คอลัมน์ EYE ON SPORTS โดย กษิติ กมลนาวิน
เรื่องเกมการแข่งขันแบบโบราณนั้น ต้องยกให้ชาวกรีก พวกเขาเป็นคนคิดเกมการโยนเหรียญเสี่ยงทาย การแข่งกันโยนแผ่นหิน แล้วก็มาเป็นการโยนลูกหิน เอาให้ไกลกว่าคนอื่นก็ถือว่าชนะแล้ว อันนี้มีหลักฐานว่า กรีซมีการละเล่นดังกล่าวมาตั้งแต่ 600 ปีก่อนคริสตกาล
ส่วนพวกโรมันก็เก่งในเรื่อง “ โม ” ให้มันเป็นเกมที่มีความตื่นเต้นยิ่งขึ้นด้วยการเพิ่มเป้าเข้าไป ใครโยนได้ใกล้เป้าที่สุดก็ได้รับชัยชนะ แล้วพวกทหารโรมันก็นำมันเข้ามาในแถบ โปรว็องซ์ ( Provence ) ซึ่งอยู่ทางตอนใต้ของฝรั่งเศส แม้แต่ในเมืองฟีเรนเซ ( Firenze ) ของอิตาลี ยังมีคนเคยพบหลุมศพที่มีภาพวาดเกี่ยวกับการเล่นเกมนี้ โดยเฉพาะคนในภาพกำลังย่อตัวลงวัดระยะห่างของลูกหินของตนกับเป้าซะด้วย
เมื่อหมดยุคโรมัน ลูกบอลที่ทำด้วยหินก็ถูกแทนที่ด้วยไม้ มีการยัดตะปูเข้าไปเพื่อเพิ่มน้ำหนัก ต่อมาในยุคกลาง เกมดังกล่าวแพร่หลายไปทั่วทวีปยุโรป เขาเรียกเกมนี้ว่า “ บูล ” ( Boules ) เป็นภาษาฝรั่งเศส ซึ่งมีความหมายเดียวกับ “ บอล ” ( Ball ) ในภาษาอังกฤษ
มาถึงศตวรรษที่ 19 ในประเทศอังกฤษแปลงเป็น “ โบว์ลส ” ( bowls ) หรือ “ ลอว์น โบว์ลิง ” ( lawn bowling ) ส่วนฝรั่งเศส ยังเหนียวแน่นอยู่กับ บูล แถมเป็นที่นิยมกันทั่วประเทศ โดยเฉพาะทางตอนใต้ เรียกเกมนี้ว่า “ เชอ โปรว็องซัล ” ( jeu provencal ) ซึ่งมันก็คล้ายกับ เปต็อง ( Petanque ) ในปัจจุบันครับ เพียงแต่สนามแข่งขันมีขนาดใหญ่กว่า และผู้เล่นต้องวิ่งไป 3 ก้าวก่อนที่จะปล่อยลูกบอล
ผมเล่าวิวัฒนาการของการแข่งขันพวกโยนลูกบอลให้เข้าใกล้เป้าหมายมายาวนาน เพื่อต้องการพูดถึง เปต็อง นั่นเอง วิธีการเล่น เปต็อง ที่เห็นในปัจจุบัน ถูกคิดค้นมาตั้งแต่ปี 1907 ในเมือง ลา ซีโอตา ( La Ciotat ) เมืองนี้ผมเคยไปนอนเล่นร่วม 2 สัปดาห์ขณะไปชมฟุตบอล ยูโร 2008 เป็นเมืองสวยครับ ตั้งอยู่ใกล้กับ มาร์แซย ( Marseille ) เปต็อง ถูกคิดค้นโดยนักกีฬาบูล ชาวเมืองลีอง ( Lyon ) ของฝรั่งเศส ชื่อ ชุล เลอนัวร์ ( Jules Lenoir ) ซึ่งดันเป็นโรคไขข้ออักเสบ หมอนี่ไม่ต้องการวิ่ง 3 ก้าวก่อนโยนบอล จึงตั้งกฎกติกาเป็นเกมใหม่ ให้ผู้เล่นยืนอยู่ในวงกลมประจำที่ นอกจากนั้นยังจัดการย่อขนาดสนามแข่งขันให้สั้นลงอีกครึ่งหนึ่งด้วย แล้วนับตั้งแต่ปี 1910 เปต็อง