ค่ายใหญ่หนังฮอลลีวูด HOLLYWOOD HDTV ถือลิขสิทธิ์หนังฟอร์มยักษ์รุกหนังออนไลน์หลัง พ.ร.บ.ลิขสิทธิ์เข้ม กี่เรื่องกี่รอบ 199 บาทต่อเดือน เข้ายุคดิจิตอลเบ่งบาน หลายกิจการล้มหายตายจาก ร้านเช่าหนังตายตั้งแต่ยุคหนังแผ่นเฟื่อง ลามไปถึงหนังกลางแปลงที่รอวันสูญพันธุ์ นักวิชาการชี้ใครไม่ปรับตัวรอดยาก แม้กระทั่งทีวีดิจิตอลยังเหนื่อยเหตุพฤติกรรมผู้บริโภคเปลี่ยน
ภายใต้การเข้าถึงเทคโนโลยีของคนไทยยิ่งมีมากเท่าไหร่ ย่อมส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นตามมา สินค้าและบริการใหม่ๆ เข้ามาแทนที่ของเดิมที่มี กิจการใดที่ปรับตัวให้เข้ากับโลกของเทคโนโลยีไม่ได้ย่อมต้องล้มหายตายจากไป
ธุรกิจให้เช่าภาพยนตร์ในยุครุ่งเรืองนั้นเปิดให้บริการกันครอบคลุมเกือบทุกพื้นที่ของประเทศไทย แต่วันนี้ร้านให้เช่าเหล่านั้น ทั้งที่เป็นสาขาของบริษัทใหญ่ล้วนปิดตัวกันเป็นทิวแถว แทบจะไม่มีให้เห็นอีกแล้วในเวลานี้ อาจจะเหลือค่ายแมงป่องอีกรายที่ยังหลงเหลืออยู่บ้าง แต่ก็ไม่ได้เปิดให้เช่าหรือขายภาพยนตร์ในรูปของแผ่น DVD เพียงอย่างเดียว วันนี้แมงป่องต้องมีการหารายได้เสริมจากกิจการเครื่องสำอางเข้ามาร่วมด้วย
ไม่ต้องนับรายเล็กที่ไม่มีลิขสิทธิ์ภาพยนตร์ในมือ ปิดกิจการไปแทบทั้งสิ้น
การเปิดฉากรุกให้บริการรับชมภาพยนตร์ด้วยระบบสมาชิก กลายมาเป็นตัวแทนร้านเช่าหนังในรูปแบบเดิม ด้วยระบบอินเทอร์เน็ตที่เอื้ออำนวย รายใหญ่ที่มีลิขสิทธิ์หนังระดับแม่เหล็กเปิดตัวรุกมากยิ่งขึ้น HOLLYWOOD HDTV แม้จะไม่ใช่เจ้าแรกๆ ที่เปิดให้บริการกับลูกค้าในลักษณะนี้ แต่ด้วยคุณภาพหนังที่มีอยู่ ล้วนแล้วแต่ถูกใจคนไทย อย่างหนังแอกชัน ทุนสร้างสูง ดาราดังจากฮอลลีวูด หรือหนังระดับรางวัลออสการ์ ล้วนแล้วแต่อยู่ในบริการดูหนังออนไลน์ของค่ายนี้
ดูหนัง ซีรีส์ การ์ตูน แบบถูกลิขสิทธิ์ได้ไม่จำกัดเรื่อง ไม่จำกัดรอบ บนอุปกรณ์ที่คุณต้องการ ทั้งคอมพิวเตอร์ มือถือ แท็บเล็ต (iOS, Android) และต่อออกโทรทัศน์ได้ ในเวลาที่คุณเลือกได้ เต็มอรรถรสด้วยระบบเสียง Soundtrack พร้อม Subtitle ภาษาไทย
ดูได้ไม่อั้นทุกเรื่องที่คุณชอบ ดูได้ทันที ไม่ต้องโหลด เพียงแค่สมัครสมาชิกเลือกแพกเกจที่คุณต้องการดูแบบบุฟเฟต์ เต็มอิ่มกับการดูหนังทุกเรื่องที่ชอบได้ตามใจคุณ เพียงเดือนละ 199 บาท
แน่นอนว่าผู้ให้บริการรายอื่นที่มีอยู่ย่อมอยู่ในสถานะที่ตกเป็นรองทันที อาจเหลือเพียงหนังไทยหรือหนังจากค่ายอื่นๆ ที่ไม่ได้ร่วมมือกับ Hollywood HD TV ส่วนจะอยู่รอดหรือไม่ต้องขึ้นกับการปรับตัวของผู้ประกอบการแต่ละราย
ปิดฉากร้านเช่าหนัง
ดร.มานะ ตรีรยาภิวัฒน์ คณบดีคณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย กล่าวว่า การมาของดิจิตอลและระบบออนไลน์ที่รวดเร็วมากขึ้น ทำให้ร้านเช่าภาพยนตร์ที่เคยมีแบบเดิมตายเร็วขึ้น โดยเฉพาะการเปลี่ยนไปของผู้บริโภคที่ตอบสนองต่อทิศทางดิจิตอลมากขึ้น
สอดคล้องกับนายธาม เชื้อสถาปนศิริ นักวิชาการ สถาบันวิชาการสื่อสาธารณะ กล่าวว่า การดูหนังออนไลน์ รูปแบบนี้มีมาสัก 5 ปี ทั้งหนังซีรีส์ หรือหนังอื่นๆ ตามเว็บต่างๆ ซึ่งส่วนใหญ่ไม่ถูกกฎหมายในเรื่องลิขสิทธิ์ บ้านเราจะกำลังเดินรอบตาม Netflix ผู้ให้บริการดูหนังแบบ streaming ถูกลิขสิทธิ์ ที่ใหญ่ที่สุดในอเมริกา แต่โครงข่ายของบ้านเรายังเป็นรองสหรัฐฯ อยู่มาก
