นายเกรียงศักดิ์ หงษ์โต อธิบดีกรมพัฒนาที่ดิน กล่าวว่า จากสถานการณ์การขาดแคลนน้ำที่มีแนวโน้มทวีความรุนแรงมากขึ้นทุกขณะ ตั้งแต่ปี 2548 เป็นต้นมากรมพัฒนาที่ดินจึงได้ดำเนินการขุดสระน้ำในไร่นานอกเขตชลประทาน ขนาด 1,260 ลูกบาศก์เมตร ไปแล้วประมาณ 150,000 บ่อ กระจายอยู่ในพื้นที่ของเกษตรกร โดยเฉพาะพื้นที่ของเกษตรกรในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งมักประสบปัญหาขาดแคลนน้ำ ฝนทิ้งช่วง และภัยแล้งอยู่บ่อยครั้ง
อย่างไรก็ตาม ยังคงมีเกษตรกรที่ต้องการเข้าร่วมโครงการดังกล่าวอีกเป็นจำนวนมาก โดยต้องการให้กรมฯ เข้าไปดำเนินการขุดสระในไร่นา จำนวนไม่ต่ำกว่า 600,000 บ่อ ดังนั้นเพื่อเป็นการสนองเป็นความต้องการดังกล่าวของเกษตรกร รัฐบาลจึงได้จัดสรรงบประมาณในปี 2556 สำหรับโครงการดังกล่าวพิ่มขึ้นเป็น 80,000 บ่อ ซึ่งมากกว่าปีงบประมรณที่ผ่านมาหลายเท่า ทั้งนี้ ยังมีเกษตรกรหลายรายที่ไม่สามารถเข้าร่วมโครงการได้ เนื่องจากไม่มีเอกสารสิทธิ์ และไม่มีหนังสือยินยอมให้ดำเนินการขุดสระน้ำจากเจ้าของที่ดิน กรมฯ จึงไม่สามารถดำเนินการขุดสระน้ำให้ได้
อธิบดีกรมพัฒนาที่ดิน กล่าวด้วยว่า หลังจากการขุดบ่อเสร็จเรียบร้อยแล้ว เกษตรกรต้งมีความตั้งใจประกอบอาชีพทางการเกษตร โดยกรมพัฒนาที่ดิน จะให้การสนับสนุนปัจจัยการผลิตทางการเกษตรตามความเหมาะสม เช่น ผลิตภัณฑ์เทคโนโลยีชีวภาพของกรมพัฒนาที่ดิน ได้แก่ เมล็ดพันธุ์ ปุ๋ยพืชสด หญ้าแฝก สารเร่งซูปเปอร์ พด.1 สารเร่งซุปเปอร์ พด.2 สารเร่งซุปเปอร์ พด.3 สารเร่ง พด.6 สารเร่งซุปเปอร์ พด.7 สารเร่งจุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด.9 พด.11 และปุ๋ยชีวภาพ พด.12 พร้อมทั้งคำแนะนำทางวิชาการในการปรับปรุงบำรุงดิน เพื่อเพิ่มผลผลิตทางการเกษตร ลดต้นทุน และไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม
นอกจากนี้ เกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการฯ หากต้องการยืดการใช้งานแหล่งน้ำในไร่นาหรือบ่อน้ำให้ยาวนานขึ้น จำเป็นต้องมีการป้องกันการพังทลายของดินบริเวณขอบบ่อ เนื่องจากบริเวณด้านข้างของแหล่งน้ำในไร่นาที่เกิดจากการขุดดินออก เพื่อให้เป็นบ่อจะมีความลาดชัน และผิวดินเปิดโล่งไม่มีสิ่งปกคลุม ทำให้น้ำกัดเซาะดินลงไปในก้นบ่อ เกิดการตื้นเขิน จึงควรนำหญ้าแฝกมาปลูกไว้บริเวณรอบขอบบ่อ เพื่อช่วยกรองเศษตะกอนดิน หรือสิ่งปฏิกูลต่างๆ ไม่ให้ไหลลงบ่อและยึดดินขอบบ่อไว้ อีกทั้ง ยังสามารถปลูกพืชผักสวนครัว หรือไม่ รวมทั้งเลี้ยงปลาไว้บริโภคในครัวเรือน เป็นการใช้ประโยชน์บ่อน้ำในไร่นาให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด
สำหรับเกษตรกรที่มีความต้องการเข้าร่วมโครงการแหล่งน้ำในไร่นานอกเขตชลประทานสามารถยื่นเรื่องได้ที่สถานีพัฒนาที่ดินทุกจังหวัดโดยมีเงื่อนไขเกษตรกรต้องยินยอมในการจ่ายเงินสมทบบ่อละ 2,500 บาท ซึ่งรัฐบาลจะสนับสนุนงบในการขุดจำนวนที่เหลืออีกบ่อละ 16,600 บาท รวมเป็นเงิน 19,100 บาท/บ่อ
