“เมืองระแหง” อาจเป็นชื่อที่ไม่ค่อยคุ้นหูกันสักเท่าใด แท้จริงแล้วเมืองนี้ก็คือจังหวัดตากในปัจจุบัน ซึ่งเป็นอีกจังหวัดท่องเที่ยวที่เมื่อนึกถึงทีไร ก็จะเห็นภาพของธรรมชาติ ป่าไม้สีเขียว อากาศสดชื่น ลอยมาทันที ดังคำขวัญของจังหวัดที่ว่า “ธรรมชาติน่ายล ภูมิพลเขื่อนใหญ่ พระเจ้าตากเกรียงไกร เมืองไม้และป่างาม” แต่จะเป็นอย่างไรนั้น ก็ต้องลองมาเที่ยวตามคำขวัญของจังหวัดตากกันดู
“ธรรมชาติน่ายล” ด้วยจังหวัดตากเอง มีสภาพภูมิประเทศโดยทั่วไปเป็น ภูเขา และป่าไม้ จึงเป็นจังหวัดที่มีอุทยานแห่งชาติอยู่หลายแห่ง ซึ่งแต่ละแห่งนั้นยังคงความสมบูรณ์ของป่า และธรรมชาติ ได้อย่างน่าประทับใจ อาทิ อุทยานแห่งชาติตากสินมหาราช อุทยานแห่งชาติแม่เมย อุทยานแห่งชาติลานสาง และอุทยานแห่งชาติน้ำตกพาเจริญ ความน่ายลอีกอย่างหนึ่งของธรรมชาติที่บวกกับฝีมือของมนุษย์เข้าไปนั่นก็คือความท้าทายด้วยการนั่งรถ ผ่านเส้นทางคดเคี้ยวกว่าพันโค้งไปสู่ธรรมชาติที่สวยงามในหุบเขา ถ้าไม่นับเส้นทางจากเวียงจันท์สู่หลวงพระบางแล้ว เส้นทางที่ตากกับแม่ฮ่องสอนน่าจะคดเคี้ยวไม่ต่างกันเท่าใดนัก ใครที่เมารถคงต้องทำใจกันสักเล็กน้อย
แหล่งท่องเที่ยวหลักๆ ของจังหวัดตาก็จะเป็นแหล่งท่องเที่ยวตามธรรมชาติ อาทิ น้ำตก ล่องแก่ง และน้ำตกที่สร้างชื่อเสียงให้กับจังหวัด และเป็นที่รู้จักของนักท่องเที่ยวทั่วไปก็คือ น้ำตกทีลอซู น้ำตกทีลอเล น้ำตกทีลอจ่อ ฯลฯ เพราะความยิ่งใหญ่ อลังการของตัวน้ำตกทำให้ทีลอซูนั้นติดอันดับน้ำตกที่สวยที่สุดในโลก และก็มีนักท่องเที่ยวทั้งไทย และชาวต่างชาติ ซึ่งชื่นชอบการผจญภัยในธรรมชาติ บุกป่าฝ่าดงเข้ามาชมความงามของน้ำตก ซึ่งในสมัยที่เพิ่งค้นพบน้ำตกนั้น การเดินทางไปสู่ตัวน้ำตกเป็นไปอย่างยากลำบากกว่าปัจจุบันหลายเท่า
นอกจากทีลอซูแล้วยังมี “น้ำตกปิตุ๊โกร” น้ำตกซึ่งในขณะนี้ครองแชมป์น้ำตกที่สูงที่สุดในประเทศไทยไปแล้ว ด้วยความสูงกว่า 500 เมตร ทำลายสถิติของน้ำตกแม่สุรินทร์ที่ความสูง 300 เมตรไปอย่างขาดลอย แม้ปิตุ๊โกรเองจะยังไม่ได้รับความนิยมมากเท่าที่ควร เหตุด้วยการเดินทางที่ยากลำบาก ทำให้มีเฉพาะกลุ่มของนักท่องเที่ยวที่พอจะมีแรงเดินทางไกล และทางขึ้นเขาสูงชัน เท่านั้นที่จะสามารถชมความสูงของเจ้าน้ำตกนี้ได้
จริงๆ แล้วยังมีลำธารจากตาน้ำบนเขาสูงที่สะสมและเทตัวลงมาเป็นน้ำตกที่ยังไม่ได้สำรวจอีกเยอะในจังหวัดตาก ซึ่งแว่วๆ ข่าวมาว่าเพิ่งค้นพบเจอน้ำตกสวยๆ ใหม่อีกแห่งหนึ่งในบริเวณอำเภออุ้มผาง ซึ่งอาจต้องคอยดูกันต่อไปว่าจะสามารถพัฒนาให้เป็นสถานที่ทอ่งเที่ยวแห่งใหม่ของจังหวัดได้หรือไม่
