เรื่อง : ทรงวุฒิ พัฒแก้ว / ภาพ : ประสิทธิ์ชัย หนูนวล / แนบลิงค์ : รอง แก้วสกุล
ข่าววันนี้ ในจังหวัดนครศรีธรรมราช คงไม่มีอะไรดังเกินกว่า กฟผ.เดินหน้าโรงไฟฟ้าถ่านหินเต็มสูบ ดัน 4 ยุทธวิธี หนุนชมรมกำนันผู้ใหญ่บ้าน โหมโรงเปิดทางตั้งโรงไฟฟ้า ให้ผู้ว่าฯ แต่งตั้งคณะกรรมการไตรภาคีระดับจังหวัดอำนวยการ และเป็นเกราะป้องกัน รวมทั้งจ้างบริษัททีมคอนซัลติ้งฯ และนักวิชาการในพื้นที่ เดินหน้า อีไอเอ ให้เสร็จภายใน 3 เดือน
เริ่มต้นเดือนกรกฎาคม ผู้ว่าราชการจังหวัดนครศรีธรรมราช ลงนามแต่งตั้งคณะกรรมการการมีส่วนร่วมโครงการศึกษาโรงไฟฟ้าเทคโนโลยีถ่านหินสะอาด ในเขตพื้นที่หัวไทร ให้เหตุผลว่า กฟผ.มีแผนศึกษาผลกระทบสิ่งแวดล้อมเบื้องต้น และการศึกษาผลกระทบสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ เพื่อสร้างความมั่นคงทางพลังงาน และรองรับการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศ
โดยให้หน้าที่ของคณะกรรมการไว้หลายด้าน คือ เสริมสร้างความเข้าใจเรื่องพลังงาน ขั้นตอนศึกษาผลกระทบ การศึกษาความเหมาะสมของโครงการ รับฟังข้อเสนอแนะ ความห่วงใยของชุมชน พิจารณาแนวทางการพัฒนาคุณภาพชีวิตของชุมชน ให้ความเห็นต่อการดำเนินโครงการและสามารถแต่งตั้งคณะทำงานอนุกรรมการเพิ่มเติมได้อีก
การออกมาประกาศของผู้ว่าราชการจังหวัดฯ ในครั้งนี้ จึงเป็นเครื่องมือ และเกราะป้องกันการดำเนินงานของ กฟผ.ได้เป็นอย่างดี อีกทั้งหากดูบทบาทหน้าที่ มองการไกลถึงการพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้คนในพื้นที่เรียบร้อยแล้ว นั้นหมายถึง ขั้นตอนอีไอเอ การรับฟังความเห็น การคัดค้านของประชาชน ต่อจากนี้แทบไม่มีความหมาย เพราะพ่อเมืองระดับจังหวัดเป็นเครื่องมือประกาศตั้งธงไว้ตั้งแต่ต้น
ก่อนหน้านี้ไม่นานนัก การออกมาโหมโรงของชมรมกำนันผู้ใหญ่บ้านในพื้นที่อำเภอหัวไทร ที่ออกมาสนับสนุนการจัดตั้งโรงไฟฟ้า หากดูเนื้อหายังมีท่าทีขอศึกษาข้อมูลก่อน แต่ด้วย กฟผ.ดันเกมรุกใช้ท้องที่เป็นเครื่องมือ และแทนความหมายว่า เป็นผู้นำชุมชน สนับสนุนการจัดตั้งโรงไฟฟ้า รุกทั้งกระแสสังคม รุกทั้งพื้นที่สื่อ จนสร้างภาพว่า คนในพื้นที่สนับสนุนให้สร้างโรงไฟฟ้า ทั้งที่มีเพียงผู้นำเพียงไม่กี่คน และแทบนับคนได้ แต่ยังมีผู้นำ และประชาชนส่วนใหญ่ที่ไม่เอา แต่ กฟผ.ก็เลือกที่จะไม่รับฟังประเด็นนี้ อีกทั้งยังแยกประชาชนเป็นสองฝ่าย โดยให้แกนนำท้องที่บางคนออกข่มขู่ และคุกคามชาวบ้าน ทั้งหมด กฟผ.หวังแต่เพียงให้ก่อสร้างโรงไฟฟ้าได้เท่านั้น โดยไม่สนใจประเด็นอื่นๆ เลย
