ช่วงไตรมาส 4 ปี 2559 เป็นช่วงไฮซีซันของการท่องเที่ยวไทย โดยจะมีนักท่องเที่ยวต่างชาติเดินทางเข้ามาในหลายพื้นที่ของประเทศไทย อย่างไรก็ดี แม้ว่าการท่องเที่ยวของไทยจะมีปัจจัยแวดล้อมที่ท้าทายหลากหลาย เช่น การจัดระเบียบทัวร์ศูนย์เหรียญที่ส่งผลกระทบทำให้จำนวนนักท่องเที่ยวจีนในกลุ่มที่เดินทางมากับบริษัทนำเที่ยวชะลอลง การให้ความสำคัญในเรื่องความปลอดภัยของนักท่องเที่ยว กอปรกับปัจจัยเฉพาะภายในประเทศ แต่ตลาดนักท่องเที่ยวต่างชาติเที่ยวไทยในไตรมาส 4 ปี 2559 ยังมีแรงหนุนจากตลาดนักท่องเที่ยวจากภูมิภาคยุโรป ซึ่งมีสัญญาณการเติบโตที่ดีมาตั้งแต่ปลายปีที่ผ่านมาต่อเนื่องถึงปีนี้ โดยเฉพาะการกลับมาของกลุ่มนักท่องเที่ยวจากรัสเซีย และกลุ่มสแกนดิเนเวีย
ดังนั้น ในระยะนี้ นอกจากผู้ประกอบการจะต้องปรับกลยุทธ์การตลาดเพื่อกระตุ้นภาคธุรกิจในช่วงโค้งสุดท้ายของปีนี้ ผู้ประกอบการควรให้ความสำคัญต่อการสื่อสาร ให้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์สำหรับนักท่องเที่ยวต่างชาติเพื่อประกอบการตัดสินใจ และการวางแผนการเดินทางท่องเที่ยวในประเทศไทย เช่น การให้คำแนะนำ ข้อควรปฏิบัติเกี่ยวกับสถานการณ์ปัจจุบันผ่านสื่อออนไลน์ ไม่ว่าจะเป็นเว็บไซต์ของผู้ประกอบการ และพันธมิตร เครือข่ายสังคมออนไลน์ รวมถึงการเปิดให้บริการให้ข้อมูลตลอด 24 ชั่วโมงเพื่ออำนวยความสะดวกให้แก่ลูกค้า
อย่างไรก็ตาม จากการที่ตลาดนักท่องเที่ยวต่างชาติเที่ยวไทยขยายตัวอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ต้นปี ศูนย์วิจัยกสิกรไทย จึงคาดการณ์ว่า ภาพรวมทั้งปี 2559 จะมีชาวต่างชาติเดินทางเข้ามาท่องเที่ยวในประเทศไทยจำนวนประมาณ 32.5 ล้านคน ซึ่งเติบโตที่ร้อยละ 8.6 จากปี 2558 ขณะที่รายได้จากนักท่องเที่ยวต่างชาติเที่ยวไทยในปี 2559 อาจมีมูลค่าอยู่ที่ประมาณ 1.60 ล้านล้านบาท เพิ่มขึ้นร้อยละ 10.3 จากมูลค่าประมาณ 1.45 ล้านล้านบาทในปี 2558 ซึ่งเป็นการขยายตัวเป็นบวกเป็นปีที่ 2 ติดต่อกัน ในช่วงนี้หลากหลายธุรกิจมีการทำการตลาดเพื่อเพิ่มยอดขายในช่วงโค้งสุดท้ายของปี รวมถึงธุรกิจที่เกี่ยวเนื่องต่อการท่องเที่ยวที่คงมีการจัดโปรโมชันอย่างเข้มข้นเพื่อกระตุ้นการใช้จ่ายของชาวต่างชาติที่เดินทางเข้ามาท่องเที่ยวในไทยกันอย่างหนาตาในระยะนี้ โดยเฉพาะแหล่งท่องเที่ยวทางทะเลในภาคใต้ของไทย อย่างภูเก็ต กระบี่ พังงา สุราษฎร์ธานี (สมุย) ซึ่งเป็นปลายทางที่ได้รับความนิยมในหมู่นักท่องเที่ยวจากภูมิภาคยุโรป และอเมริกา ส่วนใหญ่เป็นกลุ่มนักท่องเที่ยวที่เดินทางกลับมาท่องเที่ยวซ้ำ โดยตลาดนักท่องเที่ยวยุโรปยังเป็นแรงส่งช่วงไฮซีซันปีนี้ให้ขยายตัวเป็นบวก ภาพรวมตลาดต่างชาติเที่ยวในปี 2559 เติบโตที่ร้อยละ 8.6 นักท่องเที่ยวต่างชาติจากภูมิภาคต่างๆ มีผลต่อภาคการท่องเที่ยวของไทยในปี 2559 ศูนย์วิจัยกสิกรไทย ได้สรุปสถานการณ์ และประเมินแนวโน้ม ดังนี้