อย่างไรก็ตาม แหล่งน้ำในไร่นานอกเขตชลประทานนับเป็นสิ่งสำคัญ เพราะนอกจากจะสามารถช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการกักเก็บน้ำไว้ใช้ในพื้นที่เกษตรที่อยู่นอกเขตชลประทานแล้ว ยังสามารถช่วยป้องกันการชะล้างพังทลายของดิน และรักษาความชุ่มชื้นในดินในพื้นที่เกษตรกรรม ตลอดจนช่วยเพิ่มคุณภาพผลผลิตของเกษตรได้ดียิ่งขึ้นด้วย
อย่างไรก็ตาม ยังคงมีเกษตรกรที่ต้องการเข้าร่วมโครงการดังกล่าวอีกเป็นจำนวนมาก โดยต้องการให้กรมฯ เข้าไปดำเนินการขุดสระในไร่นา จำนวนไม่ต่ำกว่า 600,000 บ่อ ดังนั้นเพื่อเป็นการสนองเป็นความต้องการดังกล่าวของเกษตรกร รัฐบาลจึงได้จัดสรรงบประมาณในปี 2556 สำหรับโครงการดังกล่าวพิ่มขึ้นเป็น 80,000 บ่อ ซึ่งมากกว่าปีงบประมรณที่ผ่านมาหลายเท่า ทั้งนี้ ยังมีเกษตรกรหลายรายที่ไม่สามารถเข้าร่วมโครงการได้ เนื่องจากไม่มีเอกสารสิทธิ์ และไม่มีหนังสือยินยอมให้ดำเนินการขุดสระน้ำจากเจ้าของที่ดิน กรมฯ จึงไม่สามารถดำเนินการขุดสระน้ำให้ได้
อธิบดีกรมพัฒนาที่ดิน กล่าวด้วยว่า หลังจากการขุดบ่อเสร็จเรียบร้อยแล้ว เกษตรกรต้งมีความตั้งใจประกอบอาชีพทางการเกษตร โดยกรมพัฒนาที่ดิน จะให้การสนับสนุนปัจจัยการผลิตทางการเกษตรตามความเหมาะสม เช่น ผลิตภัณฑ์เทคโนโลยีชีวภาพของกรมพัฒนาที่ดิน ได้แก่ เมล็ดพันธุ์ ปุ๋ยพืชสด หญ้าแฝก สารเร่งซูปเปอร์ พด.1 สารเร่งซุปเปอร์ พด.2 สารเร่งซุปเปอร์ พด.3 สารเร่ง พด.6 สารเร่งซุปเปอร์ พด.7 สารเร่งจุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด.9 พด.11 และปุ๋ยชีวภาพ พด.12 พร้อมทั้งคำแนะนำทางวิชาการในการปรับปรุงบำรุงดิน เพื่อเพิ่มผลผลิตทางการเกษตร ลดต้นทุน และไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม
นอกจากนี้ เกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการฯ หากต้องการยืดการใช้งานแหล่งน้ำในไร่นาหรือบ่อน้ำให้ยาวนานขึ้น จำเป็นต้องมีการป้องกันการพังทลายของดินบริเวณขอบบ่อ เนื่องจากบริเวณด้านข้างของแหล่งน้ำในไร่นาที่เกิดจากการขุดดินออก เพื่อให้เป็นบ่อจะมีความลาดชัน และผิวดินเปิดโล่งไม่มีสิ่งปกคลุม ทำให้น้ำกัดเซาะดินลงไปในก้นบ่อ เกิดการตื้นเขิน จึงควรนำหญ้าแฝกมาปลูกไว้บริเวณรอบขอบบ่อ เพื่อช่วยกรองเศษตะกอนดิน หรือสิ่งปฏิกูลต่างๆ ไม่ให้ไหลลงบ่อและยึดดินขอบบ่อไว้ อีกทั้ง ยังสามารถปลูกพืชผักสวนครัว หรือไม่ รวมทั้งเลี้ยงปลาไว้บริโภคในครัวเรือน เป็นการใช้ประโยชน์บ่อน้ำในไร่นาให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด
สำหรับเกษตรกรที่มีความต้องการเข้าร่วมโครงการแหล่งน้ำในไร่นานอกเขตชลประทานสามารถยื่นเรื่องได้ที่สถานีพัฒนาที่ดินทุกจังหวัดโดยมีเงื่อนไขเกษตรกรต้องยินยอมในการจ่ายเงินสมทบบ่อละ 2,500 บาท ซึ่งรัฐบาลจะสนับสนุนงบในการขุดจำนวนที่เหลืออีกบ่อละ 16,600 บาท รวมเป็นเงิน 19,100 บาท/บ่อ
อย่างไรก็ตาม แหล่งน้ำในไร่นานอกเขตชลประทานนับเป็นสิ่งสำคัญ เพราะนอกจากจะสามารถช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการกักเก็บน้ำไว้ใช้ในพื้นที่เกษตรที่อยู่นอกเขตชลประทานแล้ว ยังสามารถช่วยป้องกันการชะล้างพังทลายของดิน และรักษาความชุ่มชื้นในดินในพื้นที่เกษตรกรรม ตลอดจนช่วยเพิ่มคุณภาพผลผลิตของเกษตรได้ดียิ่งขึ้นด้วย