“ภูมิพลเขื่อนใหญ่” หรือว่าอีกชื่อหนึ่งคือ “เขื่อนยันฮี” เป็นเขื่อนคอนกรีตที่สร้างปิดลำน้ำปิงที่บริเวณเขาแก้ว อำเภอสามเงา จังหวัดตาก มีรัศมีความโค้ง 250 เมตร สูง154 เมตร ยาว486 เมตร ความกว้างของสันเขื่อน 6 เมตร อ่างเก็บน้ำมีความจุสูงสุดในเอเชียอาคเนย์ โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ได้เสด็จพระราชดำเนินทรงวางศิลาฤกษ์การก่อสร้าง เมื่อวันที่24 มิถุนายน 2504 ปัจจุบันเขื่อนภูมิพลเป็นแหล่งกักเก็บน้ำและผลิตกระแสไฟฟ้าให้กับพื้นที่ในบริเวณ อีกทั้งยังเป็นที่ท่องเที่ยวอีกแห่งหนึ่ง ซึ่งนอกจากจะขับรถมาชื่นชมบรรยากาศที่สันเขื่อแล้ว บริเวณอ่างเก็บน้ำยังมีกิจกรรมล่องแพ สวนสาธารณะเฉลิมพระเกียรติ จุดกางเต็นท์ และบ้านพักรับรองไว้บริการ
“พระเจ้าตากเกรียงไกร” ด้วยจังหวัดตากเอง เป็นเมืองที่อยู่ติดกับประเทศเพื่อนบ้านอย่างประเทศพม่า ซึ่งตามประวัติศาสตร์แล้วมักจะเป็นเมืองที่มีการศึกสงครามทั้งกับเมืองทางเหนือและกับเมืองพม่าในสมัยนั้น ตากจึงเป็นเมืองที่พระมหากษัตริย์หลายพระองค์เสด็จมา อาทิ สมัยพ่อขุนรามคำแหงมหาราชเมื่อครั้งทรงชนช้างกับขุนสามชนเจ้าเมืองฉอด สมเด็จพระนเรศวรมหาราชครั้งทรงประกาศอิสรภาพ ณ เมืองแครง และทรงยกทัพกลับราชอาณาจักรไทยโดยผ่านดินแดนเมืองตากเป็นแห่งแรก สมเด็จพระนารายณ์มหาราชเมื่อครั้งทรงนำทัพไปตีหัวเมืองฝ่ายเหนือ และที่สำคัญคือ สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชที่ทรงเคยได้รับพระบรมราชโองการแต่งตั้งเป็นเจ้า เมืองตาก และเป็นผู้กอบกู้เอกราชของชาติไทยจากพม่า ครั้งที่ 2
ด้วยความเคารพนับถือจากประชาชนจึงมีการตั้งศาลสมเด็จพระเจ้าตากสิน หรือที่เรียกกันสั้น ๆ ว่า "ศาลตากสินฯ" เป็นศาลาจตุรมุข หน้าศาลแขวนโคมจีนสีแดง ภายในมีภาพพระประวัติของพระเจ้าตาก ด้านหลังมีรูปปั้น และตุ๊กตาม้าศึก ช้างศึกจำนวนมากที่ผู้คนนำมาถวาย ตั้งอยู่ใกล้กับศาลากลางจังหวัดตากภายในประดิษฐานพระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชในพระอิริยาบถที่กำลังประทับอยู่บนราชอาสน์ มีพระแสงดาบพาดอยู่ที่พระเพลา ที่ฐานพระบรม ที่ฐานพระบรมรูปมีคำจารึกว่า "พระเจ้าตากสินกรุงธนบุรี ทรงพระราชสมภพ เมื่อ2277 สวรรคต 2325 รวม 48 พรรษา" ทุกปีระหว่างสิ้นปีและวันปีใหม่จะมีงานฉลองเป็นประเพณี จึดขึ้นบริเวณศาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช มีพิธีบวงสรวงดวงพระวิญญานของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช มีการจัดขบวนแห่ เครื่องเซ่นสังเวย การออกร้านและการแสดงมหรสพต่าง ๆ
