ศูนย์ข่าวหาดใหญ่ - ทำความรู้จัก “อั๋นคนหน้าขาว” หรือ “ไพฑูรย์ ไหลสกุล” ปรมาจารย์ผู้บุกเบิกละครใบ้ของประเทศผู้ล่วงลับผ่านคำบอกเล่าของนักเขียนรุ่นพี่ เผยพื้นเพเป็นลูกหลานชาว จ.นครศรีธรรมราช สนใจกิจกรรมสร้างสรรค์สังคมมาตั้งแต่สมัยเรียน ถือเป็นคนวางรากฐานของละครใบ้ให้แก่เมืองไทยอย่างแท้จริง
วันนี้ (10 พ.ย.) ผู้สื่อข่าวรายงานว่า วงการนักเขียน และศิลปินไทยต่างแสดงความอาลัยต่อการจากไปของ “อั๋นคนหน้าขาว” หรือ “ไพฑูรย์ ไหลสกุล” ปรมาจารย์ผู้บุกเบิกละครใบ้ของประเทศที่ได้เสียชีวิตลงเมื่อวันที่ 8 พ.ย.เวลาประมาณ 23.30 น. ที่โรงพยาบาลสุขุมวิท จากการป่วยด้วยโรคหัวใจ รวมอายุ 55 ปี
โดย เจน สงสมพันธุ์ อดีตนายกสมาคมนักเขียนแห่งประเทศไทย ได้เขียนถึง “อั๋นคนหน้าขาว” ไว้ในเฟซบุ๊กส่วนตัว Chen Songsomphan ข้อความว่า “ไพฑูรย์ ไหลสกุล หรือ อั๋น คนหน้าขาว เด็กหนุ่มจากนครศรีธรรมราช เรียนที่เบญจมราชูทิศ นครศรีธรรมราช แต่มาจบ ม.ศ.5 ที่วัฒโนทัยพายัพ เชียงใหม่
เนื่องจากติดตามแม่ไปยังจังหวัดต่างๆ เป็นคนเรียนดี ความคิดอ่านดีพอตัว ที่เชียงใหม่เขาได้พบกับเทพศิริ สุขโสภา ที่กำลังบ้าการแสดงละคร และเล่านิทาน เทพศิริ เล่าถึงกระบวนการต่อสู้ของคนปักษ์ใต้กับรัฐทหาร ในนาม “ภูนั้นชื่อบรรทัด” นวนิยายที่เขียนไม่จบของเขา..
การเป็นคนปักษ์ใต้ ย่อมมีสายเลือดนักสู้ประชาธิปไตยตามรุ่นพี่ๆ แต่เขายังเด็ก เข้าป่าไปเป็นคอมมิวนิสต์หลังเหตุการณ์ 6 ตุลา 2519 ก็ไม่ทัน หนทางที่เขาใฝ่ฝันจึงมี 2 ทาง คือ 1.เป็นนักหนังสือพิมพ์-นักเขียน 2.เป็นอาสาสมัครองค์กรพัฒนาเอกชน
จึงไปเป็นเจ้าหน้าที่ของมูลนิธิดวงประทีป ที่สลัมคลองเตย อยู่กับชัชฏา เครือแก้ว, จำนงค์ จิตนิรัตน์ รุ่นพี่นักกิจกรรมที่มาจากภาคใต้ และสมพงศ์ พัดปุย ผู้จัดการมูลนิธิดวงประทีป ซึ่งมาจากงานเดิมคือ ธนาคารกรุงเทพ
ในสมัยนั้นยังมีนักเคลื่อนไหวอื่นๆ แวะเวียนไปที่มูลนิธิดวงประทีป ไม่ขาดสาย ทั้ง เผิน อาสาพันธุ์, น้อย บุญลำดวน (ศักดิ์สิทธิ์ เชื้อกลาง) เจน สงสมพันธุ์ เป็นต้น
