“ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย” จังหวัดลำปาง เป็นหนึ่งในสถานท่องเที่ยวอันดับต้นๆ ที่นักท่องเที่ยวรู้จัก และได้รับความนิยมจากนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ ในการเดินทางมาเยี่ยมชมความสามารถและความน่ารักของช้าง สัตว์ใหญ่ใจดีที่มีประวัติศาสตร์ในการดำเนินชีวิตร่วมกับเรามาอย่างยาวนาน อีกทั้งในปัจจุบันศูนย์อนุรักษ์ช้างแห่งนี้ ยังได้เป็นหนึ่งในสถานที่ท่องเที่ยวที่ห้ามพลาดของเมืองรถม้า
ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย ตั้งอยู่ที่บ้านทุ่งเกวียน ตำบลเวียงตาล อำเภอห้างฉัตร จังหวัดลำปาง ศูนย์อนุรักษ์แห่งนี้อยู่ในความดูแลขององค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ภาคเหนือ (ออป.) เมื่อครั้งอดีตองค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ภาคเหนือ เป็นศูนย์ฝึกลูกช้างซึ่งเป็นแห่งแรกและแห่งเดียวในโลก โดยเริ่มดำเนินการมาตั้งแต่ พ.ศ. 2512 เป็นสถานที่ฝึกช้างเพื่อให้เชื่อฟังคำสั่งและมีความชำนาญในการทำไม้ เช่นการลากซูง,ยกไม้ และเป็นที่เลี้ยงดูลูกช้างในการทำไม้ขณะที่แม่ช้างไปทำงานไม้ในป่า
จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2542 มีนโยบายปิดป่าเพื่ออนุรักษ์ป่าไม้อันเป็นต้นน้ำ จึงทำให้ช้างที่เคยถูกใช้งานในการทำไม้ต้องว่างงาน ศูนย์ฝึกลูกช้างจึงถูกปรับมาเป็นสถานที่ดูแลช้างแก่และเจ็บป่วย และที่นี่ยังเป็นสถานที่ตั้งของโรงพยาบาลช้าง ต่อมาในเดือนมกราคม พ.ศ. 2535 องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ภาคเหนือ จึงได้ก่อตั้งศูนย์อนุรักษ์ช้างไทยขึ้น โดยใช้พื้นที่เดิมและได้มีการจัดกิจกรรมท่องเที่ยว สถานที่แห่งนี้จึงได้กลายมาเป็นสถานที่ท่องเที่ยวสำคัญของจังหวัดลำปางมาจนถึงปัจจุบัน
ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทยมีพื้นที่ทั้งหมด 1500 ไร่ เป็นที่อยู่ของช้างเกือบ 100 เชือก ถูกแบ่งออกเป็นหลายสัดส่วนให้นักท่องเที่ยวได้เข้าเยี่ยมชม อาทิ ส่วน “โรงผลิตกระดาษจากมูลช้าง” , ส่วน “คชานุสรณ์สถาน” หรือ สุสานช้าง , ส่วน “โรงพยาบาลช้าง” สถานที่รักษาช้างทุกเพศและทุกวัยจากสัตวแพทย์ที่ชำนาญ โดยไม่ต้องเสียค่าใช้จ่าย ในจุดนี้นักท่องเที่ยวสามารถมาเยี่ยมเยือนและให้กำลังใจช้างที่ป่วยได้อีกด้วย ซึ่งทางโรงพยาบาลช้างยังได้มีการจัดกิจกรรมคุณหมอสัญจร เพื่อตระเวนออกไปรักษาช้างที่เจ็บป่วยที่ไม่สามารถเดินทางมาที่โรงพยาบาลช้างได้