ตลาดนักท่องเที่ยวชาวยุโรปในปี 2559 ยังขยายตัวเป็นบวก แรงหนุนมาจากการฟื้นตัวของตลาดรัสเซีย และสแกนดิเนเวีย
ศูนย์วิจัยกสิกรไทย มองว่า ตลาดนักท่องเที่ยวจากภูมิภาคยุโรปในปี 2559 ยังเติบโตเป็นบวก โดยแรงหนุนตลาดยุโรปมาจากการฟื้นตัวของนักท่องเที่ยวชาวรัสเซีย ประกอบกับตลาดสแกนดิเนเวีย ที่มีสัญญาณการเดินทางกลับเข้ามาท่องเที่ยวในไทยอย่างเห็นได้ชัดตั้งแต่ช่วงไตรมาสแรกของปีนี้ และมีแนวโน้มเติบโตต่อเนื่องถึงช่วงไฮซีซันของปีนี้ (ไตรมาส 4 ปี 2559) สำหรับสถานการณ์ของทั้ง 2 ตลาดมีรายละเอียด ดังนี้
คาดชาวรัสเซียเที่ยวไทยในปี 2559 นี้ พลิกกลับมาขยายตัวร้อยละ 24.4 จากที่ติดลบในปีที่ผ่านมา คงปฏิเสธไม่ได้ว่า รัสเซีย เป็นตลาดนักท่องเที่ยวต่างชาติที่ก่อให้เกิดเม็ดเงินสะพัดไปยังธุรกิจที่เกี่ยวเนื่องในไทย แม้ในปี 2558 ตลาดนักท่องเที่ยวรัสเซีย หดตัวร้อยละ 45.0 ผลจากภาวะเศรษฐกิจที่ชะลอตัวหลังการคว่ำบาตรจากชาติตะวันตก และค่าเงินรูเบิลที่อ่อนค่าลง แต่สถานการณ์ในปี 2559 นี้ ชาวรัสเซียที่เดินทางเข้ามาท่องเที่ยวในประเทศไทยทยอยฟื้นตัว ส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากความเชื่อมั่นที่ดีขึ้นของชาวรัสเซีย สอดคล้องต่อสถานการณ์ของธุรกิจนำเที่ยวของรัสเซียที่ปรับตัวดีขึ้น โดยชาวรัสเซียมีความมั่นใจที่จะใช้จ่าย และเดินทางไปท่องเที่ยวต่างประเทศมากขึ้น ซึ่งปลายทางยอดนิยมอันดับ 1 ของภูมิภาคเอเชีย คือ ประเทศไทย และชาวรัสเซียชื่นชอบแหล่งท่องเที่ยวทางทะเล อย่างภูเก็ต รองลงมา คือ บาหลี ในประเทศอินโดนีเซีย นอกจากนี้ อีกหนึ่งสัญญาณการฟื้นตัวของตลาดรัสเซียมาจากการเพิ่มขึ้นของจำนวนเที่ยวบิน และการเปิดเส้นทางการบินใหม่ของธุรกิจสายการบินที่มีมากขึ้น โดยธุรกิจสายการบินรายใหญ่ของไทยได้กลับมาให้บริการในเส้นทางการบินระหว่างกรุงเทพฯ-มอสโก
ขณะเดียวกัน สายการบินบางรายได้เพิ่มเที่ยวบินที่เชื่อมต่อจากกรุงเทพฯ ไปยังเมืองท่องเที่ยวทางทะเลใหม่ๆ ที่กำลังอยู่ในความสนใจของชาวรัสเซีย อย่างเกาะสมุย ทั้งนี้ ในช่วง 9 เดือนแรกของปี 2559 ชาวรัสเซียเดินทางเข้ามาท่องเที่ยวในประเทศไทย จำนวน 7.05 แสนคน เพิ่มขึ้นร้อยละ 21.6 เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีที่แล้ว