การเกิดขึ้นของ Hollywood HDTV เท่ากับเป็นการลดพื้นที่สีเทาของตลาดหนังหลังจากพ้นกำหนดฉายในโรงภาพยนตร์ อีกทั้งการเข้าถึงอินเทอร์เน็ตของคนไทยมีมากขึ้น รวมถึงพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ที่ออกมา ย่อมช่วยลดเรื่องการละเมิดลิขสิทธิ์ลงได้
“จริงๆ แล้วร้านเช่าหนังนั้นตายก่อนที่จะมี Hollywood HDTV อีก คนไทยหาชมหนังที่ต้องการได้จากแผงขายดีวีดีที่มีในทุกพื้นที่ หรือจะเลือกดูตามเว็บต่างๆ หรือเลือกโหลดตามเว็บได้เช่นกัน แน่นอนว่าช่องทางเหล่านั้นย่อมอยู่ในพื้นที่สีเทา”
เมื่อพฤติกรรมผู้บริโภคเปลี่ยนไป เข้าถึงสิ่งที่ต้องการได้ง่ายขึ้น อีกทั้งเทคโนโลยีที่เอื้อให้มีการ Copy ทำได้ง่ายขึ้น ความจำเป็นที่ต้องไปเช่าหนังมาดูจึงเหลือน้อยลง
ดูหนังออนไลน์อุปสรรคไม่น้อย
แหล่งข่าวจากวงการอีกรายกล่าวว่า แม้ว่าจะมี Hollywood HDTV เกิดขึ้น ได้เปรียบในเรื่องลิขสิทธิ์ของหนังค่ายดังในมือเกือบครบ ก็ยังต้องสู้กับกลุ่มหนังแผ่นที่มีขายอยู่ในทุกพื้ันที่ หนังเหล่านั้นก็คือหนังในเครือของค่ายดังทั้งสิ้น ส่วนจะถูกต้องตามกฎหมายหรือไม่ เชื่อว่าทุกคนก็ทราบดี
ประการต่อมาหากจะชูจุดแข็งเรื่องความคมชัดระดับ HD หนังแผ่นตามคลองถมหรือบ้านหม้อก็มีให้เลือกความคมชัดในระดับบลูเรย์อยู่เช่นกัน
ที่ดูเป็นจุดอ่อนของการให้บริการดูหนังออนไลน์แบบนี้นั่นคือ ความใหม่ของหนัง หนังแผ่นมักจะเป็นหนังใหม่ที่พ้นจากโรงภาพยนตร์ บางที่ไปดึงมาจากต่างประเทศที่ฉายก่อนประเทศไทย นำมาวางขายชนโรงในไทยก็มีให้เห็นอยู่บ่อยครั้ง ขณะที่หนังออนไลน์จะต้องเว้นช่วงไปอีกตามเงื่อนไขกับค่ายหนัง หรือเรียกว่าที่มีให้บริการอยู่เป็นหนังเก่าก็ว่าได้ ขณะที่ความต้องการในการรับชมของคนไทยมักนิยมเลือกชมหนังที่เพิ่งพ้นจากโรงเป็นหลัก
นอกจากนี้ยังมีผู้ให้บริการอีกประเภทหนึ่งที่ไม่เปิดเผยตัวตนนั่นคือ ผู้ให้บริการดึงเอารายการถ่ายทอดสดฟุตบอลลีกดังๆ ทั้งของอังกฤษและชาติอื่นๆ ทำในรูปแบบของสมาชิกรับชมผ่านอินเทอร์เน็ตเช่นกัน หนึ่งในบริการนั้นคือมีภาพยนตร์ให้เลือกชมได้เช่นกัน มีทั้งหนังเก่า หนังใหม่ ซีรีส์ ทั้งไทย ต่างชาติ ค่ายใหญ่ๆ มีหมด รวมไปถึงหนังผู้ใหญ่ คิดราคารวมทั้งหมดราว 300 บาทต่อเดือน
ยังไม่นับรวมรายการทีวีปกติที่ก็นำภาพยนตร์มาฉายเป็นประจำอย่างช่อง 7 และทีวีอีกหลายช่องก็มีช่วงเวลานี้กันหลายสถานี หรืออย่างช่อง MONO29 รายการทั้งหมดเป็นภาพยนตร์เกือบทั้งหมด เคเบิลทีวีก็มีช่องภาพยนตร์ให้ดู ทีวีดาวเทียมก็มี แม้จะเป็นหนังเก่า เกรดเอบ้าง เกรดบี และเกรดซี ฉายเป็นเวลา แต่ก็มีแฟนประจำแทบทั้งสิ้น
หนังกลางแปลงลมหายใจที่รวยริน
อย่างไรก็ตามความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับการรับชมภาพยนตร์นอกจากร้านเช่าภาพยนตร์จะตายไปจากเมืองไทยแล้ว อีกด้านหนึ่งก็ได้รับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีเช่นกัน นั่นคือธุรกิจหนังกลางแปลง ที่นับวันจะเหลือน้อยลงทุกขณะ วันนี้เราจะไม่เห็นการฉายหนังล้อมรั้วเก็บเงินค่าเข้าชมเหมือนในอดีตอีกแล้ว
แม้หนังกลางแปลงจะยังไม่ตายไปซะทีเดียว ยังมีหลงเหลืออยู่ตามต่างจังหวัดบ้าง แต่ทุกอย่างก็เปลี่ยนแปลงไปจากเดิม คนดูน้อยลง แม้จะดูฟรี เจ้าภาพงานต่างๆ ก็จ้างหนังกลางแปลงน้อยลงเช่นกัน
