กคช.เดินหน้า “บ้านสบายเพื่อยายตา” วางแผนสร้างบ้านกลางนำร่อง จ.สิงห์บุรี

กคช.ผนึกกำลังเครือข่ายพันธมิตรรองรับสังคมผู้สูงอายุไทย ขยายงานโครงการบ้านสบายเพื่อยายตา ปรับปรุงที่อยู่อาศัยผู้สูงอายุทั่วประเทศเป็นการนำร่อง หวังส่งไม้ต่อให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นรับหน้าสื่อดูแลที่อยู่อาศัยผู้สูงอายุเต็มตัวในอนาคต วางแผนสร้างบ้านกลางที่สิงห์บุรีเป็นแห่งแรกรองรับผู้สูงอายุไร้ที่อยู่หรืออยู่ในที่บุกรุก

พลโทสุชาติ หนองบัว ประธานอนุกรรมการการกำกับดูแลกิจการที่ดี และความรับผิดชอบต่อสังคม การเคหะแห่งชาติ (กคช.) เปิดเผยถึงทิศทางของโครงการปรับปรุงที่อยู่อาศัยผู้สูงอายุรายได้น้อยและผู้ยากไร้ หรือโครงการบ้านสบายเพื่อยายตาว่า กคช.พยายามตอบโจทย์สังคมไทยที่เข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ (Aging Society) ซึ่งมีสัดส่วนผู้สูงอายุมากกว่า 10% ของจำนวนประชากรรวมแล้ว โดยดำเนินการในลักษณะโครงการนำร่องกระจายไปทั่วประเทศ จากนั้นจะส่งไม้ต่อไปยังองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เช่น เทศบาล องค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) เพื่อดูแลงานด้านที่อยู่อาศัยของผู้สูงอายุในพื้นที่โดยตรง

แนวทางการดำเนินโครงการ จะเน้นทำงานร่วมกับเครือข่ายพันธมิตรมากขึ้น นอกเหนือจากองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นแล้ว ยังมีส่วนราชการอื่นๆ ด้วย โดยเฉพาะหน่วยงานของกระทรวงสาธารณสุขที่ดูแลสุขภาพผู้สูงอายุเป็นประจำอยู่แล้ว หรือแม้กระทั่งภาคเอกชนที่จะสนับสนุนด้านเงินทุน หรือวัสดุก่อสร้าง ส่วนงานปรับปรุงที่อยู่อาศัยผู้สูงอายุ เดิมอาศัยสถาปนิกของการเคหะแห่งชาติเป็นตัวหลัก ขณะนี้ได้ร่วมมือกับคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ของมหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิตในการสำรวจและออกแบบปรับปรุงที่อยู่อาศัยผู้สูงอายุ ในเขตเทศบาลถอนสมอ อ.ท่าช้าง จ.สิงห์บุรี ซึ่งมีสัดส่วนผู้สูงอายุมากถึง 25% ของจำนวนประชากร

“นักศึกษาจะได้ประสบการณ์จากงานสำรวจข้อมูลจากผู้สูงอายุ เพื่อประมวลเป็นข้อมูลสำหรับงานออกแบบ โดยมีอาจารย์ของสถาบัน และสถาปนิกของการเคหะฯ ร่วมเป็นที่ปรึกษาด้วย ในอนาคตจะช่วยให้งานปรับปรุงที่อยู่อาศัยของผู้สูงอายุรวดเร็วยิ่งขึ้น นักศึกษาเองก็ได้ประสบการณ์ตรง นอกเหนือจากทฤษฎีในตำราเพียงอย่างเดียว”

ทั้งนี้ ปัญหาที่น่ากังวล คือ ผู้สูงอายุที่ไร้ที่อยู่อาศัย หรือมีที่อยู่อาศัย แต่อยู่ในพื้นที่บุกรุก ซึ่งการเคหะแห่งชาติไม่อาจเข้าไปดำเนินการช่วยเหลือได้ จึงได้วางแผนร่วมกับเทศบาลถอนสมอ จ.สิงห์บุรี จัดหาที่ดินเพื่อก่อสร้างบ้านกลางขึ้นเป็นแห่งแรกในประเทศไทย สำหรับให้ผู้สูงอายุเหล่านี้เข้าไปอยู่อาศัย จนกว่าจะเสียชีวิต แล้วจึงเลือกรายอื่นหมุนเวียนเข้าไปอาศัยแทนต่อไป

“ขณะนี้เทศบาลถอนสมอ กำลังอยู่ในกระบวนการจัดหาที่ดิน เพื่อเตรียมให้การเคหะฯ เข้าไปก่อสร้างบ้านกลาง คาดว่าจะเริ่มลงมือได้ในปี 2558”

แนวคิดบ้านกลาง นอกจากช่วยแก้ไขปัญหาให้ผู้สูงอายุดังกล่าวแล้ว ยังจะเป็นการใช้ทรัพยากรที่อยู่อาศัยและที่ดินอย่างคุ้มค่า มีการหมุนเวียนใช้ ไม่เป็นกรรมสิทธิ์ส่วนตัว เป็นแต่เพียงการได้สิทธิเข้าไปอยู่อาศัยเท่านั้น ขณะเดียวกัน ลูกหลานสามารถเข้าไปดูแลผู้สูงอายุได้ ในขณะที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นสามารถดูแลผู้สูงอายุอย่างใกล้ชิดยิ่งขึ้น เป็นการช่วยลดภาระรัฐได้ในระดับหนึ่งอีกด้วย

การเคหะแห่งชาติ ดำเนินโครงการบ้านสบายเพื่อยายตาในพื้นที่เทศบาลตำบลบางตะบูน อ.บ้านแหลม จ.เพชรบุรี เป็นแห่งแรก เมื่อปี 2554 โดยต่อยอดจากงานวิจัย “โครงการศึกษาความเป็นไปได้ในการพัฒนาการการอยู่อาศัยสำหรับผู้สูงอายุในสังคมไทย” จากนั้นขยายโครงการไปสู่พื้นที่หลายจังหวัด เช่น เชียงใหม่ อำนาจเจริญ ระยอง สงขลา เป็นต้น มีบ้านผู้สูงอายุได้รับการปรับปรุงและก่อสร้างใหม่ประมาณ 106 หลัง