ชัชฎา เครือแก้ว ที่เหมือนเป็นพี่สาวได้ดูแลชี้แนะว่า โดยนิสัย ไพฑูรย์ เป็นศิลปิน ไม่เหมาะกับงานพัฒนาสังคม ควรเอาวิชาละครที่ได้จากเทพศิริ สุขโสภา และชลประคัลธ์ จันทร์เรือง ไปเล่นละครกับเด็กๆ น่าจะเหมาะกว่า นั่นเองที่เขาไปอยู่กับคณะละครมะขามป้อม ที่มูลนิธิการศึกษาเพื่อสังคม
เขาใช้ศิลปะแห่งความเงียบ แสดงละครในชื่อ “คนหน้าขาว” พยายามเอาคำว่าละครใบ้ หรือไมม์ (Mime) มาเผยแพร่ในสังคมไทย และมีช่วงหนึ่งที่มีคนเห็นเขานั่งนอนกับ “ผีมะขามสนามหลวง” และโสเภณีเร่ร่อนในสวนจตุจักร ก่อนจะมาเป็นละครใบ้ “กามา-ละครใบ้” ที่เปิดการแสดงอย่างเป็นทางการในปี 2530 และทำให้เขาได้ทุนจากสถาบันเกอเธ่ ไปศึกษาดูงานที่เยอรมนี ก่อนมาจัดตั้งสถาบันละครคนหน้าขาว ในปี 2547
อั๋น เสียชีวิตด้วยโรคหัวใจ เมื่อ 8 พฤศจิกายน 2560 เขาเกิดเมื่อกลางปี 2505 ถึงวันนี้เขาอายุ 55 ปี ในความเงียบงัน ขอให้เขาเดินทางโดยสวัสดิภาพ
ขณะที่ กำพล นิราวรรณ นักเขียนอิสระ อดีตผู้สื่อข่าววิทยุ BBC ภาคภาษาไทย ได้เขียนในเฟซบุ๊กส่วนตัว Kampol Nirawan ระบุว่า “อาลัย อั๋น คนหน้าขาว ปีนี้เป็นปีมัจจุราชโดยแท้ เมื่อสี่สัปดาห์ก่อนอดีตพ่อตาชาวอังกฤษของผม คุณตาสุดที่รักของลูกสาว ได้จากโลกนี้ไปอย่างไม่มีวันกลับ ราวสองสัปดาห์ให้หลัง รุงค์รุจา สีห์สุรไกร หรือ “พี่แอ๊ว” ของพวกเราที่บีบีซีไทยสมัยยังเป็นสื่อวิทยุก็จากไปอีกคน
วันนี้ตื่นขึ้นมาก็ต้องใจหายวาบอีกครั้ง เมื่อเห็นเพื่อนๆ ในเฟญซบุ๊กเขียนคำไว้อาลัย ไพฑูรย์ ไหลสกุล หรือ “อั๋นคนหน้าขาว” ราชาละครใบ้แห่งเมืองไทย
ผมเองรู้จักน้องอั๋น มาตั้งแต่เขาเริ่มหัดเล่นละครใบ้ใหม่ๆ ทั้งที่เมืองไทยยังไม่มีรากฐานของศิลปะแขนงนี้ น้องอั๋น ต้องผจญภัยอยู่คนเดียวในทุ่งกว้างโดยไม่มีแผนที่นำทาง ผมก็เลยคิดว่าอีกไม่นานเขาคงจะถอดใจ และหันไปเอาดีทางละครพูด คือ รู้ดีว่า “ละคร” กลายเป็นลมหายใจของน้องอั๋น ไปแล้ว จะใบ้ หรือพูดเขาก็ต้องอยู่กับละคร