“งานจ้างก็พอมีหากดีหน่อยเดือนหนึ่งก็ราว 10 กว่างาน ถือว่าพอไปได้ แต่ไม่ดี ที่เลิกกิจการไปแล้วก็ไม่น้อย ส่วนรายที่ยังเหลืออยู่ก็ต้องหารายได้จากส่วนอื่นมาเสริม เช่น งานเครื่องไฟที่รับงานคู่กันหรือแยกกันได้” นายอี๊ด ผู้ดูแลงานฉายหนังกลางแปลงของสำราญฟิล์ม จังหวัดสุพรรณบุรี เล่าให้ฟัง
อย่างงานที่รับกันทั่วไปก็อาจมีที่ราคา 4 พันบาทกับหนัง 2 เรื่องแต่ส่วนใหญ่จะเป็นหนังเก่า มีเส้นบนฟิล์มเยอะ เมื่อหนังไม่ใหม่คนดูก็น้อยลง
นับตั้งแต่มีหนังแผ่นขึ้นมา หนังกลางแปลงก็เริ่มซบเซาลง ก่อนหน้านี้แม้จะมีหนังที่ออกมาในรูปม้วนวิดีโอแต่เครื่องเล่นสมัยนั้นมีราคาแพง จึงไม่กระทบมาก รวมไปถึงการเติบโตของธุรกิจให้เช่าหนังเพื่อชมที่บ้านที่มีกันทุกหนทุกแห่ง ค่ายใหญ่ๆ อย่างซึทาญ่าหรือวิดีโออีซี่ไปซื้อลิขสิทธิ์จากต้นทางลงมาเปิดสาขาเป็นแฟรนไชส์ให้บริการกัน 24 ชั่วโมง
เมื่อเปลี่ยนจากม้วนวิดีโอมาเป็นแผ่น VCD และเครื่องเล่นจากจีนมีราคาถูกลงและพัฒนาไปสู่ระดับ DVD รวมไปถึงคอมพิวเตอร์ราคาถูกลง ซึ่งเป็นตัวการสำคัญในการ Copy หนังกันอย่างแพร่หลาย ราคาขายต่อเรื่องจึงถูกลงตามลำดับ คนส่วนใหญ่จึงนิยมดูหนังที่บ้านแทน
นอกจากนี้หนังกลางแปลงยังมีอุปสรรคอื่นอีก เพราะตอนนี้ค่ายหนังเขาไม่ทำฟิล์มออกมาแล้ว จะเป็นในรูปของฮาร์ดดิสก์แทน ซึ่งเครื่องฉายหนังกลางแปลงส่วนใหญ่เป็นเครื่องที่ใช้กับฟิล์ม หากจะเปลี่ยนเครื่องฉายใหม่เป็นระบบดิจิตอลก็ต้องเปลี่ยนเครื่องฉายใหม่ ต้องลงทุนอีกอาจจะถึงหลักล้าน ไม่นับรวมระบบเสียงที่มักจะเป็นจุดขายของแต่ละรายอีก
เช่นเดียวกับประนอมภาพยนตร์ อำเภอดอนเจดีย์ จังหวัดสุพรรณบุรี ที่ยอมรับว่าตอนนี้กิจการหนังกลางแปลงของเขาไม่ลงทุนเพิ่มอีกแล้ว เพราะประเมินแล้วไม่คุ้มค่าอีกต่อไป เดือนหนึ่งมี 5-6 งานเทียบไม่ได้กับยุครุ่งเรืองที่มีงานทุกวัน
อาชีพหนังกลางแปลงไม่สามารถหาเลี้ยงตัวได้ ต้องทำอย่างอื่นเพิ่มอย่างตอนนี้ก็รับทำพลุตามงานต่างๆ ที่สร้างรายได้ที่ดีกว่า
ขณะที่รายที่มีการปรับเปลี่ยนเครื่องฉายจากระบบฟิล์มมาเป็นดิจิตอลอย่างขุนช้างดิจิตอล ซีนีม่า อำเภอสองพี่น้อง ต้องลงทุนกับเครื่องฉายในระบบใหม่เป็นเงินกว่า 3 แสนบาท กล่าวว่าที่ทำอยู่ทุกวันนี้ก็เพราะใจรัก งานที่รับอยู่ราคาที่ 1.5-2 หมื่นบาท เครื่องเสียงชุดใหญ่ เครื่องปั่นไฟพร้อม หนังที่นำมาฉายเป็นระดับน้องๆ โรงภาพยนตร์
เราหมดไปกับเรื่องการลงทุนเยอะ อย่างก่อนฉายเราก็มีระบบไฟเธคที่นำมาติดตั้งเพื่อสร้างความสนใจ ลงทุนเป็นแสน
หนังกลางแปลงทุกวันนี้คนดูจะมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับหนังที่นำมาฉาย หากเป็นหนังเก่าคนดูจะน้อย หากเป็นหนังใหม่คนดูจะมาก โดยหนังที่นำมาฉายเป็นหนังที่ถูกต้องตามกฎหมายมีลิขสิทธิ์ถูกต้อง เรื่องหนึ่ง 2 พันบาท คืนหนึ่ง 2 เรื่องก็ 4 พันบาท ดังนั้นการรับงานของเราต้องไม่ต่ำกว่า 1 หมื่นบาทขึ้นไป เพราะยังมีค่าใช้จ่ายอื่นๆ อีก เช่น ค่าแรงลูกน้องอีก 500-700 บาทต่อคน หักแล้วงานหนึ่งเหลือแค่พันกว่าบาท
เจ้าของกิจการรายนี้ยอมรับว่าปีหนึ่งอาจมีงานเข้ามาเพียง 5 งาน แน่นอนว่าอยู่ไม่ได้ ทุกวันนี้ต้องทำอาชีพหลักอย่างแพทย์แผนไทย
เลิกแล้วหลายอาชีพ
