ก.ล.ต. ผนึก ธปท. เดินเกมรุก เปิดพื้นที่ทดสอบนวัตกรรมตลาดทุน–สินทรัพย์ดิจิทัล เชื่อมระบบชำระเงินอัจฉริยะ ยกระดับ Regulatory Sandbox สู่ “Full loop” ตั้งแต่การลงทุนถึงการจ่ายเงินรองรับ programmable payment ภายใต้ Enhanced Regulatory Sandbox เอกชนแห่จับตา โอกาสใหม่ของโครงสร้างพื้นฐานการเงินดิจิทัล หมากนี้ไม่ใช่แค่ทดลอง แต่คือการวางรากฐานตลาดทุนยุคถัดไป คำถามคือ ไทยจะเร่งเครื่องได้ทันโลก หรือยังเดินแบบระวังจนช้าเกมนี้ชนะได้ ต้องเร็ว แม่น และกล้าพอตลาดทุนดิจิทัล ไม่รอใคร
การขยับตัวร่วมกันของสำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.) และธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) ครั้งนี้ ไม่ใช่เพียงการ “เปิดรับสมัครโครงการทดลอง” ตามปกติ หากแต่เป็นการส่งสัญญาณเชิงนโยบายที่ชัดเจนว่า โครงสร้างตลาดทุนไทยกำลังถูกออกแบบใหม่ เพื่อรองรับระบบนิเวศดิจิทัลอย่างเป็นรูปธรรมมากขึ้น
ก.ล.ต. ประกาศสนับสนุนการทดสอบนวัตกรรมการให้บริการทางการเงินที่ครอบคลุมทั้งธุรกิจตลาดทุนและสินทรัพย์ดิจิทัล ควบคู่กับระบบชำระเงิน โดยผนึกกำลังกับ ธปท. เพื่อผลักดันกระบวนการทางการเงินให้เป็นอิเล็กทรอนิกส์แบบครบวงจร หรือ “Full loop” ตั้งแต่ต้นน้ำถึงปลายน้ำ นับเป็นก้าวสำคัญของการยกระดับโครงสร้างพื้นฐานตลาดทุนไทย จากระบบแยกส่วน ไปสู่ระบบเชื่อมโยงแบบไร้รอยต่อ
ที่ผ่านมา ก.ล.ต. เปิดพื้นที่ Regulatory Sandbox ให้ภาคเอกชนเข้าทดสอบนวัตกรรมที่ยังไม่สามารถดำเนินการได้ภายใต้กรอบกฎหมายปกติ ครอบคลุมทั้งธุรกิจหลักทรัพย์ สัญญาซื้อขายล่วงหน้า และสินทรัพย์ดิจิทัล เป้าหมายไม่ใช่เพียงการ “อนุญาตให้ลอง” แต่คือการเปิดทางให้เกิดโมเดลธุรกิจใหม่ เพิ่มทางเลือกให้ผู้ใช้บริการ และสร้างแรงกระเพื่อมเชิงโครงสร้างในระยะยาว
สัญญาณที่น่าสนใจคือ ปัจจุบันผู้ประกอบการไม่ได้มองนวัตกรรมตลาดทุนแยกขาดจากระบบชำระเงินอีกต่อไป แต่ต้องการโซลูชันที่เชื่อมการลงทุน การชำระราคา และเงื่อนไขทางธุรกรรมเข้าไว้ด้วยกัน ซึ่งสอดคล้องกับทิศทางของ ธปท. ที่ได้ขยายกรอบการทดสอบ “programmable payment” หรือระบบชำระเงินที่กำหนดเงื่อนไขอัตโนมัติ ภายใต้ Enhanced Regulatory Sandbox
การเปิดรับสมัครการทดสอบ programmable payment รอบใหม่ ซึ่งเริ่มตั้งแต่วันที่ 24 ธันวาคม 2568 เป็นต้นไป (ต่อเนื่องจากการเปิดรับช่วงมิถุนายน–กันยายน 2567) จึงไม่ใช่เพียงการขยายขอบเขตเทคนิค แต่เป็นการเปิดประตูสู่ความเป็นไปได้ใหม่ของธุรกรรมตลาดทุน ไม่ว่าจะเป็นการชำระเงินแบบอัตโนมัติเมื่อเงื่อนไขครบ การลดความเสี่ยงด้านการส่งมอบหลักทรัพย์ หรือการเพิ่มประสิทธิภาพการกำกับดูแลแบบเรียลไทม์
อย่างไรก็ตาม เกมนี้ไม่ได้ง่าย ผู้ที่ต้องการเข้าร่วมการทดสอบจำเป็นต้องสมัครกับทั้ง ก.ล.ต. และ ธปท. ควบคู่กัน เพื่อให้การทดสอบครอบคลุมทั้งมิติของตลาดทุนและระบบการชำระเงิน โดย ก.ล.ต. จะทำหน้าที่ประสานและพิจารณาร่วมกับ ธปท. ตามกรอบอำนาจและหลักเกณฑ์ที่เกี่ยวข้อง
ในเชิงลึก นี่คือการทดสอบ “ความเร็วและความกล้า” ของระบบกำกับดูแลไทย ว่าจะสามารถเดินเกมนำหน้าการเปลี่ยนแปลงได้มากเพียงใด ในโลกที่ตลาดทุนดิจิทัลไม่ได้แข่งกันแค่เทคโนโลยี แต่แข่งกันที่โครงสร้าง กติกา และวิสัยทัศน์ของผู้กำกับดูแล
หาก Sandbox ครั้งนี้ต่อยอดได้จริง ไทยอาจไม่ได้เป็นเพียงผู้ตามในสมรภูมิการเงินดิจิทัล แต่มีโอกาสก้าวขึ้นเป็น “สนามทดลองมาตรฐาน” ของภูมิภาค ทว่าหากยังติดกับดักความระมัดระวังเกินจำเป็น โอกาสก็อาจหลุดมือไปอย่างเงียบ ๆ
ตลาดทุนดิจิทัลกำลังเดินหน้า และมันไม่รอใคร คำถามสุดท้ายคือ เราจะกล้าเร่งเครื่องแค่ไหน
ผู้สนใจสามารถติดตามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ เว็บไซต์ ก.ล.ต. และ ธปท.ตามช่องทางที่ประกาศอย่างเป็นทางการ