แต่ผมผิดถนัด หลายปีต่อมา เขากลายเป็น “คนหน้าขาว” เต็มตัว ไม่ว่าจะพบเจอเขาที่ไหนเมื่อไหร่ ทันทีที่ร้องทักเขา “หวัดดีอั๋น” เขาจะทักทายกลับด้วยภาษาใบ้ทุกทีไป
กล่าวได้ว่า น้องอั๋น คือคนวางรากฐานของละครใบ้ให้แก่เมืองไทยอย่างแท้จริง ข้อนี้ถ้าผมเข้าใจผิดก็ต้องขออภัย แต่ตอนได้ไปชมน้องอั๋น แสดงที่สถาบันวัฒนธรรมเยอรมัน สมัยสถานบันแห่งนี้ยังอยู่ที่ถนนพระอาทิตย์ ผมไม่เคยรู้จักนักละครใบ้คนใดมาก่อนเลย
มีอยู่ช่วงหนึ่งในราวปี 2529 ไพจง ไหลสกุล พี่สาวของน้องอั๋น ได้ร่วมงานกับ Vilgot Sjöman ผู้กำกับหนังชาวสวีดิช ทำหนังแนวเขย่าขวัญเรื่อง Malacca จากเรื่องจริงที่นาย ชาลส์ โซบราจ ฆาตกรหลายศพได้ล่อลวงหญิงสาวชาวตะวันตกมาฆ่าในไทยหลายคน โซบราจ เป็นลูกครึ่งเวียดนาม-อินเดีย สัญชาติฝรั่งเศส พูดได้หลายภาษา
ในหนังเรื่องนี้ “โป๊ป” คือชื่อของฆาตกรผู้นี้ ถ้าจำไม่ผิดไพจงมีบทบาทอย่างสูงในเรื่องบทหนัง แต่ที่จำไม่ผิดแน่ๆ ก็คือ เธอรับหน้าที่คัดเลือกนักแสดงฝ่ายไทย และนักแสดงที่ไพจงเลือกให้รับบทฆาตกรเจ้าเล่ห์ผู้นี้ก็คือ ไกรศักดิ์ ชุณหะวัน เพราะเขาพูดฝรั่งเศสได้ และมีความเป็นนักแสดงอยู่ในตัวเป็นทุนเดิมอยู่แล้ว อย่างที่เพื่อนพ้องน้องพี่รู้กันดี ส่วนน้องอั๋น รับบทเป็นสมาชิกแก๊งค้ายาเสพติดสมุนของ “โป๊ป” อีกที
ช่วงนั้นบ้านของคุณไกรศักดิ์ ในซอยราชครูจึงคึกคักเป็นพิเศษ ผมเองในฐานะเพื่อนคนหนึ่งก็เข้าไปแทบทุกวัน และได้พบกับน้องอั๋น ที่นั่นบ่อยๆ มันเป็นช่วงที่น้องอั๋น ดูจะสนุกตื่นเต้นกับชีวิตมากๆ จนบางครั้งลืมทักทายผมด้วยภาษาใบ้ก็มี
หลังจากนั้นอีกปี โชคชะตาก็ผลักไสให้ผมต้องทิ้งบ้านเกิดเมืองนอนไปใช้ชีวิตในต่างแดนเป็นส่วนใหญ่ และแทบไม่ได้เจอกับน้องอีกเลย
ขอให้น้องเดินทางสู่สุคติ และได้ขึ้นไปเป็น “เทวดาหน้าขาว” ให้ความบันเทิงแก่เพื่อนๆ บนสวรรค์ครับ
สำหรับศพของ “อั๋นคนหน้าขาว” หรือ “ไพฑูรย์ ไหลสกุล” นั้น ได้ตั้งบำเพ็ญกุศลที่ศาลา 27 วัดธาตุทอง เอกมัย โดยจะมีพิธีสวดพระอภิธรรมไปจนถึงวันอาทิตย์ที่ 12 พ.ย. และจะมีพิธีฌาปนกิจ ในวันจันทร์ที่ 13 พ.ย. เวลา 14.00 น.
