควรหลีกเลี่ยงการถวายภัตตาหารที่รสหวานจัด มีน้ำตาลในปริมาณมาก ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่อาจทำให้เกิดโรคในช่องปากรวมถึงโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง เช่น เบาหวาน ความดัน โลหิตสูง จึงควรถวายอาหารที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพและฟัน ได้แก่อาหารที่มีเส้นใยสูง เช่น ผักและผลไม้ จำพวก แตงกวา ฝรั่ง มะเขือเทศ ชมพู่ จะช่วยในการทำความสะอาดฟัน อาหารที่มีวิตามินซี เช่น ส้ม สัปปะรด กะหล่ำปลี แครอท ผักคะน้า ซึ่งมีความสำคัญต่อสุขภาพและรักษาเหงือก ฟัน กระดูก อาหารที่มีวิตามินบี2 เช่น ถั่วลิสง รำ ถั่วเหลือง มะม่วง จะช่วยป้องกันมุมปากแตก ลิ้นอักเสบ เลือกถวายน้ำผลไม้แทนน้ำอัดลม เพราะน้ำอัดลม มีปริมาณน้ำตาลสูงและมีผลต่อการกัดกร่อนของฟันได้ หากเลี่ยงน้ำอัดลมไม่ได้ให้ใช้ดื่มผ่านหลอดลงคอไปโดยตรง จะทำให้น้ำอัดลมสัมผัสผิวฟันน้อยกว่าการดื่มจากแก้ว หลีกเลี่ยงขนมหวาน เช่น คุกกี้ โดนัท ทองหยิบ ทองหยอด และฝอยทอง เพราะปริมาณน้ำตาลสูงจะทำให้ฟันผุได้ง่าย