แค่การเปลี่ยนเทคโนโลยีการรับชมภาพยนตร์ที่บ้านยังทำให้กิจการอย่างร้านเช่าภาพยนตร์ต้องล้มหายตายจากไปแล้ว ยังกระทบไปถึงกิจการหนังกลางแปลงที่เคยอยู่คู่กับคนไทยมาอย่างยาวนานจนแทบจะสูญพันธุ์ หากย้อนไปก่อนหน้านี้กับการเข้ามาของเครื่องคอมพิวเตอร์ ส่งผลให้โรงเรียนสอนพิมพ์ดีดที่เคยเปิดสอนกันทั่วต้องปิดฉากตัวเองลง พร้อมๆ กับการเกิดของโรงเรียนสอนการใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ขึ้นมาแทน และสุดท้ายโรงเรียนสอนคอมพิวเตอร์เหล่านี้ก็ต้องปิดตัวเองลงเช่นกัน เมื่อการใช้งานคอมพิวเตอร์ในปัจจุบันง่ายและไม่ถูกจำกัดแค่เฉพาะเครื่องคอมพิวเตอร์เท่านั้น อุปกรณ์อื่นเช่น โทรศัพท์มือถือสามารถทำงานได้ไม่ด้อยไปกว่าเครื่องคอมพิวเตอร์ที่มีอยู่
นักวิชาการรายหนึ่งกล่าวว่า ยังมีอีกหลายกิจการที่กำลังย่ำแย่จากการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี เราได้เห็นแล้วว่ากล้องถ่ายรูปในปัจจุบันไม่มีระบบฟิล์มหลงเหลือแล้ว ทุกอย่างเป็นดิจิตอลทั้งหมด ค่ายผู้ผลิตฟิล์มรายใหญ่อย่างโกดัก หรือฟูจิก็ต้องปรับตัวหันมาผลิตกล้องถ่ายรูปดิจิตอลแทน กิจการอย่างร้านรับล้างรูปจากฟิล์มอัดลงกระดาษ ก็ต้องปรับตัวตาม และหลายร้านก็ต้องปิดตัวเองลงเช่นกัน เพราะปัจจุบันการบันทึกภาพที่ถ่ายจากกล้องดิจิตอลสามารถทำเองได้ที่บ้าน หรืออย่างมากก็แค่ไปจ้างพรินต์รูปจากร้านเท่านั้น
ดิจิตอลและอินเทอร์เน็ตทำให้มีการเปลี่ยนจากภายนอกสู่ภายในบ้าน อะไรที่เดิมต้องไปดำเนินการด้วยการพึ่งพาผู้ให้บริการอื่น ปัจจุบันสามารถทำได้เองภายในบ้าน อย่างตอนนี้ร้านเกมที่เคยเปิดกันดาษดื่น ตอนนี้ปิดตัวลงไปมาก เพราะคนเข้าถึงได้ง่ายขึ้น แทบทุกบ้านมีอินเทอร์เน็ตทั้งทำการบ้าน หาข้อมูลหรือใช้เพื่อความบันเทิง เกมออนไลน์กลายเป็นสิ่งที่เด็กยุคใหม่เล่นกันทั่วไปที่บ้าน ทั้งฟรีหรือเสียเงิน
เราปฏิเสธหรือหลีกเลี่ยงเทคโนโลยีไม่ได้ ขึ้นอยู่กับว่าจะปรับตัวให้เข้ากับมันอย่างไร แม้กระทั่งไปรษณีย์ที่เกือบไม่รอดจากการเกิดขึ้นของ e-mail facebook หรือ line จนต้องปิดงานบริการด้านโทรเลขไป ส่วนงานด้านส่งจดหมายหรือพัสดุภัณฑ์ยังคงอยู่ โดยไปตอบสนองในภาคธุรกิจ เช่นการรับส่งสินค้าในระบบ e-commerce
เมื่อเทคโนโลยีนำมาซึ่งความสะดวก รวดเร็ว แต่ก็นำมาซึ่งการเอื้อต่อการละเมิดลิขสิทธิ์ ส่งผลให้ค่ายเพลงใหญ่ๆ ของไทยอย่างแกรมมี่และอาร์เอส มีการปั้นศิลปินน้อยลง ผลงานเพลงที่ออกมาเน้นไปที่การดาวน์โหลดเพลง การออกผลงานเพลงเป็นอัลบัมเหมือนในอดีตมีน้อยลง รวมไปถึงการผลิตแผ่นซีดีหรือดีวีดีก็มีน้อยลง ร้านจำหน่ายเพลงหลายแห่งก็ต้องปิดตัวลงเช่นกัน
ทุกวันนี้ค่ายเพลงใหญ่ทั้ง 2 ต้องปรับตัวมาก เริ่มหันไปให้น้ำหนักกับการประมูลลิขสิทธิ์รายการกีฬา หรือเน้นไปที่การจัดคอนเสิร์ตจากศิลปินทั้งเก่าและใหม่แทน จนถึงการเข้าไปเป็นหนึ่งในผู้ประมูลทีวีดิจิตอลเพื่อสร้างรายได้แทน
ทีวีดิจิตอลก็เหนื่อย
คณบดีคณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย กล่าวเพิ่มเติมว่า ทุกวันนี้การจัดผังรายการทีวีก็ต้องคำนึงถึงช่องทางอื่นๆ ควบคู่ไปด้วย โดยเฉพาะช่องทางออนไลน์ เนื่องจากพฤติกรรมผู้บริโภคเปลี่ยนแปลงไป แม้จะชื่นชอบในบางรายการแต่อาจไม่สะดวกในเรื่องเวลา หลายคนจึงเลือกที่จะรับชมรายการย้อนหลังแทน
เช่นเดียวกับนักวิชาการ สถาบันวิชาการสื่อสาธารณะ ที่มองว่าทีวีดิจิตอลที่เพิ่งเกิดขึ้นอาจประสบปัญหาในด้านของผู้ชม เพราะผู้บริโภคมีทางเลือกอื่นๆ ในการรับชมจากทั้ง youtube หรือทางเลือกอื่นๆ แตกต่างจากเมื่อก่อนที่ต้องเน้นไปที่การรับชมผ่านรายการทีวีที่จัดไว้ให้เพียงอย่างเดียว ดังนั้นเราอาจได้เห็นทีวีดิจิตอลไม่ได้เติบโตอย่างที่คาดหวัง โฆษณาในอนาคตก็จะถูกลง หลายช่องประสบปัญหาขาดทุน นี่คือโจทย์ที่หน่วยงานที่เกี่ยวข้องต้องนำไปพิจารณาก่อนที่ผู้ประกอบการเหล่านี้จะล่มสลายลง
