ผ.ศ.อัทธ์ พิศาลวานิช คณบดีคณะเศรษฐศาสตร์ และผู้อำนวยการศูนย์ศึกษาการค้าระหว่างประเทศ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย เปิดเผยว่า ขณะนี้ข้าวไทยอยู่ในสถานะดาวร่วงของภูมิภาคอาเซียน เนื่องจากมีผู้ผลิตประเทศอื่นในภูมิภาคเข้ามาร่วมค้ามากขึ้น ทั้งประเทศเวียดนามที่เป็นผู้ค้ารายใหญ่ของโลก และประเทศกัมพูชา เมียนมาร์ มีการขยายตัวด้านการค้าข้าวอย่างก้าวกระโดด ขณะที่ประเทศคู่ค้าสำคัญในภูมิภาคอาเซียนของไทย อย่างฟิลิปินส์ อินโดนีเซีย และมาเลเซีย เริ่มมีนโยบายลดการนำเข้าข้าว โดยส่งเสริมให้ปลูกข้าวบริโภคเองในประเทศ รวมถึงประสิทธิภาพการผลิตของประเทศไทยค่อนข้างต่ำ แต่มีต้นทุนสูง ชาวนามีจำนวนเงินเหลือน้อย เมื่อเทียบกับประเทศเพื่อนบ้าน โดยไทยมีผลผลิตเฉลี่ย 450 กิโลกรัมต่อไร่ ต้นทุนการผลิต 9,763 บาทต่อตัน มีเงินเหลือจากการขายข้าว 1,555 บาทต่อตัน ขณะที่เวียดนามมีผลผลิต 900 กิโลกรัมต่อไร่ ต้นทุนการผลิต 4,070 บาทต่อตัน มีเงินเหลือจากการขายข้าว 3,180 บาทต่อตัน และเมียนมาร์มีผลผลิต 420 กิโลกรัมต่อไร่ ต้นทุนการผลิต 7,121 บาทต่อตัน มีเงินเหลือจากการขายข้าว 3,484 บาทต่อตัน และอีกสาเหตุหนึ่งเนื่องจากนโยบายการแทรงแซงตลาดของภาครัฐ ที่ส่งผลให้ข้าวมีประคุณภาพที่ลดต่ำลง โดยหากรัฐบาลใหม่จะยังคงดครงการรับจำนำข้าวไว้จะต้อง ปรับลดเพดานราคารับจำนำให้ต่ำลงและมีการคัดคุณภาพในการรับซื้อให้ชัดเจน แต่ตนขอเสนอแนวนโยบาย การจัดตั้งกองทุนรัฐบาลเพื่อชาวนาในการอุดหนุน ค่าต้นทุนการผลิตของชาวนาร้อยละ 40 ของต้นทุนการผลิต และให้ชาวนาเป็นผู้ขายข้าวเอง ทำให้รัฐไม่ต้องแบกสต๊อกข้าว โดยจ่ายให้ชาวนาโดยตรงเพื่อลดปัญหาการทุจริต เบื้องต้นคาดว่าต้องใช้งบประมาณโครงการ 196,826 ล้านบาทต่อปี ซึ่งต่ำกว่าการรับจำนำข้าวประมาณ 1 แสนล้านบาท และต้องดำเนินมาตรการการจัดโซนนิ่ง ปรับแผนการปลูกข้าว เพื่อเพิ่มคุณภาพ และปริมาณผลผลิตต่อไร่ของไทยให้เพิ่มขึ้น
ทั้งนี้ ในปี 2556 ประเทศไทยส่งออกข้าวรวม 6,970,000 ตัน คิดเป็นร้อยละ 18 ของปริมาณการส่งออกข้าวทั่วโลก เป็นอันดับ 3 ของโลก รองจากอินเดีย และเวียดนาม ประมาณการส่งออกลดลงกว่า 1,620,000 ตัน มูลค่ากว่า 10,710 ล้านบาท จากปี 2552 มีประเทศคู่ค้าสำคัญคือ เบนิน อิรัก แอฟริกาได้ และประเทศในภูมิภาคอาเซียน ขณะที่ไทยยังเป็นผู้ส่งออก อันดับ 2 ในภูมิภาคอาเซียน รองจากเวียดนาม คาดว่าปี 2557 ไทยจะยังคงอันดับ 3 ของโลกไว้ได้ แต่ส่งออกข้าวประมาณ 6,500,000 -6,800,000 ตัน สูญเสียมูลค่าการส่งออก 30,710 - 34,580 ล้านบาท ขณะที่เวียดนาม กัมพูชา และพม่า จะสามารถขยายตลาดการส่งออกข้าวเพิ่มมากขึ้น
ทั้งนี้ ในปี 2556 ประเทศไทยส่งออกข้าวรวม 6,970,000 ตัน คิดเป็นร้อยละ 18 ของปริมาณการส่งออกข้าวทั่วโลก เป็นอันดับ 3 ของโลก รองจากอินเดีย และเวียดนาม ประมาณการส่งออกลดลงกว่า 1,620,000 ตัน มูลค่ากว่า 10,710 ล้านบาท จากปี 2552 มีประเทศคู่ค้าสำคัญคือ เบนิน อิรัก แอฟริกาได้ และประเทศในภูมิภาคอาเซียน ขณะที่ไทยยังเป็นผู้ส่งออก อันดับ 2 ในภูมิภาคอาเซียน รองจากเวียดนาม คาดว่าปี 2557 ไทยจะยังคงอันดับ 3 ของโลกไว้ได้ แต่ส่งออกข้าวประมาณ 6,500,000 -6,800,000 ตัน สูญเสียมูลค่าการส่งออก 30,710 - 34,580 ล้านบาท ขณะที่เวียดนาม กัมพูชา และพม่า จะสามารถขยายตลาดการส่งออกข้าวเพิ่มมากขึ้น
