คอลัมน์ EYE ON SPORTS โดย กษิติ กมลนาวิน
ก่อนหน้านี้ ยูเอ็ฟฟ่า ใช้วิธีให้ดาวเพื่อจัดระดับของสนามฟุตบอล มีตั้งแต่ห่วยสุด 1 ดาว ไปจนถึงสุดยอด 5 ดาว แต่ในปี 2006 มีการจัดแบ่งระดับด้วยระบบใหม่ โดยเน้นไปที่โครงสร้างพื้นฐาน สิ่งอำนวยความสะดวก พื้นที่ใช้สอยในเรื่องต่างๆ ที่แต่ละสนามควรจะต้องมีไว้รองรับการแข่งขันอย่างน้อยเท่าไร แล้วจัดแบ่งออกเป็น 4 ระดับ ต่ำสุดคือระดับ 1 และถ้าสนามใดเข้าเกณฑ์ถึงระดับ 4 ก็เป็นอันว่า ยูเอ็ฟฟ่า ยินยอมให้จัดการแข่งขันรายการใหญ่ๆอย่าง ยูเอ็ฟฟ่า แชมเปียนส์ ลีก ยูเอ็ฟฟ่า ยูโรปา ลีก และ ฟุตบอลชิงแชมป์แห่งชาติยุโรป ได้
เรื่องแรกก็ต้องดูที่ขนาด ความกว้าง ความยาว ของสนามก่อน ในระดับ 1 และ 2 เอาเพียงแค่สนามใดมีความยาวระหว่าง 100-105 เมตร และ ความกว้าง 64-68 เมตร ก็ใช้ได้ แต่ถ้าเป็นระดับ 3 และ 4 นั้น ต้องเป็นมาตรฐาน คือ ความยาว 105 เมตร และความกว้าง 68 เมตร
ความจุผู้ชม สนามระดับ 1 เป็นระดับเดียวที่ยังอนุญาตให้ยืนชมได้ แต่ก็ต้องมีที่นั่งอย่างน้อย 200 ที่ ส่วนระดับ 2 1,500 ที่นั่ง ระดับ 3 4,500 ที่นั่ง และระดับ 4 8,000 ที่นั่ง
ห้องพักผู้ตัดสิน สำหรับสนามระดับ 1 และ 2 ไม่ได้กำหนด แต่ระดับ 3 และ 4 ยูเอ็ฟฟ่า บังคับให้มีพื้นที่อย่างน้อย 20 ตร.ม.
ไฟสนาม ถ้าเป็นระดับ 1 แค่ถ่ายทอดพอได้ ระดับ 2 ต้องมีความสว่างอย่างน้อย 800 ลักซ์ ระดับ 3 ก็ 1,400 ลักซ์ อันนี้เน้นที่บริเวณที่กล้องโทรทัศน์จับภาพเท่านั้น แต่ระดับ 4 นั้น ทั่วทั้งสนาม ทุกทิศทาง มองไปทางไหนต้องมีอย่างน้อย 1,400 ลักซ์
ที่จอดรถถ่ายทอด (Outside broadcast) ระดับ 1 100 ตร.ม. ระดับ 2 และ 3 200 ตร.ม.ส่วนระดับ 4 1,000 ตร.ม.นอกจากนั้น ที่จอดรถและที่นั่งบนอัฒจันทร์สำหรับบุคคลสำคัญ ระดับ 1 อย่างน้อย 20 คัน 50 ที่นั่ง ระดับ 2 50 คัน 100 ที่นั่ง ระดับ 3 100 คัน 250 ที่นั่ง และระดับ 4 พิเศษหน่อย 150 คัน 500 ที่นั่ง แถมต้องมีพื้นที่รับรองอาหารเครื่องดื่มอีก 400 ตร.ม.