ภายใต้การเข้าถึงเทคโนโลยีของคนไทยยิ่งมีมากเท่าไหร่ ย่อมส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นตามมา สินค้าและบริการใหม่ๆ เข้ามาแทนที่ของเดิมที่มี กิจการใดที่ปรับตัวให้เข้ากับโลกของเทคโนโลยีไม่ได้ย่อมต้องล้มหายตายจากไป
ธุรกิจให้เช่าภาพยนตร์ในยุครุ่งเรืองนั้นเปิดให้บริการกันครอบคลุมเกือบทุกพื้นที่ของประเทศไทย แต่วันนี้ร้านให้เช่าเหล่านั้น ทั้งที่เป็นสาขาของบริษัทใหญ่ล้วนปิดตัวกันเป็นทิวแถว แทบจะไม่มีให้เห็นอีกแล้วในเวลานี้ อาจจะเหลือค่ายแมงป่องอีกรายที่ยังหลงเหลืออยู่บ้าง แต่ก็ไม่ได้เปิดให้เช่าหรือขายภาพยนตร์ในรูปของแผ่น DVD เพียงอย่างเดียว วันนี้แมงป่องต้องมีการหารายได้เสริมจากกิจการเครื่องสำอางเข้ามาร่วมด้วย
ไม่ต้องนับรายเล็กที่ไม่มีลิขสิทธิ์ภาพยนตร์ในมือ ปิดกิจการไปแทบทั้งสิ้น
การเปิดฉากรุกให้บริการรับชมภาพยนตร์ด้วยระบบสมาชิก กลายมาเป็นตัวแทนร้านเช่าหนังในรูปแบบเดิม ด้วยระบบอินเทอร์เน็ตที่เอื้ออำนวย รายใหญ่ที่มีลิขสิทธิ์หนังระดับแม่เหล็กเปิดตัวรุกมากยิ่งขึ้น HOLLYWOOD HDTV แม้จะไม่ใช่เจ้าแรกๆ ที่เปิดให้บริการกับลูกค้าในลักษณะนี้ แต่ด้วยคุณภาพหนังที่มีอยู่ ล้วนแล้วแต่ถูกใจคนไทย อย่างหนังแอกชัน ทุนสร้างสูง ดาราดังจากฮอลลีวูด หรือหนังระดับรางวัลออสการ์ ล้วนแล้วแต่อยู่ในบริการดูหนังออนไลน์ของค่ายนี้
ดูหนัง ซีรีส์ การ์ตูน แบบถูกลิขสิทธิ์ได้ไม่จำกัดเรื่อง ไม่จำกัดรอบ บนอุปกรณ์ที่คุณต้องการ ทั้งคอมพิวเตอร์ มือถือ แท็บเล็ต (iOS, Android) และต่อออกโทรทัศน์ได้ ในเวลาที่คุณเลือกได้ เต็มอรรถรสด้วยระบบเสียง Soundtrack พร้อม Subtitle ภาษาไทย
ดูได้ไม่อั้นทุกเรื่องที่คุณชอบ ดูได้ทันที ไม่ต้องโหลด เพียงแค่สมัครสมาชิกเลือกแพกเกจที่คุณต้องการดูแบบบุฟเฟต์ เต็มอิ่มกับการดูหนังทุกเรื่องที่ชอบได้ตามใจคุณ เพียงเดือนละ 199 บาท
แน่นอนว่าผู้ให้บริการรายอื่นที่มีอยู่ย่อมอยู่ในสถานะที่ตกเป็นรองทันที อาจเหลือเพียงหนังไทยหรือหนังจากค่ายอื่นๆ ที่ไม่ได้ร่วมมือกับ Hollywood HD TV ส่วนจะอยู่รอดหรือไม่ต้องขึ้นกับการปรับตัวของผู้ประกอบการแต่ละราย
ปิดฉากร้านเช่าหนัง
ดร.มานะ ตรีรยาภิวัฒน์ คณบดีคณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย กล่าวว่า การมาของดิจิตอลและระบบออนไลน์ที่รวดเร็วมากขึ้น ทำให้ร้านเช่าภาพยนตร์ที่เคยมีแบบเดิมตายเร็วขึ้น โดยเฉพาะการเปลี่ยนไปของผู้บริโภคที่ตอบสนองต่อทิศทางดิจิตอลมากขึ้น
สอดคล้องกับนายธาม เชื้อสถาปนศิริ นักวิชาการ สถาบันวิชาการสื่อสาธารณะ กล่าวว่า การดูหนังออนไลน์ รูปแบบนี้มีมาสัก 5 ปี ทั้งหนังซีรีส์ หรือหนังอื่นๆ ตามเว็บต่างๆ ซึ่งส่วนใหญ่ไม่ถูกกฎหมายในเรื่องลิขสิทธิ์ บ้านเราจะกำลังเดินรอบตาม Netflix ผู้ให้บริการดูหนังแบบ streaming ถูกลิขสิทธิ์ ที่ใหญ่ที่สุดในอเมริกา แต่โครงข่ายของบ้านเรายังเป็นรองสหรัฐฯ อยู่มาก
การเกิดขึ้นของ Hollywood HDTV เท่ากับเป็นการลดพื้นที่สีเทาของตลาดหนังหลังจากพ้นกำหนดฉายในโรงภาพยนตร์ อีกทั้งการเข้าถึงอินเทอร์เน็ตของคนไทยมีมากขึ้น รวมถึงพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ที่ออกมา ย่อมช่วยลดเรื่องการละเมิดลิขสิทธิ์ลงได้
