รำลึก “ครูบาน้อย” เยือน “วัดถ้ำเชตวัน” อันซีนแห่งใหม่ใน จ.น่าน

ถือเป็นอีกหนึ่งข่าวเศร้าของเมืองไทย ต่อการละสังขารอย่างสงบของ “ครูบาน้อย” เกจิดังแห่งเมืองน่าน ศิษย์เอก “ครูบาบุญชุ่ม ญาณสังวโร” อย่างไรก็ดี คุณความดี วัตรปฏิบัติ และบารมีของท่านยังคงอยู่ในใจศิษยานุศิษย์ รวมถึง “วัดถ้ำเชตวัน” มรดกสำคัญที่ครูบาน้อยได้ฝากไว้ให้กับผืนแผ่นดินไทย

รู้จักครูบาน้อย

“ครูบาน้อย ญาณวิไชย” หรือ “พระญาณวิไชย ภิกขุ” เกิดเมื่อวันที่ 25 มีนาคม พ.ศ. 2532 ที่ ต.นาแดง อ.นาน้อย จ.น่าน เป็นบุตรคนที่ 4 ในพี่น้อง 5 คน มีบิดาชื่อนายไชย มารดาชื่อนางสมจิตร นามวงศ์


ครูบาน้อยบรรพชาเป็นสามเณร เมื่อวันที่ 25 มีนาคม 2545 ในขณะที่มีอายุได้ 12 ปี ณ วัดนาแดง อ.นาน้อย จ.น่าน โดยมีหลวงพ่อพระครูวิสุทธิ์นันทวิทย์ เจ้าคณะอำเภอนาน้อย เป็นพระอุปัชฌาย์

ครั้นเมื่ออายุครบ 20 ปี ครูบาน้อย ได้อุปสมบทเป็นพระภิกษุ ที่ วัดสันทะ ต.สันทะ อ.นาน้อย จ.น่าน เมื่อวันที่ 13 ธันวาคม ได้รับนามฉายาว่า “ญาณวิชชโย ภิกขุ” มีหลวงพ่อ พระครูวิสุทธิ์นันทวิทย์ เจ้าคณะอำเภอนาน้อย เป็นพระอุปัชฌาย์ และพระครูปริยัตินันทสุธี (พระอาจารย์มหามารวย ชวนปัญโญ) วัดพญาภู พระอารมหลวง เป็นพระอนุสาวนาจารย์ มีพระสงฆ์ร่วมทำสังฆกรรมอุปสมบท 29 รูป


หลังอุปสมบท ครูบาน้อยได้เดินทางไปศึกษาธรรมะและปฏิบัติธรรมกับ “ครูบาบุญชุ่ม ญาณสวโร” ที่ถ้ำเชียงดาว จ.เชียงใหม่ เป็นเวลาหลายปี จนได้ชื่อว่าเป็นหนึ่งในศิษย์เอกของครูบาบุญชุ่ม ที่มีศิษยานุศิษย์ให้ความเคารพนับถือเป็นจำนวนมาก

หลังเดินทางออกธุดงค์อยู่หลายปี ครูบาน้อยได้กลับมายังบ้านเกิดอีกครั้ง และพักปฏิบัติธรรม ณ ถ้ำเชตวัน ซึ่งในตอนนั้นยังคงรบทึบไปด้วยต้นไม้ เนื่องจากขาดการดูแล ครูบาน้อยเข้าไปทำความสะอาดและพัฒนาบริเวณโดยรอบ เพื่อเป็นสถานที่ปฏิบัติธรรม โดยในปี พ.ศ. 2555-2556 ได้สร้าง “พุทธสถานถ้ำเชตวัน” ขึ้นจนแล้วเสร็จ เป็นหนึ่งในพุทธสถานอันโดดเด่นแห่งจังหวัดน่าน


จากนั้นในวันที่ 12 ก.ค. 2557 ครูบาน้อยปลีกวิเวก ประกาศงดฉันข้าวและน้ำเป็นเวลา 3 ปี เพื่อปฏิบัติธรรมอย่างเข้มข้นสู่การบรรลุธรรมชั้นสูงในถ้ำเชตวัน ต.สันทะ อ.นาน้อย จ.น่าน ก่อนจะออกจากถ้ำในวันที่ 15 ต.ค. 2560 หลังจากครบระยะเวลาที่กำหนดไว้ เช่นเดียวกับที่ครูบาบุญชุ่มที่ได้ปฏิบัติมาก่อนหน้านั้น

ครูบาน้อยฉันอาหารมื้อเดียว เป็นอาหารมังสวิรัติ โดยท่านมรณภาพอย่างสงบ เมื่อวันที่ 31 สิงหาคม พ.ศ. 2566 สิริอายุ 34 ปี ด้วยภาวะหัวใจล้มเหลว ซึ่งถือเป็นหนึ่งในการสูญเสียครั้งใหญ่ของวงการสงฆ์ไทย และพุทธศาสนิกชนของบ้านเรา