สำหรับภาพรวมทั้งปี 2559 ศูนย์วิจัยกสิกรไทย คาดว่า จะมีชาวรัสเซียเดินทางเข้ามาท่องเที่ยวในประเทศไทย จำนวน 1.10 ล้านคน เพิ่มขึ้นร้อยละ 24.4 จากจำนวน 8.84 แสนคนในปี 2558 อย่างไรก็ดี คาดว่าปี 2559 ตลาดสแกนดิเนเวีย เที่ยวไทย 7.81 แสนคน โดยมีแรงหนุนมาจากตลาดสวีเดน นักท่องเที่ยวจากกลุ่มประเทศสแกนดิเนเวีย ซึ่งประกอบด้วย ฟินแลนด์ เดนมาร์ก นอร์เวย์ และสวีเดน เป็นตลาดที่มีความน่าสนใจ เนื่องจากมีการใช้จ่ายสูงอยู่ที่ประมาณ 60,000-70,000 บาทต่อคนต่อทริป ซึ่งสูงกว่าค่าเฉลี่ยของตลาด 2 เท่าตัว แต่ในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมา ตลาดนี้ซบเซาไปบ้างจากภาวะเศรษฐกิจที่ชะลอตัว ซึ่งส่งผลต่อความเชื่อมั่นในการใช้จ่ายของคนบางกลุ่ม
อย่างไรก็ดี ในปี 2559 ตลาดสแกนดิเนเวียเที่ยวไทยมีสัญญาณการฟื้นตัวไปพร้อมๆ กับภาวะเศรษฐกิจที่มีพัฒนาการที่ดีขึ้น ดังจะเห็นได้จากสถิติจำนวนนักท่องเที่ยวจากตลาดนี้ในช่วงไตรมาสสุดท้ายของปีที่แล้วกลับมาเป็นบวกที่ร้อยละ 0.4 (เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปี 2557 ที่ติดลบร้อยละ 6.4) ต่อเนื่องในช่วงไตรมาสแรกของปี 2559 ที่ตลาดสแกนดิเนเวีย เติบโตที่ร้อยละ 5.1 หรือมีจำนวน 3.54 แสนคน (เพิ่มขึ้นจากที่ติดลบร้อยละ 2.4 ในช่วงไตรมาสแรกของปี 2558) จากสถานการณ์ตลาดสแกนดิเนเวียในปัจจุบัน บ่งชี้ให้เห็นถึงศักยภาพของตลาดนักท่องเที่ยวชาวสวีเดน ที่มีจำนวนนักท่องเที่ยวคิดเป็นร้อยละ 42.8 ของตลาดสแกนดิเนเวียที่เดินทางมายังประเทศไทย (ข้อมูลปี 2558) และเป็นตลาดที่มีการใช้จ่ายต่อทริปสูงกว่าอีก 3 ประเทศในกลุ่มนี้ ส่วนหนึ่งมาจากภาวะเศรษฐกิจที่แข็งแกร่ง โดยส่วนใหญ่ชาวสวีเดนนิยมเดินทางไปท่องเที่ยวยังแหล่งท่องเที่ยวทางทะเลในภาคใต้ของไทย อย่างภูเก็ต กระบี่ สุราษฎร์ธานี และพังงา ซึ่งการเดินทางเข้ามาท่องเที่ยวแต่ละครั้งพำนักนานเกือบ 20 วันต่อทริป ทั้งนี้ ในช่วง 9 เดือนแรกของปี 2559 นักท่องเที่ยวกลุ่มสแกนดิเนเวียเดินทางเข้ามาท่องเที่ยวในประเทศไทย จำนวน 5.30 แสนคน เพิ่มขึ้นร้อยละ 4.5 เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อนหน้า สำหรับภาพรวมทั้งปี 2559 ศูนย์วิจัยกสิกรไทย คาดว่า ตลาดนักท่องเที่ยวจากสแกนดิเนเวียของไทย (ฟินแลนด์ เดนมาร์ก นอร์เวย์ สวีเดน) อาจเติบโตที่ร้อยละ 4.0 หรือมีจำนวนประมาณ 7.81 แสนคน