“จริงๆ แล้วร้านเช่าหนังนั้นตายก่อนที่จะมี Hollywood HDTV อีก คนไทยหาชมหนังที่ต้องการได้จากแผงขายดีวีดีที่มีในทุกพื้นที่ หรือจะเลือกดูตามเว็บต่างๆ หรือเลือกโหลดตามเว็บได้เช่นกัน แน่นอนว่าช่องทางเหล่านั้นย่อมอยู่ในพื้นที่สีเทา”
เมื่อพฤติกรรมผู้บริโภคเปลี่ยนไป เข้าถึงสิ่งที่ต้องการได้ง่ายขึ้น อีกทั้งเทคโนโลยีที่เอื้อให้มีการ Copy ทำได้ง่ายขึ้น ความจำเป็นที่ต้องไปเช่าหนังมาดูจึงเหลือน้อยลง
ดูหนังออนไลน์อุปสรรคไม่น้อย
แหล่งข่าวจากวงการอีกรายกล่าวว่า แม้ว่าจะมี Hollywood HDTV เกิดขึ้น ได้เปรียบในเรื่องลิขสิทธิ์ของหนังค่ายดังในมือเกือบครบ ก็ยังต้องสู้กับกลุ่มหนังแผ่นที่มีขายอยู่ในทุกพื้ันที่ หนังเหล่านั้นก็คือหนังในเครือของค่ายดังทั้งสิ้น ส่วนจะถูกต้องตามกฎหมายหรือไม่ เชื่อว่าทุกคนก็ทราบดี
ประการต่อมาหากจะชูจุดแข็งเรื่องความคมชัดระดับ HD หนังแผ่นตามคลองถมหรือบ้านหม้อก็มีให้เลือกความคมชัดในระดับบลูเรย์อยู่เช่นกัน
ที่ดูเป็นจุดอ่อนของการให้บริการดูหนังออนไลน์แบบนี้นั่นคือ ความใหม่ของหนัง หนังแผ่นมักจะเป็นหนังใหม่ที่พ้นจากโรงภาพยนตร์ บางที่ไปดึงมาจากต่างประเทศที่ฉายก่อนประเทศไทย นำมาวางขายชนโรงในไทยก็มีให้เห็นอยู่บ่อยครั้ง ขณะที่หนังออนไลน์จะต้องเว้นช่วงไปอีกตามเงื่อนไขกับค่ายหนัง หรือเรียกว่าที่มีให้บริการอยู่เป็นหนังเก่าก็ว่าได้ ขณะที่ความต้องการในการรับชมของคนไทยมักนิยมเลือกชมหนังที่เพิ่งพ้นจากโรงเป็นหลัก
นอกจากนี้ยังมีผู้ให้บริการอีกประเภทหนึ่งที่ไม่เปิดเผยตัวตนนั่นคือ ผู้ให้บริการดึงเอารายการถ่ายทอดสดฟุตบอลลีกดังๆ ทั้งของอังกฤษและชาติอื่นๆ ทำในรูปแบบของสมาชิกรับชมผ่านอินเทอร์เน็ตเช่นกัน หนึ่งในบริการนั้นคือมีภาพยนตร์ให้เลือกชมได้เช่นกัน มีทั้งหนังเก่า หนังใหม่ ซีรีส์ ทั้งไทย ต่างชาติ ค่ายใหญ่ๆ มีหมด รวมไปถึงหนังผู้ใหญ่ คิดราคารวมทั้งหมดราว 300 บาทต่อเดือน
ยังไม่นับรวมรายการทีวีปกติที่ก็นำภาพยนตร์มาฉายเป็นประจำอย่างช่อง 7 และทีวีอีกหลายช่องก็มีช่วงเวลานี้กันหลายสถานี หรืออย่างช่อง MONO29 รายการทั้งหมดเป็นภาพยนตร์เกือบทั้งหมด เคเบิลทีวีก็มีช่องภาพยนตร์ให้ดู ทีวีดาวเทียมก็มี แม้จะเป็นหนังเก่า เกรดเอบ้าง เกรดบี และเกรดซี ฉายเป็นเวลา แต่ก็มีแฟนประจำแทบทั้งสิ้น
หนังกลางแปลงลมหายใจที่รวยริน
อย่างไรก็ตามความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับการรับชมภาพยนตร์นอกจากร้านเช่าภาพยนตร์จะตายไปจากเมืองไทยแล้ว อีกด้านหนึ่งก็ได้รับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีเช่นกัน นั่นคือธุรกิจหนังกลางแปลง ที่นับวันจะเหลือน้อยลงทุกขณะ วันนี้เราจะไม่เห็นการฉายหนังล้อมรั้วเก็บเงินค่าเข้าชมเหมือนในอดีตอีกแล้ว
แม้หนังกลางแปลงจะยังไม่ตายไปซะทีเดียว ยังมีหลงเหลืออยู่ตามต่างจังหวัดบ้าง แต่ทุกอย่างก็เปลี่ยนแปลงไปจากเดิม คนดูน้อยลง แม้จะดูฟรี เจ้าภาพงานต่างๆ ก็จ้างหนังกลางแปลงน้อยลงเช่นกัน
“งานจ้างก็พอมีหากดีหน่อยเดือนหนึ่งก็ราว 10 กว่างาน ถือว่าพอไปได้ แต่ไม่ดี ที่เลิกกิจการไปแล้วก็ไม่น้อย ส่วนรายที่ยังเหลืออยู่ก็ต้องหารายได้จากส่วนอื่นมาเสริม เช่น งานเครื่องไฟที่รับงานคู่กันหรือแยกกันได้” นายอี๊ด ผู้ดูแลงานฉายหนังกลางแปลงของสำราญฟิล์ม จังหวัดสุพรรณบุรี เล่าให้ฟัง