วัดถ้ำเชตวัน มรดกธรรมของครูบาน้อย


สำหรับ พุทธสถานถ้ำเชตวัน หรือ “วัดถ้ำเชตวัน (วัดครูบาน้อย)” สถานที่ปฏิบัติธรรมและพำนักอาศัยของครูบาน้อย ตั้งอยู่ที่ ต.สันทะ อ.นาน้อย จ.น่าน ปัจจุบันถือเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงธรรมะที่มาแรงแห่งหนึ่งของ จ.น่าน เนื่องจากได้รับการคัดเลือก (จากการโหวต) ให้เป็น 1 ใน 25 อันซีนไทยแลนด์แห่งใหม่ของไทย ปี 2566 ในโครงการ “Unseen New Chapters: ปักหมุดมุมใหม่ เปิดไทยมุมต่าง”

พุทธสถานถ้ำเชตวัน ตั้งอยู่ท่ามกลางหุบเขาอันเงียบสงบของอำเภอนาน้อย ซึ่งครูบาน้อยได้พัฒนาจากพื้นที่รกร้างให้กลายเป็นพุทธสถานและสถานที่ปฏิบัติธรรมอันสวยงาม จนมีคนจำนวนมากเดินทางมาปฏิบัติธรรมและท่องเที่ยวเชิงธรรมะที่นี่


สำหรับสิ่งน่าสนใจที่เป็นไฮไลต์อันโดดเด่นของพุทธสถานแห่งนี้ ได้แก่

-พระพุทธไสยาสน์ หรือ พระนอน องค์ใหญ่ที่ประดิษฐานโดดเด่นอยู่กลางแจ้ง มีความยาว 15 เมตร ห่มเจดีย์สีทองเหลืองอร่าม ซึ่งนักท่องเที่ยวนอกจากจะมากราบสักการะแล้ว ยังนิยมมาถ่ายภาพผ่านองค์พระด้านหลังในมุมมองย้อนกลับไป มองเห็นบรรยากาศของวัดโดยมีองค์พระใหญ่เป็นฉากหน้าที่ถือเป็นอีกหนึ่งภาพจำของสถานที่แห่งนี้

-พระวิหาร งดงามสมส่วนด้วยงานพุทธศิลป์แบบล้านนา ภายในประดิษฐานพระพุทธรูปปางมารวิชัยองค์ใหญ่ ให้กราบสักการะกัน


-ถ้ำโถง มีทางเดินบันไดนาคทอดยาวนำเดินขึ้นสู่ถ้ำ ภายในมีพระพุทธรูป พระนอน พระทันใจ เจดีย์ รอยพระพุทธบาท และแผ่นศิลาจารึกบอกเล่าเรื่องราวการสร้างวัด (ด้วยอักขระล้านนา) นอกจากนี้บนนี้ยังเป็นจุดชมวิวบริเวณโดยรอบที่สวยงามอีกจุดหนึ่งของวัด

-ถ้ำครูบาน้อย ตั้งอยู่ใกล้ ๆ กับ บันไดนาค เป็นสถานที่ปลีกวิเวกปฏิบัติธรรมของครูบาน้อย ปัจจุบันประดิษฐานองค์พระพุทธรูปท่ามกลางบรรยากาศสงบเปี่ยมศรัทธา


-พิพิธภัณฑ์ถ้ำเชตวัน เป็นอาคารสถาปัตยกรรมสไตล์ล้านนาประยุกต์หลังงาม ภายในเก็บรวบรวมและจัดแสดงศิลปวัตถุเก่าแก่ ๆ ต่าง ๆ อาทิ เครื่องเบญจรงค์ เครื่องเงิน อาวุธโบราณ ธนบัตรเก่า เป็นต้น

-พระธาตุอินทร์แขวนจำลอง เป็นหินเทินธรรมชาติที่มีการทาสีทองเหลืองอร่าม มีเจดีย์อยู่ด้านบนลักษณะเดียวกับพระธาตุอินทร์แขวนที่ประเทศเมียนมา ท่ามกลางบรรยากาศของหน้าผาป่าไม้อันร่มรื่น


นอกจากนี้พุทธสถานถ้ำเชตวัน ยังมีสิ่งน่าสนใจอื่น ๆ อีก อาทิ พระหยกขาว ศาลาหลวง หอกลอง หอหลวงเทวดา และเทพทันใจ เป็นต้น

สำหรับพุทธสถานถ้ำเชตวัน สามารถท่องเที่ยวได้ตลอดทั้งปี ผู้มาเยือนสถานที่แห่งนี้กรุณาสวมใส่ชุดที่สุภาพเรียบร้อย และมีความสำรวมในการเยี่ยมชมสถานที่ ทั้งนี้ผู้สนใจสามารถสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ นายธวัชชัย มานะ โทร.06 5431 1246, พระฉลอง ญาณะคัมภีร์โร โทร. 09 2754 7667 หรือที่ ททท.น่าน โทร. 0 5471 1217-8


#############################

หมายเหตุ : นอกจากพุทธสถานถ้ำเชตวันแล้ว ที่ จ.น่าน ยังมี วัดพระธาตุศรีสังฆรัตนคีรี ต.สันทะ อ.นาน้อย เป็นอีกหนึ่งสถานที่ที่ครูบาน้อย เป็นผู้นำในการก่อสร้างพระธาตุ พระวิหาร และศาลาการเปรียญ จนเป็นที่ยอมรับและเคารพนับถือของญาติโยมให้ตามรอยธรรมของท่านกัน



***ภาพประกอบจาก ปชส. โครงการ Unseen New Chapters: ปักหมุดมุมใหม่ เปิดไทยมุมต่าง