เอ็นร้อยหวาย : จุดตายของอะคีลิส ยอดขุนพล

ถ้าใครเคยอ่านเรื่อง “ทรอย” ฉบับสวยประหารของต่อพงษ์ เศวตามร์ แล้วละก็ จะรู้ว่าทำไม ACHILLES พระเอกของเรื่องจึงสิ้นชื่อเอาง่ายๆ จากพิษลูกดอกของปารีสที่ปักเข้าที่เอ็นร้อนหวาย บริเวณข้อเท้าเท่านั้นเอง สนุกครับเรื่องนี้ ผมเลยจะขออนุญาตเล่าเรื่องย่อๆของพ่อขุนพลคนนี้ให้ผู้อ่านที่สนใจได้รับทราบกันสักเล็กน้อยครับ

อะคีลิสเป็นลูกของพระเจ้าพีลูสกับนางอัปสรธีทิส ซึ่งนางเป็นคนโปรดของซุสหรือจูปีเตอร์ เทพเจ้าสูงสุดผู้ครองสายฟ้าแห่งเทือกเขาโอลิมปัส เมื่อตอนเกิดใหม่ๆนางเทวีเทพแห่งโชคชะตาได้ทายทักไว้ว่าอะคีลิสจะเป็นขุนพลผู้เก่งกาจ ฉลาด หล่อ ฯลฯ แต่จะอายุสั้น

เท่านั้นเองนางอัปสรธีทิสผู้รักลูกยิ่งชีวิตก็ร้อนใจพาลูกน้อยไปชุบตัวที่แม่น้ำสติกซ์อันเป็นแม่น้ำศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งผู้ที่ได้อาบจะเป็นอมตะ แต่ปรากฏว่าเธอได้จับรวบตรงข้อเท้าของทารกไว้ โดยเอาหัวห้อยแล้วจุ่มลงไปในแม่น้ำทั้งตัว ดังนั้นบริเวณรอบข้อเท้าจึงเป็นที่เดียวที่ไม่โดนน้ำศักดิ์สิทธิ์นั้น

ผลก็คือบริเวณข้อเท้าซึ่งมีเอ็นร้อยหวายอยู่ทางด้านหลังจึงเป็นจุดอ่อนหรือจุดตายของอะคีลิสนั่นเอง และชื่อของเอ็นร้อยหวายหรือ ACHILLES TENDON นี้ก็ได้มาจากชื่อของพระเอกของเรานี้เอง

และในตำนานไทยเราก็มีเรื่องเล่าไว้เช่นกันว่า คนที่เป็นเอ็นร้อยหวายอักเสบเดินกระเผลกนั้นเกิดจากกรรมเก่า เมื่อชาติก่อนโน้น สมัยที่เกิดเป็นทหารไทยไปรบพุ่งกับพม่า แล้วเอาเชือกหวายไปร้อยที่เอ็นข้อเท้าของบรรดาเชลยศึกพาเดินกลับบ้านเมืองจริงหรือไม่จริงก็ถือว่าคุยกันเล่นสนุกๆก็แล้วกันนะครับ

วกเข้าเรื่องกันเลยดีกว่า เรื่องของเอ็นร้อยหวายนี่เองที่ทำให้พญาเสือไทเกอร์ วูดส์ ต้องถอนตัวออกจากการแข่งขันยูเอสโอเพ่น 2011 ที่เพิ่งผ่านมาอย่างน่าเสียดาย เขากล่าวว่า “หากผมดื้อดึงลงเล่น มันจะเป็นการเสี่ยงต่อหัวเข่าและเอ็นร้อยหวายของผม ซึ่งสุดท้ายมันอาจจะไม่กลับมาสมบูรณ์เหมือนเดิมก็ได้”

การอักเสบเฉียบพลันมักเกิดในนักกีฬาสมัครเล่นที่ขยันซ้อมมากเกินไป หรืออาจเกิดจากรองเท้าที่พื้นแข็งเกินไป การเปลี่ยนเทคนิคการเล่นใหม่ และอาจเกิดจากการวิ่งขึ้นเขา หรือวิ่งบนพื้นทรายที่นิ่มเกินไปก็ได้ การกระโดดอย่างแรงอาจทำให้เอ็นร้อยหวายอักเสบหรือขาดได้

ผู้ป่วยจะมีอาการปวด บวม แดง ร้อน เจ็บเวลาเคลื่อนไหวใช้งาน เดินกระเผลก การรักษา ควรพักทันทีเมื่อมีอาการเจ็บ อาจจำเป็นต้องใช้ไม้ช่วยพยุงเดิน (CRUTCHES) หรือใส่เฝือกอ่อน (SLAP) เพื่อให้ข้อเท้าหยุดการเคลื่อนไหว ในระยะแรกควรประคบเย็นเพื่อให้หายจากอาการอักเสบเฉียบพลันก่อนแล้วค่อยเปลี่ยนมาประคบร้อน

ควรใส่รองเท้าที่เหมาะสมกับกีฬาชนิดนั้นๆ และควรให้มี HEEL WEDGE สูงประมาณ 1 เซนติเมตร (0.5 นิ้ว) เพื่อให้เอ็นร้อยหวายหย่อนเล็กน้อย และนักกอล์ฟอย่าลืมทำ STRETCHING EXERCISE ยึดกล้ามเนื้อเป็นการ WARM UP ก่อนการออกรอบนะครับ เพื่อเป็นการป้องกันเอ็นร้อยหวายอักเสบครับ