กีฬาชนิดใหม่ กฎกติกาใหม่ก็แพร่หลายเป็นที่นิยมอย่างรวดเร็ว หลังจากที่มีการจัดการแข่งขันอย่างเป็นทางการครั้งแรกในปีนั้น โดยเจ้าภาพก็คือ พี่น้องตระกูล ปีติโอ ( Ernest & Joseph Pitiot ) เจ้าของร้านกาแฟใน ลา ซีโอตา จนถึงปี 1958 ก็มีการจัดตั้งสหพันธ์เปต็องนานาชาติ ( Federation Internationale de Petanque et Jeu Provencal ) ขึ้นที่ มาร์แซย ซึ่งบัดนี้มีชาติต่างๆเข้าร่วมเป็นสมาชิกถึง 52 ชาติ รวมทั้งประเทศไทยด้วย อันนี้เป็นตัวเลขจากปี 2002 ครับ
การแข่งขันเปต็องชิงแชมป์โลกถูกจัดขึ้นครั้งแรกในปี 1959 เจ้าภาพจัดการแข่งขันก็หมุนเวียนสลับสับเปลี่ยนไปตามประเทศต่างๆ ซึ่งประเทศไทยเคยเป็นเจ้าภาพอยู่หลายครั้ง โดยเฉพาะ วันที่ 12-15 พฤศจิกายนนี้ ไทยเรากำลังจะเป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขันเปต็องหญิงชิงแชมป์โลก ครั้งที่ 12 ขึ้นที่จังหวัดสุพรรณบุรี หลายท่านอาจยังไม่ทราบว่า ทีมเปต็องหญิงของไทยเคยเป็นแชมป์โลกประเภททีมมาแล้ว 4 สมัย ในปี 1988 1990 2004 และ 2006 นับว่ามากครั้งที่สุด นอกจากนั้น ประเภทแม่นยำ นักเปต็องหญิงของไทยเราก็เคยคว้าแชมป์โลกได้ในปี 2004 อีกด้วย
เรื่องเกมการแข่งขันแบบโบราณนั้น ต้องยกให้ชาวกรีก พวกเขาเป็นคนคิดเกมการโยนเหรียญเสี่ยงทาย การแข่งกันโยนแผ่นหิน แล้วก็มาเป็นการโยนลูกหิน เอาให้ไกลกว่าคนอื่นก็ถือว่าชนะแล้ว อันนี้มีหลักฐานว่า กรีซมีการละเล่นดังกล่าวมาตั้งแต่ 600 ปีก่อนคริสตกาล
ส่วนพวกโรมันก็เก่งในเรื่อง “ โม ” ให้มันเป็นเกมที่มีความตื่นเต้นยิ่งขึ้นด้วยการเพิ่มเป้าเข้าไป ใครโยนได้ใกล้เป้าที่สุดก็ได้รับชัยชนะ แล้วพวกทหารโรมันก็นำมันเข้ามาในแถบ โปรว็องซ์ ( Provence ) ซึ่งอยู่ทางตอนใต้ของฝรั่งเศส แม้แต่ในเมืองฟีเรนเซ ( Firenze ) ของอิตาลี ยังมีคนเคยพบหลุมศพที่มีภาพวาดเกี่ยวกับการเล่นเกมนี้ โดยเฉพาะคนในภาพกำลังย่อตัวลงวัดระยะห่างของลูกหินของตนกับเป้าซะด้วย
เมื่อหมดยุคโรมัน ลูกบอลที่ทำด้วยหินก็ถูกแทนที่ด้วยไม้ มีการยัดตะปูเข้าไปเพื่อเพิ่มน้ำหนัก ต่อมาในยุคกลาง เกมดังกล่าวแพร่หลายไปทั่วทวีปยุโรป เขาเรียกเกมนี้ว่า “ บูล ” ( Boules ) เป็นภาษาฝรั่งเศส ซึ่งมีความหมายเดียวกับ “ บอล ” ( Ball ) ในภาษาอังกฤษ