ในขณะที่พื้นที่สำหรับสื่อมวลชน จะเข้าขั้นสนามฟุตบอลระดับ 1 ก็ต้องจัดเตรียมห้องให้สื่อมวลชนทำงานขนาดพื้นที่อย่างน้อย 50 ตร.ม.ระดับ 2 และ 3 นั้น ขอเป็น 100 ตร.ม.รองรับอย่างน้อย 50 คน และระดับ 4 เป็น 200 ตร.ม.สำหรับรองรับอย่างน้อย 75 คน ส่วนห้องแถลงข่าวสำหรับสนามระดับ 1-4 นั้น ต้องจัดเตรียมที่นั่งเป็นจำนวนอย่างน้อย 1, 30, 50 และ 75 คน ตามลำดับ
บริเวณสำหรับตั้งกล้องบันทึกภาพนั้น ระดับ 1 ขอสัก 4 ตร.ม.กล้องเดียวก็ใช้ได้ ระดับ 2 และ 3 เพิ่มเป็น 6 ตร.ม.สำหรับกล้องอย่างน้อย 2 ตัว และระดับ 4 เป็น 10 ตร.ม. สำหรับกล้อง 4 ตัว
บริเวณนั่งชมการแข่งขันสำหรับสื่อมวลชน ที่เรียกว่า เพรส บ็อกซ์ (Press box) ระดับ 1 และ 2 อย่างน้อย 20 ที่ ซึ่งในจำนวนนี้ 5 ที่ต้องมีโต๊ะให้ด้วยสำหรับระดับ 1 ส่วนระดับ 2 ต้องมีโต๊ะ 10 ในขณะที่ระดับ 3 และ 4 ก็เพิ่มเป็น 50 และ 100 ที่นั่งตามลำดับ และโต๊ะก็ครึ่งหนึ่งของจำนวนที่นั่ง
ที่นั่งบรรยายเกม ระดับ 1 อย่างน้อย 2 คน ระดับ 2 ต้อง 3 คน ระดับ 3 ก็ 5 คน แต่สนามฟุตบอลระดับ 4 เรื่องใหญ่ คงมีถ่ายทอดไปต่างประเทศ ดังนั้น ต้องเตรียมที่ไว้สำหรับอย่างน้อย 25 คน
เรื่องสุดท้าย แม้เป็นสนามระดับ 1 ก็ต้องมีห้องสตูดิโอสำหรับดำเนินรายการด้วย แต่อาจแปลงจากห้องอื่นมาใช้ก็ได้ แต่ระดับ 2 ต้องมีไว้แน่ๆ 1 ห้อง ระดับ 3 เป็น 2 ห้อง ยิ่งระดับ 4 นั้นอย่างน้อย 2 ห้อง โดย 1 ในนั้นต้องมองเห็นเกมในสนามได้อย่างชัดเจนซะด้วย
เห็นอย่างนี้แล้ว ใครๆ อาจคิดว่า สนามขนาดความจุแค่ไม่ถึง 10,000 ที่นั่ง ยังได้รับการรับรองให้เป็นสนามเกรดสูงสุดได้ อันนี้ก็ต้องดูที่พื้นที่อำนวยความสะดวกอย่างที่บอกครับ อย่างไรก็ตาม นัดชิงชนะเลิศรายการใหญ่ๆ ดังกล่าว ยูเอ็ฟฟ่า ไม่มองหรอกครับ เขามักจะเลือกสนามที่ความจุเฉียดแสนเป็นอย่างน้อย
ก่อนหน้านี้ ยูเอ็ฟฟ่า ใช้วิธีให้ดาวเพื่อจัดระดับของสนามฟุตบอล มีตั้งแต่ห่วยสุด 1 ดาว ไปจนถึงสุดยอด 5 ดาว แต่ในปี 2006 มีการจัดแบ่งระดับด้วยระบบใหม่ โดยเน้นไปที่โครงสร้างพื้นฐาน สิ่งอำนวยความสะดวก พื้นที่ใช้สอยในเรื่องต่างๆ ที่แต่ละสนามควรจะต้องมีไว้รองรับการแข่งขันอย่างน้อยเท่าไร แล้วจัดแบ่งออกเป็น 4 ระดับ ต่ำสุดคือระดับ 1 และถ้าสนามใดเข้าเกณฑ์ถึงระดับ 4 ก็เป็นอันว่า ยูเอ็ฟฟ่า ยินยอมให้จัดการแข่งขันรายการใหญ่ๆอย่าง ยูเอ็ฟฟ่า แชมเปียนส์ ลีก ยูเอ็ฟฟ่า ยูโรปา ลีก และ ฟุตบอลชิงแชมป์แห่งชาติยุโรป ได้
เรื่องแรกก็ต้องดูที่ขนาด ความกว้าง ความยาว ของสนามก่อน ในระดับ 1 และ 2 เอาเพียงแค่สนามใดมีความยาวระหว่าง 100-105 เมตร และ ความกว้าง 64-68 เมตร ก็ใช้ได้ แต่ถ้าเป็นระดับ 3 และ 4 นั้น ต้องเป็นมาตรฐาน คือ ความยาว 105 เมตร และความกว้าง 68 เมตร
ความจุผู้ชม สนามระดับ 1 เป็นระดับเดียวที่ยังอนุญาตให้ยืนชมได้ แต่ก็ต้องมีที่นั่งอย่างน้อย 200 ที่ ส่วนระดับ 2 1,500 ที่นั่ง ระดับ 3 4,500 ที่นั่ง และระดับ 4 8,000 ที่นั่ง
ห้องพักผู้ตัดสิน สำหรับสนามระดับ 1 และ 2 ไม่ได้กำหนด แต่ระดับ 3 และ 4 ยูเอ็ฟฟ่า บังคับให้มีพื้นที่อย่างน้อย 20 ตร.ม.