อย่างงานที่รับกันทั่วไปก็อาจมีที่ราคา 4 พันบาทกับหนัง 2 เรื่องแต่ส่วนใหญ่จะเป็นหนังเก่า มีเส้นบนฟิล์มเยอะ เมื่อหนังไม่ใหม่คนดูก็น้อยลง
นับตั้งแต่มีหนังแผ่นขึ้นมา หนังกลางแปลงก็เริ่มซบเซาลง ก่อนหน้านี้แม้จะมีหนังที่ออกมาในรูปม้วนวิดีโอแต่เครื่องเล่นสมัยนั้นมีราคาแพง จึงไม่กระทบมาก รวมไปถึงการเติบโตของธุรกิจให้เช่าหนังเพื่อชมที่บ้านที่มีกันทุกหนทุกแห่ง ค่ายใหญ่ๆ อย่างซึทาญ่าหรือวิดีโออีซี่ไปซื้อลิขสิทธิ์จากต้นทางลงมาเปิดสาขาเป็นแฟรนไชส์ให้บริการกัน 24 ชั่วโมง
เมื่อเปลี่ยนจากม้วนวิดีโอมาเป็นแผ่น VCD และเครื่องเล่นจากจีนมีราคาถูกลงและพัฒนาไปสู่ระดับ DVD รวมไปถึงคอมพิวเตอร์ราคาถูกลง ซึ่งเป็นตัวการสำคัญในการ Copy หนังกันอย่างแพร่หลาย ราคาขายต่อเรื่องจึงถูกลงตามลำดับ คนส่วนใหญ่จึงนิยมดูหนังที่บ้านแทน
นอกจากนี้หนังกลางแปลงยังมีอุปสรรคอื่นอีก เพราะตอนนี้ค่ายหนังเขาไม่ทำฟิล์มออกมาแล้ว จะเป็นในรูปของฮาร์ดดิสก์แทน ซึ่งเครื่องฉายหนังกลางแปลงส่วนใหญ่เป็นเครื่องที่ใช้กับฟิล์ม หากจะเปลี่ยนเครื่องฉายใหม่เป็นระบบดิจิตอลก็ต้องเปลี่ยนเครื่องฉายใหม่ ต้องลงทุนอีกอาจจะถึงหลักล้าน ไม่นับรวมระบบเสียงที่มักจะเป็นจุดขายของแต่ละรายอีก
เช่นเดียวกับประนอมภาพยนตร์ อำเภอดอนเจดีย์ จังหวัดสุพรรณบุรี ที่ยอมรับว่าตอนนี้กิจการหนังกลางแปลงของเขาไม่ลงทุนเพิ่มอีกแล้ว เพราะประเมินแล้วไม่คุ้มค่าอีกต่อไป เดือนหนึ่งมี 5-6 งานเทียบไม่ได้กับยุครุ่งเรืองที่มีงานทุกวัน
อาชีพหนังกลางแปลงไม่สามารถหาเลี้ยงตัวได้ ต้องทำอย่างอื่นเพิ่มอย่างตอนนี้ก็รับทำพลุตามงานต่างๆ ที่สร้างรายได้ที่ดีกว่า
ขณะที่รายที่มีการปรับเปลี่ยนเครื่องฉายจากระบบฟิล์มมาเป็นดิจิตอลอย่างขุนช้างดิจิตอล ซีนีม่า อำเภอสองพี่น้อง ต้องลงทุนกับเครื่องฉายในระบบใหม่เป็นเงินกว่า 3 แสนบาท กล่าวว่าที่ทำอยู่ทุกวันนี้ก็เพราะใจรัก งานที่รับอยู่ราคาที่ 1.5-2 หมื่นบาท เครื่องเสียงชุดใหญ่ เครื่องปั่นไฟพร้อม หนังที่นำมาฉายเป็นระดับน้องๆ โรงภาพยนตร์
เราหมดไปกับเรื่องการลงทุนเยอะ อย่างก่อนฉายเราก็มีระบบไฟเธคที่นำมาติดตั้งเพื่อสร้างความสนใจ ลงทุนเป็นแสน
หนังกลางแปลงทุกวันนี้คนดูจะมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับหนังที่นำมาฉาย หากเป็นหนังเก่าคนดูจะน้อย หากเป็นหนังใหม่คนดูจะมาก โดยหนังที่นำมาฉายเป็นหนังที่ถูกต้องตามกฎหมายมีลิขสิทธิ์ถูกต้อง เรื่องหนึ่ง 2 พันบาท คืนหนึ่ง 2 เรื่องก็ 4 พันบาท ดังนั้นการรับงานของเราต้องไม่ต่ำกว่า 1 หมื่นบาทขึ้นไป เพราะยังมีค่าใช้จ่ายอื่นๆ อีก เช่น ค่าแรงลูกน้องอีก 500-700 บาทต่อคน หักแล้วงานหนึ่งเหลือแค่พันกว่าบาท
เจ้าของกิจการรายนี้ยอมรับว่าปีหนึ่งอาจมีงานเข้ามาเพียง 5 งาน แน่นอนว่าอยู่ไม่ได้ ทุกวันนี้ต้องทำอาชีพหลักอย่างแพทย์แผนไทย
เลิกแล้วหลายอาชีพ
แค่การเปลี่ยนเทคโนโลยีการรับชมภาพยนตร์ที่บ้านยังทำให้กิจการอย่างร้านเช่าภาพยนตร์ต้องล้มหายตายจากไปแล้ว ยังกระทบไปถึงกิจการหนังกลางแปลงที่เคยอยู่คู่กับคนไทยมาอย่างยาวนานจนแทบจะสูญพันธุ์ หากย้อนไปก่อนหน้านี้กับการเข้ามาของเครื่องคอมพิวเตอร์ ส่งผลให้โรงเรียนสอนพิมพ์ดีดที่เคยเปิดสอนกันทั่วต้องปิดฉากตัวเองลง พร้อมๆ กับการเกิดของโรงเรียนสอนการใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ขึ้นมาแทน และสุดท้ายโรงเรียนสอนคอมพิวเตอร์เหล่านี้ก็ต้องปิดตัวเองลงเช่นกัน เมื่อการใช้งานคอมพิวเตอร์ในปัจจุบันง่ายและไม่ถูกจำกัดแค่เฉพาะเครื่องคอมพิวเตอร์เท่านั้น อุปกรณ์อื่นเช่น โทรศัพท์มือถือสามารถทำงานได้ไม่ด้อยไปกว่าเครื่องคอมพิวเตอร์ที่มีอยู่