ภาพรวมตลาดนักท่องเที่ยวชาวเอเชียทั้งปี 2559 ยังเป็นบวกแม้ในช่วงปลายปีตลาดนักท่องเที่ยวจีนบางกลุ่มจะลดลงจากมาตรการจัดระเบียบธุรกิจนำเที่ยว ซึ่งตลาดนักท่องเที่ยวจากภูมิภาคเอเชียได้รับแรงหนุนจากตลาดนักท่องเที่ยวชาวจีนที่ขยายตัวอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ต้นปี แม้ในช่วงปลายปีนี้อาจมีปัจจัยที่ทำให้ตลาดนักท่องเที่ยวจีนบางกลุ่มลดลง อย่างการจัดระเบียบธุรกิจนำเที่ยว ประกอบกับในช่วงไฮซีซันของการท่องเที่ยวไทย (ไตรมาส 4 ของทุกปีต่อเนื่องไตรมาส 1 ของปีถัดไป) ระดับราคาบริการด้านท่องเที่ยวปรับขึ้นตามฤดูกาล แต่คงไม่กระทบตลาดเอเชียที่มีกำลังซื้อสูงที่น่าจะยังคงมีแผนเดินทางเข้ามาท่องเที่ยว อย่างตลาดไฮเอนด์จากจีน ที่มีสัดส่วนไม่ถึงร้อยละ 10 ของตลาดนักท่องเที่ยวจีนเที่ยวไทยทั้งหมด ทั้งนี้ ในช่วง 9 เดือนแรกของปี 2559 ชาวจีนเดินทางเข้ามาท่องเที่ยวในประเทศไทย จำนวน 7.32 ล้านคน เพิ่มขึ้นร้อยละ 19.6 เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีที่แล้ว สำหรับภาพรวมตลาดนักท่องเที่ยวชาวจีนในปี 2559 ศูนย์วิจัยกสิกรไทย คาดว่า จะมีชาวจีนเดินทางเข้ามาท่องเที่ยวในไทยจำนวนประมาณ 9.0 ล้านคน เพิ่มขึ้นร้อยละ 13.4 จากปีที่ 2558
คาดทั้งปี 2559 ตลาดนักท่องเที่ยวต่างชาติเที่ยวไทยเติบโตที่ร้อยละ 8.6 หรือมีจำนวนประมาณ 32.5 ล้านคน
ศูนย์วิจัยกสิกรไทย มองว่า ตลาดนักท่องเที่ยวต่างชาติของไทยขยายตัวมาตั้งแต่ต้นปี และในช่วงที่เหลือของปีนี้ยังมีแนวโน้มเติบโตเป็นบวกอย่างต่อเนื่อง โดยแรงหนุนจากตลาดในช่วงโค้งสุดท้ายของปีนี้มาจากนักท่องเที่ยวชาวยุโรป สำหรับภาพรวมทั้งปี 2559 ศูนย์วิจัยกสิกรไทย จึงคาดว่า จะมีชาวต่างชาติเดินทางเข้ามาท่องเที่ยวในประเทศไทย จำนวน 32.5 ล้านคน เพิ่มขึ้นร้อยละ 8.6 ขณะที่รายได้จากนักท่องเที่ยวต่างชาติในปีนี้อาจมีมูลค่าประมาณ 1.60 ล้านล้านบาท เพิ่มขึ้นร้อยละ 10.3 จากมูลค่า 1.45 ล้านล้านบาทในปี 2558 แม้ว่าในปัจจุบันการท่องเที่ยวของไทยจะมีปัจจัยแวดล้อมที่ท้าทายหลากหลาย เช่น การจัดระเบียบทัวร์ศูนย์เหรียญที่ส่งผลกระทบทำให้จำนวนนักท่องเที่ยวจีนในกลุ่มที่เดินทางมากับบริษัทนำเที่ยวจะชะลอลงบ้าง การเตือนภัยในเรื่องของความปลอดภัย กอปรกับปัจจัยเฉพาะภายในประเทศ ดังนั้น ในระยะนี้ผู้ประกอบการคงต้องทำการตลาดเพื่อกระตุ้นยอดขายในช่วงโค้งสุดท้ายของปีนี้ ควบคู่กับการเพิ่มความเข้มข้นในการสื่อสารเพื่อให้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์สำหรับประกอบการตัดสินใจ และการวางแผนการเดินทางท่องเที่ยวในประเทศไทย เช่น การให้ข้อมูลเกี่ยวกับสถานการณ์ปัจจุบันผ่านสื่อออนไลน์ ไม่ว่าจะเป็นเว็บไซต์ของผู้ประกอบการ เครือข่ายสังคมออนไลน์ รวมถึงบริการให้ข้อมูลตลอด 24 ชั่วโมงเพื่ออำนวยความสะดวกให้แก่ลูกค้า