มาถึงศตวรรษที่ 19 ในประเทศอังกฤษแปลงเป็น “ โบว์ลส ” ( bowls ) หรือ “ ลอว์น โบว์ลิง ” ( lawn bowling ) ส่วนฝรั่งเศส ยังเหนียวแน่นอยู่กับ บูล แถมเป็นที่นิยมกันทั่วประเทศ โดยเฉพาะทางตอนใต้ เรียกเกมนี้ว่า “ เชอ โปรว็องซัล ” ( jeu provencal ) ซึ่งมันก็คล้ายกับ เปต็อง ( Petanque ) ในปัจจุบันครับ เพียงแต่สนามแข่งขันมีขนาดใหญ่กว่า และผู้เล่นต้องวิ่งไป 3 ก้าวก่อนที่จะปล่อยลูกบอล
ผมเล่าวิวัฒนาการของการแข่งขันพวกโยนลูกบอลให้เข้าใกล้เป้าหมายมายาวนาน เพื่อต้องการพูดถึง เปต็อง นั่นเอง วิธีการเล่น เปต็อง ที่เห็นในปัจจุบัน ถูกคิดค้นมาตั้งแต่ปี 1907 ในเมือง ลา ซีโอตา ( La Ciotat ) เมืองนี้ผมเคยไปนอนเล่นร่วม 2 สัปดาห์ขณะไปชมฟุตบอล ยูโร 2008 เป็นเมืองสวยครับ ตั้งอยู่ใกล้กับ มาร์แซย ( Marseille ) เปต็อง ถูกคิดค้นโดยนักกีฬาบูล ชาวเมืองลีอง ( Lyon ) ของฝรั่งเศส ชื่อ ชุล เลอนัวร์ ( Jules Lenoir ) ซึ่งดันเป็นโรคไขข้ออักเสบ หมอนี่ไม่ต้องการวิ่ง 3 ก้าวก่อนโยนบอล จึงตั้งกฎกติกาเป็นเกมใหม่ ให้ผู้เล่นยืนอยู่ในวงกลมประจำที่ นอกจากนั้นยังจัดการย่อขนาดสนามแข่งขันให้สั้นลงอีกครึ่งหนึ่งด้วย แล้วนับตั้งแต่ปี 1910 เปต็อง กีฬาชนิดใหม่ กฎกติกาใหม่ก็แพร่หลายเป็นที่นิยมอย่างรวดเร็ว หลังจากที่มีการจัดการแข่งขันอย่างเป็นทางการครั้งแรกในปีนั้น โดยเจ้าภาพก็คือ พี่น้องตระกูล ปีติโอ ( Ernest & Joseph Pitiot ) เจ้าของร้านกาแฟใน ลา ซีโอตา จนถึงปี 1958 ก็มีการจัดตั้งสหพันธ์เปต็องนานาชาติ ( Federation Internationale de Petanque et Jeu Provencal ) ขึ้นที่ มาร์แซย ซึ่งบัดนี้มีชาติต่างๆเข้าร่วมเป็นสมาชิกถึง 52 ชาติ รวมทั้งประเทศไทยด้วย อันนี้เป็นตัวเลขจากปี 2002 ครับ
การแข่งขันเปต็องชิงแชมป์โลกถูกจัดขึ้นครั้งแรกในปี 1959 เจ้าภาพจัดการแข่งขันก็หมุนเวียนสลับสับเปลี่ยนไปตามประเทศต่างๆ ซึ่งประเทศไทยเคยเป็นเจ้าภาพอยู่หลายครั้ง โดยเฉพาะ วันที่ 12-15 พฤศจิกายนนี้ ไทยเรากำลังจะเป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขันเปต็องหญิงชิงแชมป์โลก ครั้งที่ 12 ขึ้นที่จังหวัดสุพรรณบุรี หลายท่านอาจยังไม่ทราบว่า ทีมเปต็องหญิงของไทยเคยเป็นแชมป์โลกประเภททีมมาแล้ว 4 สมัย ในปี 1988 1990 2004 และ 2006 นับว่ามากครั้งที่สุด นอกจากนั้น ประเภทแม่นยำ นักเปต็องหญิงของไทยเราก็เคยคว้าแชมป์โลกได้ในปี 2004 อีกด้วย