ส่วน “เนอสเซอรี่ช้าง” สถานที่อนุบาลลูกช้างเกิดใหม่และลูกช้างกำพร้า ในจุดนี้นักท่องเที่ยวจะได้เยี่ยมชมความน่ารักน่าเอ็นดูของลูกช้าง และมาให้กำลังใจลูกช้างกำพร้าที่ได้รับการเลี้ยงดูจากแม่บุญธรรม , ส่วน “โรงงานทำกระดาษจากมูลช้าง” เปิดให้เข้าชมวิธีทำกระดาษจากมูลช้าง โดยจะมีการนำมูลช้างมาทำเป็นกระดาษเขียนจดมาย ซองจดหมาย สมุดโน้ต
และส่วนที่ได้รับความนิยมจากนักท่องเที่ยวเป็นอย่างมาก ก็คงจะเป็นส่วน “ลานแสดงช้าง” ในจุดนี้จะมีนำช้างที่อาศัยภายในศูนย์อนุรักษ์มาแสดงความสามารถต่างๆ ให้นักท่องเที่ยวได้ชม โดยเริ่มต้นจากการแสดงช้างอาบน้ำ โดยควาญช้างจะนำเอาช้างทั้งหมดมาต้อนรับและทักทายนักท่องเที่ยวที่จุดชม จากนั้นก็จะพากันลงไปอาบน้ำ ซึ่งบรรยากาศก็จะเต็มไปด้วยความน่ารักน่าเอ็นดู เพราะเหล่าช้างก็ต่างดำผุดดำว่ายพ่นน้ำกันอย่างมีความสุข
หลังจากนั้นควาญช้างก็จะนำช้างเดินไปยังลานแสดง ในจุดนี้เหล่าช้างก็จะโชว์ความสามารถอันน่าทึ่งให้พวกเราได้เห็น ไม่ว่าจะเป็นการสาธิตการทำไม้ลากซูง งานเมื่อครั้งอดีตของเหล่าช้าง โชว์ปาลูกบอลกับนักท่องเที่ยว และที่ถือได้ว่าเป็นไฮไลต์พิเศษของการแสดงก็คือโชว์ช้างวาดรูป ที่สร้างความประทับใจให้กับนักท่องเที่ยวเป็นอย่างมาก เพราะไม่น่าเชื่อว่าเหล่าช้างสัตว์ใหญ่ใจดี จะสามารถสร้างสรรค์ภาพวาดได้อย่างสวยงาม และหากนักท่องเที่ยวคนสนใจก็สามารถซื้อเก็บไว้เป็นที่ระลึกได้ ในราคาภาพละ 500 บาท โดยเงินที่ได้ก็จะนำไปใช้ประโยชน์ในการอนุรักษ์ช้างต่อไป
และทางศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย ก็ยังได้มีการเปิดอาคารใหม่ โดยมีชื่อว่า “อาคารกัลยานิวัฒนาการุณย์” ซึ่งในพื้นที่ชั้นล่างเป็นจัดจัดแสดงนิทรรศการ “วิถีช้างไทย” ให้นักท่องเที่ยวได้เยี่ยมชมและเรียนรู้ความเป็นมาของช้าตั้งแต่ยุคโบราณจนถึงปัจจุบัน สัตว์บกที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก ที่มีประวัติศาสตร์ร่วมกับมนุษย์มาอย่างยาวนาน และภายในห้องนิทรรศการก็ยังมีภาพวาดสามมิติช้างในอิริบถต่างๆ ให้ได้ถ่ายรูปเป็นที่ระลึกกันด้วย อีกทั้งอาคารกัลยานิวัฒนาการุณย์ ก็ยังมีห้องจัดสัมนาให้บริการด้วยเช่นกัน
นอกเหนือจากส่วนจัดแสดงต่างๆ ที่เปิดให้นักท่องเที่ยวได้มาเที่ยวชม ทางศูนย์อนุรักษ์ช้างไทยก็ยังได้มีการจัดที่พักโฮมสเตย์และคอร์สฝึกควาญช้างสมัครเล่น โดยเป็นกิจกรรมเรียนรู้วิถีชีวิตระหว่างคนกับช้าง ที่จะสอนให้รู้จักทักษะเบื้องต้นในการควบคุมช้างและใช้ภาษาคำสั่งช้าง ซึ่งผู้ที่เข้าร่วมคอร์สจะต้องอยู่กินกับควาญช้างและช้างพี่เลี้ยง อีกทั้งยังได้เข้าร่วมการแสดงช้างอีกด้วย ซึ่งคอร์สนี้ได้รับความนิยมจากนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติเป็นอย่างมาก