“เมืองไม้และป่างาม” แม้ว่าจำนวนป่าไม้ในจังหวัดตากเองนั้นจะมีจำนวนลดลงไปจากแต่ก่อน ไม่ว่าจะเป็นเพราะการลักลอบตัดไม้ การบุกรุกทำไล่เลื่อนลอยจากชาวเขาเผ่าต่างๆ ซึ่งด้วยเหตุผลใดก็ตามที่อ้างว่าไม่สามารถควบคุมได้นั้น ย่อมส่งผลเสียในระยะยาวแน่นอน แต่อย่างไรก็ตาม ผืนป่าสุดท้ายจริงๆ ของไทยก็ยังตั้งอยู่ที่จังหวัดตากนี้ ซึ่งนั่นก็คือ ผืนป่าทุ่งใหญ่นเรศวรฝั่งตะวันออกนั่นเอง
ผืนป่านี้อยู่ระหว่างเขตแดนไทยและพม่าซึ่งเป็น ป่าไม้หนาแน่น กว่าสองล้านไร่ ครอบคลุมจังหวัดกาญจนบุรี อุทัยธานี และฝั่งตะวันออกนั้นส่วนใหญ่อยู่ในอำเภออุ้มผางจังหวัดตาก มีความสำคัญในฐานะเป็นมรกดโลกทางธรรมชาติ และเป็นป่าต้นน้ำของลุ่มน้ำแม่กลอง หรือลุ่มน้ำแควใหญ่ตอนบน เป็นผืนป่าที่มีความหลากหลายทางชีวภาพอย่างยิ่ง ด้วยตำแหน่งที่ตั้งอันอยู่กึ่งกลางระหว่างเขตการกระจายพันธุ์ในภูมิภาคเอเชียอาคเนย์ ดังจะพบสัตว์ป่าเฉพาะถิ่นทั้งจากทางเหนือและทางใต้มารวมอยู่ในผืนป่าตะวันตก เช่น ลิงภูเขา ค่างแว่นถิ่นเหนือ นกเงือกคอแดง และสมเสร็จ เป็นต้น นอกจากนี้ยังเป็นแหล่งอาศัยขนาดใหญ่ของสัตว์ป่านานาชนิด เช่น ช้าง หมี เสือ กระทิง วัวแดง ควายป่า เลียงผา ไก่ฟ้า นกยูง อีกด้วย
การท่องเที่ยวป่าทุ่งใหญ่นั้นจะเหมาะสำหรับกลุ่มนักท่องเที่ยวที่ชื่นชอบชีวิตในป่า ส่องสัตว์ ดูนก เพราะความอุดมสมบูรณ์ของป่าที่มีมาก จึงทำให้แม้แต่บริเวณที่ทำการเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวรฝั่งตะวันออกเองก็มีสัตว์ป่าอย่างเช่น เก้ง กวาง กระทิง ช้างป่าหรือแม้กระทั่งเสือ ออกมาหาอาหารให้เห็นกันอยู่บ่อยๆ ซึ่งในบริเวณที่ทำการก็มีห้องพักและลานกางเต็นท์ไว้รองรับนักท่องเที่ยวได้พอสมควร
นอกจากความน่าพิศวงของแหล่งท่องเที่ยวและป่าไม้ที่เมืองตากแล้ว อากาศบริสุทธิ์ก็ยังเป็นสิ่งดึงดูดนักท่องเที่ยวชั้นยอดซึ่งเป็นผลมาจากป่าไม้ที่อุดมสมบูรณ์ และในช่วงฤดูหนาว อากาศของที่นี่ก็หนาวเย็นไม่แพ้จังหวัดท่องเที่ยวทางภาคเหนือของไทย ถ้าใครมีเวลาว่างๆ ลองมาเที่ยวแล้วจะหลงรักกับธรรมชาติและสีเขียวที่จังหวัดตาก