ใช้สื่อออนไลน์กระตุ้นยอดขายจากตลาดนักท่องเที่ยวต่างชาติในช่วงโค้งสุดท้ายของปี 2559
ในช่วงไฮซีซัน มีนักท่องเที่ยวระยะไกลจากภูมิภาคยุโรป และอเมริกา รวมถึงตลาดลูกค้าที่มีกำลังซื้อจากภูมิภาคเอเชีย และโอเชียเนีย ซึ่งลูกค้ากลุ่มนี้เดินทางเข้ามาท่องเที่ยว และพำนักในไทยนาน (ไม่ต่ำกว่า 15 วันต่อทริป) โดยค่าใช้จ่าย อย่างค่าที่พัก ค่าเช่ารถ มีการสำรองและชำระเงินผ่านบัตรเครดิต/บริษัทนำเที่ยวในประเทศต้นทางแล้ว แต่นักท่องเที่ยวยังมีการใช้จ่ายอีกส่วนไปยังกิจกรรรมต่างๆ ที่ได้/ไม่ได้วางแผนล่วงหน้าในปลายทาง คือ ประเทศไทย เช่น การจับจ่ายสำหรับแพกเกจท่องเที่ยวแบบ One-Day Trip บริการนวดไทย/สปา รวมถึงการซื้อของฝากของที่ระลึก ซึ่งน่าจะเป็นโอกาสในการเพิ่มยอดขายของธุรกิจท่องเที่ยวของไทยช่วงที่เหลือของปีนี้ โดยการเลือกใช้สื่อออนไลน์น่าจะตอบโจทย์ทั้งการเข้าถึงลูกค้าเป้าหมาย และการลดต้นทุนการทำการตลาดของผู้ประกอบการ ทั้งนี้ สื่อออนไลน์ อย่างเครือข่ายสังคมออนไลน์ที่บางแพลตฟอร์มมีผู้ใช้งานหลักพันล้านคนทั่วโลก โดยเฉพาะในส่วนของรีวิว (Reviews) และทราเวลบล็อก (Travel Blogs) มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจเลือกปลายทางท่องเที่ยว และการเลือกใช้บริการที่เกี่ยวเนื่อง อย่างสถานที่พัก ที่ในปัจจุบันไม่ได้จำกัดอยู่แค่การเลือกพักค้างคืนที่โรงแรม ซึ่งการเลือกใช้บริการบัดเจ็ทโฮเท็ล (Budget Hotels) มีแนวโน้มเพิ่มขึ้น และที่พักรูปแบบอื่นก็มีแนวโน้มได้รับความนิยมมากขึ้น อย่างการแบ่งเช่าบางห้องในบ้าน/คอนโดมิเนียมให้แก่นักท่องเที่ยว โดยนอกจากจะเป็นที่พักที่สามารถตอบโจทย์เรื่องค่าใช้จ่ายของนักท่องเที่ยวแล้ว ยังเป็นโอกาสให้นักท่องเที่ยวได้เรียนรู้ประสบการณ์ท้องถิ่น (Local Experience) ไม่ว่าจะเป็นการกินการอยู่ วิถีชีวิต ศิลปวัฒนธรรมของผู้คนในแต่ละท้องที่ ซึ่งเป็นเทรนด์การเดินทางท่องเที่ยวโลกที่อยู่ในความสนใจของคนรุ่นใหม่ที่เดินทางไปท่องเที่ยวต่างประเทศ เพื่อเรียนรู้และเพิ่มพูนประสบการณ์ชีวิตให้แก่ตนเอง และบุคคลรอบข้าง โดยเฉพาะการเดินทางไปท่องเที่ยวเก็บเกี่ยวประสบการณ์กับกลุ่มเพื่อน
อย่างไรก็ดี การดูแลเรื่องความปลอดภัยให้แก่นักท่องเที่ยวเป็นสิ่งที่ทุกภาคส่วนควรให้ความสำคัญ เพราะมีผลต่อความเชื่อมั่น และภาพลักษณ์ที่ดีของการท่องเที่ยวไทยในวงกว้าง ซึ่งส่งผลต่อเนื่องถึงการเดินทางกลับมาท่องเที่ยวซ้ำ และการบอกต่อคนรอบข้างให้เลือกเดินทางเข้ามาท่องเที่ยวในประเทศไทย