ไฟสนาม ถ้าเป็นระดับ 1 แค่ถ่ายทอดพอได้ ระดับ 2 ต้องมีความสว่างอย่างน้อย 800 ลักซ์ ระดับ 3 ก็ 1,400 ลักซ์ อันนี้เน้นที่บริเวณที่กล้องโทรทัศน์จับภาพเท่านั้น แต่ระดับ 4 นั้น ทั่วทั้งสนาม ทุกทิศทาง มองไปทางไหนต้องมีอย่างน้อย 1,400 ลักซ์
ที่จอดรถถ่ายทอด (Outside broadcast) ระดับ 1 100 ตร.ม. ระดับ 2 และ 3 200 ตร.ม.ส่วนระดับ 4 1,000 ตร.ม.นอกจากนั้น ที่จอดรถและที่นั่งบนอัฒจันทร์สำหรับบุคคลสำคัญ ระดับ 1 อย่างน้อย 20 คัน 50 ที่นั่ง ระดับ 2 50 คัน 100 ที่นั่ง ระดับ 3 100 คัน 250 ที่นั่ง และระดับ 4 พิเศษหน่อย 150 คัน 500 ที่นั่ง แถมต้องมีพื้นที่รับรองอาหารเครื่องดื่มอีก 400 ตร.ม.
ในขณะที่พื้นที่สำหรับสื่อมวลชน จะเข้าขั้นสนามฟุตบอลระดับ 1 ก็ต้องจัดเตรียมห้องให้สื่อมวลชนทำงานขนาดพื้นที่อย่างน้อย 50 ตร.ม.ระดับ 2 และ 3 นั้น ขอเป็น 100 ตร.ม.รองรับอย่างน้อย 50 คน และระดับ 4 เป็น 200 ตร.ม.สำหรับรองรับอย่างน้อย 75 คน ส่วนห้องแถลงข่าวสำหรับสนามระดับ 1-4 นั้น ต้องจัดเตรียมที่นั่งเป็นจำนวนอย่างน้อย 1, 30, 50 และ 75 คน ตามลำดับ
บริเวณสำหรับตั้งกล้องบันทึกภาพนั้น ระดับ 1 ขอสัก 4 ตร.ม.กล้องเดียวก็ใช้ได้ ระดับ 2 และ 3 เพิ่มเป็น 6 ตร.ม.สำหรับกล้องอย่างน้อย 2 ตัว และระดับ 4 เป็น 10 ตร.ม. สำหรับกล้อง 4 ตัว
บริเวณนั่งชมการแข่งขันสำหรับสื่อมวลชน ที่เรียกว่า เพรส บ็อกซ์ (Press box) ระดับ 1 และ 2 อย่างน้อย 20 ที่ ซึ่งในจำนวนนี้ 5 ที่ต้องมีโต๊ะให้ด้วยสำหรับระดับ 1 ส่วนระดับ 2 ต้องมีโต๊ะ 10 ในขณะที่ระดับ 3 และ 4 ก็เพิ่มเป็น 50 และ 100 ที่นั่งตามลำดับ และโต๊ะก็ครึ่งหนึ่งของจำนวนที่นั่ง
ที่นั่งบรรยายเกม ระดับ 1 อย่างน้อย 2 คน ระดับ 2 ต้อง 3 คน ระดับ 3 ก็ 5 คน แต่สนามฟุตบอลระดับ 4 เรื่องใหญ่ คงมีถ่ายทอดไปต่างประเทศ ดังนั้น ต้องเตรียมที่ไว้สำหรับอย่างน้อย 25 คน
เรื่องสุดท้าย แม้เป็นสนามระดับ 1 ก็ต้องมีห้องสตูดิโอสำหรับดำเนินรายการด้วย แต่อาจแปลงจากห้องอื่นมาใช้ก็ได้ แต่ระดับ 2 ต้องมีไว้แน่ๆ 1 ห้อง ระดับ 3 เป็น 2 ห้อง ยิ่งระดับ 4 นั้นอย่างน้อย 2 ห้อง โดย 1 ในนั้นต้องมองเห็นเกมในสนามได้อย่างชัดเจนซะด้วย
เห็นอย่างนี้แล้ว ใครๆ อาจคิดว่า สนามขนาดความจุแค่ไม่ถึง 10,000 ที่นั่ง ยังได้รับการรับรองให้เป็นสนามเกรดสูงสุดได้ อันนี้ก็ต้องดูที่พื้นที่อำนวยความสะดวกอย่างที่บอกครับ อย่างไรก็ตาม นัดชิงชนะเลิศรายการใหญ่ๆ ดังกล่าว ยูเอ็ฟฟ่า ไม่มองหรอกครับ เขามักจะเลือกสนามที่ความจุเฉียดแสนเป็นอย่างน้อย