นักวิชาการรายหนึ่งกล่าวว่า ยังมีอีกหลายกิจการที่กำลังย่ำแย่จากการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี เราได้เห็นแล้วว่ากล้องถ่ายรูปในปัจจุบันไม่มีระบบฟิล์มหลงเหลือแล้ว ทุกอย่างเป็นดิจิตอลทั้งหมด ค่ายผู้ผลิตฟิล์มรายใหญ่อย่างโกดัก หรือฟูจิก็ต้องปรับตัวหันมาผลิตกล้องถ่ายรูปดิจิตอลแทน กิจการอย่างร้านรับล้างรูปจากฟิล์มอัดลงกระดาษ ก็ต้องปรับตัวตาม และหลายร้านก็ต้องปิดตัวเองลงเช่นกัน เพราะปัจจุบันการบันทึกภาพที่ถ่ายจากกล้องดิจิตอลสามารถทำเองได้ที่บ้าน หรืออย่างมากก็แค่ไปจ้างพรินต์รูปจากร้านเท่านั้น
ดิจิตอลและอินเทอร์เน็ตทำให้มีการเปลี่ยนจากภายนอกสู่ภายในบ้าน อะไรที่เดิมต้องไปดำเนินการด้วยการพึ่งพาผู้ให้บริการอื่น ปัจจุบันสามารถทำได้เองภายในบ้าน อย่างตอนนี้ร้านเกมที่เคยเปิดกันดาษดื่น ตอนนี้ปิดตัวลงไปมาก เพราะคนเข้าถึงได้ง่ายขึ้น แทบทุกบ้านมีอินเทอร์เน็ตทั้งทำการบ้าน หาข้อมูลหรือใช้เพื่อความบันเทิง เกมออนไลน์กลายเป็นสิ่งที่เด็กยุคใหม่เล่นกันทั่วไปที่บ้าน ทั้งฟรีหรือเสียเงิน
เราปฏิเสธหรือหลีกเลี่ยงเทคโนโลยีไม่ได้ ขึ้นอยู่กับว่าจะปรับตัวให้เข้ากับมันอย่างไร แม้กระทั่งไปรษณีย์ที่เกือบไม่รอดจากการเกิดขึ้นของ e-mail facebook หรือ line จนต้องปิดงานบริการด้านโทรเลขไป ส่วนงานด้านส่งจดหมายหรือพัสดุภัณฑ์ยังคงอยู่ โดยไปตอบสนองในภาคธุรกิจ เช่นการรับส่งสินค้าในระบบ e-commerce
เมื่อเทคโนโลยีนำมาซึ่งความสะดวก รวดเร็ว แต่ก็นำมาซึ่งการเอื้อต่อการละเมิดลิขสิทธิ์ ส่งผลให้ค่ายเพลงใหญ่ๆ ของไทยอย่างแกรมมี่และอาร์เอส มีการปั้นศิลปินน้อยลง ผลงานเพลงที่ออกมาเน้นไปที่การดาวน์โหลดเพลง การออกผลงานเพลงเป็นอัลบัมเหมือนในอดีตมีน้อยลง รวมไปถึงการผลิตแผ่นซีดีหรือดีวีดีก็มีน้อยลง ร้านจำหน่ายเพลงหลายแห่งก็ต้องปิดตัวลงเช่นกัน
ทุกวันนี้ค่ายเพลงใหญ่ทั้ง 2 ต้องปรับตัวมาก เริ่มหันไปให้น้ำหนักกับการประมูลลิขสิทธิ์รายการกีฬา หรือเน้นไปที่การจัดคอนเสิร์ตจากศิลปินทั้งเก่าและใหม่แทน จนถึงการเข้าไปเป็นหนึ่งในผู้ประมูลทีวีดิจิตอลเพื่อสร้างรายได้แทน
ทีวีดิจิตอลก็เหนื่อย
คณบดีคณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย กล่าวเพิ่มเติมว่า ทุกวันนี้การจัดผังรายการทีวีก็ต้องคำนึงถึงช่องทางอื่นๆ ควบคู่ไปด้วย โดยเฉพาะช่องทางออนไลน์ เนื่องจากพฤติกรรมผู้บริโภคเปลี่ยนแปลงไป แม้จะชื่นชอบในบางรายการแต่อาจไม่สะดวกในเรื่องเวลา หลายคนจึงเลือกที่จะรับชมรายการย้อนหลังแทน
เช่นเดียวกับนักวิชาการ สถาบันวิชาการสื่อสาธารณะ ที่มองว่าทีวีดิจิตอลที่เพิ่งเกิดขึ้นอาจประสบปัญหาในด้านของผู้ชม เพราะผู้บริโภคมีทางเลือกอื่นๆ ในการรับชมจากทั้ง youtube หรือทางเลือกอื่นๆ แตกต่างจากเมื่อก่อนที่ต้องเน้นไปที่การรับชมผ่านรายการทีวีที่จัดไว้ให้เพียงอย่างเดียว ดังนั้นเราอาจได้เห็นทีวีดิจิตอลไม่ได้เติบโตอย่างที่คาดหวัง โฆษณาในอนาคตก็จะถูกลง หลายช่องประสบปัญหาขาดทุน นี่คือโจทย์ที่หน่วยงานที่เกี่ยวข้องต้องนำไปพิจารณาก่อนที่ผู้ประกอบการเหล่านี้จะล่มสลายลง