และแม้ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทยจะมีพื้นที่กว้างขวาง ก็ไม่ต้องเป็นห่วงในเรื่องนี้ เพราะทางศูนย์ฯ จะมีรถท่องเที่ยวไว้ให้บริการในการเดินทางไปสู่ส่วนจัดแสดงต่างๆ อีกทั้งบริเวณพื้นที่ภายในศูนย์อนุรักษ์ฯ ก็ยังร่มรื่นมีต้นไม้มากมายและบ่อน้ำมากมายมองแล้วสบายตา
และแม้ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทยจะมีพื้นที่กว้างขวาง ก็ไม่ต้องเป็นห่วงในเรื่องนี้ เพราะทางศูนย์ฯ จะมีรถท่องเที่ยวไว้ให้บริการในการเดินทางไปสู่ส่วนจัดแสดงต่างๆ อีกทั้งบริเวณพื้นที่ภายในศูนย์อนุรักษ์ฯ ก็ยังร่มรื่นมีต้นไม้มากมายและบ่อน้ำมากมายมองแล้วสบายตา สมกับเป็นหนึ่งในสถานที่ท่องเที่ยวที่ห้ามพลาดของจังหวัดลำปาง สถานที่ท่องเที่ยวที่รวบรวมทุกสิ่งทุกอย่างที่เกี่ยวกับช้าง หากใครที่ได้มีโอกาสมาเยือนศูนย์อนุรักษ์ช้างไทยแล้ว ก็คงจะไม่ผิดหวังอย่างแน่นอน
***************************************************************************************************
ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย ตั้งอยู่ที่บ้านทุ่งเกวียน ตำบลเวียงตาล อำเภอห้างฉัตร จังหวัดลำปาง
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม 0-5482-9329 , 0-5482-9322
วันเปิดทำการทุกวัน เวลา 08.30 - 16.30 น.
กิจกรรมการแสดงช้าง มี 3 รอบ ได้แก่ รอบแรกเวลา 10. 00 นาฬิกา รอบที่สองเวลา 11.00 นาฬิกา และรอบสุดท้ายเวลา 13.30 นาฬิกา โดยจะมีกิจกรรมการอาบน้ำช้างก่อนเวลาแสดง คือ 09.45 น. สำหรับวันธรรมดา และเวลา 13.15 น. ในวันเสาร์-อาทิตย์ และวันหยุดนักขัตฤกษ์
ค่าเข้าชม นักท่องเที่ยวชาวไทย ผู้ใหญ่ 100 บาท เด็ก 50 บาท (ความสูงไม่เกิน 135 ซม.) ชาวต่างชาติ ผู้ใหญ่ 200 บาท เด็ก 150 บาท (ความสูงไม่เกิน 135 ซม.)
ที่พักโฮมสเตย์และคอร์สฝึกควาญช้างสมัครเล่น แพกเกจ 3 วัน 2 คืน ราคา 9,000 บาท และ 2 วัน 1 คืน ราคา 6,300 บาท โดยรวมค่าอาหาร (ประกอบอาหารเองได้) และบ้านพักโฮมสเตย์
**********************************************************************************
สามารถส่งข้อมูลข่าวสารด้านการท่องเที่ยว-อาหารมาได้ที่ กอง บก.ข่าวท่องเที่ยว แฟกซ์ 0-2629-4467 อีเมล์ travel_astvmgr@hotmail.com