และอีกมุมหนึ่ง กฟผ.ได้ว่าจ้างให้บริษัททีมคอนซัลติ้งฯ เดินหน้าศึกษาอีไอเอ ร่วมกับนักวิชาการในพื้นที่ ด้วยงบประมาณหลายล้านบาท และแบ่งงบประมาณ 2 ล้านบาท ให้นักวิชาการทางสังคมที่เป็นที่รู้จักของคนหัวไทร และลุ่มน้ำปากพนังเป็นอย่างดี เปิดเวทีรับฟังความเห็นและแนวทางการพัฒนาคุณภาพชีวิต การจ้างบริษัทใหญ่เป็นที่ปรึกษาเพื่อศึกษาด้านอื่นๆ และให้นักวิชาการเดินหน้าการมีส่วนร่วม จึงเป็นการแยกทำงานที่แยบยล เพราะเมื่อเปิดเวทีรับฟังความเห็นประชาชนจะจะติดตามคัดค้าน แต่อีกทางหนึ่งทางบริษัทก็เดินหน้าศึกษาอีไอเอในด้านอื่นๆ
การเปิดแนวรุกทั้งสี่ด้านคือ ใช้กรรมการไตรภาคีอำนวยความสะดวก ใช้ผู้นำท้องที่เบิกทาง จ้างนักวิชาการลงเป็นกันชน และการศึกษาอีไอเอของบริษัท จึงเป็นทัพใหญ่สี่ทัพเดินหน้าและหนุนเสริมฝ่าด่านมวลชนเข้าพื้นที่ และดูเหมือน กฟผ.จะตั้งใจปิดเกมนี้แค่ 3 เดือน กระบวนการอีไอเอก็เสร็จสิ้น ส่งรัฐมนตรี และ ครม.อนุมัติได้เลย
หลังจากนี้ หากเปิดพื้นที่รับฟังความคิดเห็น คณะกรรมการไตรภาคี ซึ่งกว่าครึ่งเป็นกลไกราชการ ก็จะใช้ทีมงานส่วนหนึ่งเข้าร่วม ให้ผู้นำท้องที่จัดคน และกีดกันคนคัดค้าน ให้นักวิชาการรับฟังความเห็นที่ประชุม ทางบริษัทจัดทำรายงานการศึกษา ทุกอย่างดูเหมือนจะลงตัวและเป็นไปตามแผนที่ กฟผ.วางไว้ หลังจากพยายามอยู่ในหลายพื้นที่ไม่ได้ผล
แต่แผนก็คือแผน เวทีคณะกรรมการไตรภาคีนัดแรกผู้ว่าฯ รองผู้ว่าฯ คณะกรรมการส่วนหนึ่งติดภารกิจด่วนกะทันหัน หลังทราบว่า จะมีมวลชนส่วนหนึ่งเข้าร่วมประชุมด้วย ปล่อยให้เลขานุการของกรรมการเป็นประธานที่ประชุม ก็เกิดความวุ่นวายเกินควบคุม ผู้นำท้องที่หนึ่งในกลยุทธ์ก็ควบคุมอารมณ์ตนเองไม่ได้ ข่มขู่ และคุกคามประชาชนบนศาลากลาง จนงามหน้าไปทั้งจังหวัด อีกทั้งยังแสดงตัวตนทำให้ชุมชนแยกแยะได้ว่า มีใครบ้างที่ประกาศอยู่ตรงข้ามชาวบ้านอย่างชัดเจน
ในส่วนของบริษัทที่ปรึกษาที่พยายามดึงนักวิชาการในพื้นที่มาเป็นกันชนเพื่อศึกษาอีไอเอ ส่อเค้าวืด เพราะจนบัดนี้ยังไม่มีการลงนามสัญญาจ้างงาน เพราะต้นสังกัดทราบดีว่า เมื่อปล่อยนักวิชาการลงพื้นที่แล้วได้รับการคัดค้านของประชาชน จะนำความเสื่อมเสียให้สถาบันการศึกษาขนาดไหน
แผนยึดสี่มุมของ กฟผ.ที่ใช้เงินเดินหน้า ทุกอย่างเบิกจ่ายได้จาก กฟผ.ก็จริง แต่เรื่องเงินๆ ทองๆ ไม่เข้าใครออกใคร กฟผ.ต้องเลี้ยงจนอิ่ม และทั่วถึง หากเกมพลาดหอกทุกเล่มก็จะปักอก กฟผ.เอง โดยเฉพาะหัวหน้าโครงการจัดตั้งโรงไฟฟ้าถ่านหินที่หัวไทร ที่อาจโดนย้ายก่อนงานสำเร็จก็เป็นได้
และในเกมนี้ กฟผ.หงายไพ่ทั้งมือ แต่ภาคประชาชนยังแค่แย้มมุมไพ่เท่านั้น - - โปรดติดตามครับ
