“สวนผึ้ง” จังหวัดราชบุรี อีกหนึ่งอำเภอที่ห่างไกลจากตัวเมือง ซึ่งสมัยก่อนนั้นเดินทางลำบาก และมีความทุรกันดาร แต่ในความห่างไกลนั้นก็นับเป็นจุดหมายที่มีพื้นที่ป่าไม้อุดมสมบูรณ์ควรค่าแก่การอนุรักษ์ อันเป็นที่มาของ “อุทยานธรรมชาติวิทยา ” แหล่งท่องเที่ยวเชิงเรียนรู้ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของโครงการส่วนพระองค์ตามพระราชดำริ กรมสมเด็จพระเทพฯ
ข้อมูลจากเว็บไซต์โครงการส่วนพระองค์สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้าฯ ระบุไว้ว่า ย้อนกลับไปเกือบสามสิบปีก่อน ในปี พ.ศ. 2538 สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปยังพื้นที่อำเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี
พระองค์ทรงพบว่า สุดเขตแดนด้านตะวันตกของอำเภอสวนผึ้งเป็นเทือกเขาตะนาวศรี ซึ่งเป็นพรมแดนธรรมชาติระหว่างไทยกับพม่า ภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นป่าเขา มีความหลากหลายทางกายภาพและชีวภาพ อีกทั้งพื้นที่ดังกล่าวอยู่ไม่ไกลจากกรุงเทพมหานคร จึงมีพระราชดำริให้ดำเนินโครงการอุทยานธรรมชาติวิทยาขึ้น ด้วยมีพระราชประสงค์เพื่อให้เป็นแหล่งเรียนรู้สภาพธรรมชาติวิทยาสำหรับเด็กและเยาวชน และประชาชน จะได้เกิดความรัก หวงแหน และร่วมกันรักษาทรัพยากรธรรมชาติไว้ต่อไป
จากแนวพระราชดำริ จึงเกิดเป็น “โครงการอุทยานธรรมชาติวิทยา” ที่มีพื้นที่ราว 132,905 ไร่ ครอบคลุม 12 หมู่บ้านในตำบลสวนผึ้งและตำบลตะนาวศรี อำเภอสวนผึ้ง ภายใต้การกำกับดูแลของโครงการส่วนพระองค์ฯ และการสนับสนุนของศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทรายอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (กปร.)
โดยส่งเสริมและสนับสนุนให้นักวิชาการ ผู้เชี่ยวชาญ จากมหาวิทยาลัยและองค์กรต่าง ๆ เข้ามาสำรวจ และศึกษาวิจัยเกี่ยวกับสภาพธรรมชาติของพื้นที่ องค์ความรู้ที่ได้นำมาจัดทำเป็นฐานข้อมูลด้านทรัพยากรธรรมชาติ เพื่อเผยแพร่ให้เด็ก เยาวชน และประชาชนต่อไป ซึ่งในแต่ละปีจะมีผลงานวิจัยเกิดขึ้นมากมาย ตัวอย่างเช่น พรรณไม้พันธุ์ที่พบใหม่ในพื้นที่บริเวณเขากระโจม ได้รับพระราชทานชื่อว่าชมพูราชสิริน, ปลาเฉพาะถิ่น, ความหลากหลายของพันธุ์ไผ่, นิเวศของเห็ดโคน, ผึ้งชันโรง, พันธุ์กล้วยไม้ป่าและสัตว์สะเทือนน้ำสะเทือนบก เป็นต้น
ปัจจุบันอุทยานธรรมชาติวิทยามีแหล่งเรียนรู้ธรรมชาติวิทยา และแหล่งเรียนรู้อื่นๆ อาทิ ศาลาข้อมูลธรรมชาติวิทยา เป็นแหล่งรวบรวมข้อมูลทั่วไปของอุทยานธรรมชาติวิทยาทั้งข้อมูลทางสังคมศาสตร์ ข้อมูลทางกายภาพ และข้อมูลชีวภาพที่สํารวจพบในพื้นที่ โดยนํามาจัดทําเป็นนิทรรศการ สิ่งตีพิมพ์ นอกจากนี้ยังจัดแสดงนิทรรศการเกี่ยวกับพระราชกรณียกิจ ในสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ด้านการพัฒนาคุณภาพชีวิตในถิ่นทุรกันดาร
ภายในอุทยานฯ ยังมีเส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติ มี 2 เส้นทาง เป็นแหล่งศึกษาดูงานของประชาชนโดยทั่วไป เพื่อเผยแพร่ความรู้ และเป็นกิจกรรมที่ส่งเสริมการศึกษาธรรมชาติ นอกห้องเรียนของนักเรียน
เส้นทางแรก เริ่มจากอาคารสำนักงานผ่านธารน้ำร้อนบ่อคลึงแล้ววนกลับมายังอาคารสำนักงาน ระยะทาง 750 เมตร ใช้เวลาในการเดิน 1 ชั่วโมง
เส้นทางที่สอง เริ่มจากอาคารสำนักงานเดินเลาะน้ำตก ผ่านธารน้ำร้อนบ่อคลึง แล้ววนกลับมายังอาคารสำนักงาน ระยะทางประมาณ 6 กิโลเมตร ใช้เวลาในการเดิน 3 ชั่วโมง ตลอดเส้นทางจะได้พบ แหล่งเรียนรู้เกี่ยวกับพืชพรรณ สมุนไพรท้องถิ่น ลักษณะทางกายภาพของดิน น้ำตกเก้าโจน ธารน้ำร้อนบ่อคลึง โป่งเทียม พรรณสัตว์ต่างๆ หอดูนก การจัดการไฟป่า เป็นต้น
อุทยานธรรมชาติวิทยาตามพระราชดำริ
หมู่ 7 ต.สวนผึ้ง อ.สวนผึ้ง จ.ราชบุรี
สอบถาม โทร. 032-240-917
เฟซบุ๊ก facebook.com/suanphungnaturepark
สามารถส่งข้อมูลข่าวสารด้านการท่องเที่ยว-อาหารมาได้ที่ อีเมล์ travel_astvmgr@hotmail.com หรือ ชมคลิปต่าง ๆ ได้ที่ Youtube :Travel MGR และ Instagram : @travelfoodonline และ TikTok : @travelfoodonline