กิจการเพื่อสังคม หรือ Social Enterprise (SE) หนึ่งในรูปแบบกิจการที่มีลักษณะคล้ายคลึงกับธุรกิจสตาร์ทอัพ แต่มาพร้อมกับจุดมุ่งหมายในการสร้างผลกระทบเชิงบวกและแก้ไขปัญหาสังคมยังคงเติบโตอย่างต่อเนื่อง ซึ่งจากผลสำรวจโดยสำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) พบว่า กลุ่มคน Gen Y มีแนวโน้มที่อยากทำธุรกิจส่วนตัวหรือเป็นเจ้าของกิจการเองเพิ่มมากขึ้นทุกปี
คนกลุ่มนี้ถือเป็นกลุ่มที่มองหาความอิสระในการใช้ชีวิตและการประกอบอาชีพ มีความตั้งใจอยากจะมีธุรกิจส่วนตัว ส่งผลให้กิจการเพื่อสังคมเป็นหนึ่งในทางเลือกที่ได้รับความสนใจจากกลุ่มคนรุ่นใหม่ที่อยากเป็นผู้ประกอบการ เพราะนอกจากจะตอบโจทย์ด้านการสร้างอาชีพและรายได้ให้แก่ตัวเองโดยไม่จำเป็นต้องเป็นลูกจ้างใครแล้ว ยังเปิดโอกาสให้พวกเขาได้เข้ามามีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหาสังคมได้อีกด้วย
อย่างไรก็ดี การเริ่มต้นสร้างกิจการเพื่อสังคมกิจการหนึ่ง อาจเป็นเรื่องที่ดูไม่ยากสำหรับกลุ่มคน Gen Y แต่การดำเนินกิจการดังกล่าวนี้ให้ประสบความสำเร็จอย่างยั่งยืน และทำกำไรได้ในยุคดิจิทัลที่ทุกอย่างเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วนั้นก็อาจไม่ใช่เรื่องง่าย โดยผู้ประกอบการรุ่นใหม่เหล่านี้
นอกจากจะต้องหาหนทางในการจัดการกับปัญหาเฉพาะหน้าที่จะเกิดขึ้นรายวันแล้ว ยังคงพบกับบททดสอบที่เป็นพันธกิจหลักของกิจการเพื่อสังคม คือ การดำเนินกิจการที่สามารถสร้างรายได้ให้แก่ตนเอง ในขณะเดียวกันก็สร้างผลกระทบเชิงบวกแก่สังคมอย่างยั่งยืนและวัดผลลัพธ์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
บริษัท บ้านปู จำกัด (มหาชน) ผู้นำธุรกิจด้านพลังงานแบบครบวงจรแห่งเอเชีย-แปซิฟิก และสถาบัน ChangeFusion องค์กรไม่แสวงผลกำไรภายใต้มูลนิธิบูรณะชนบทแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ เล็งเห็นถึงโจทย์ทางธุรกิจและสังคมเหล่านี้ จึงได้ร่วมกันสร้าง SE School (https://se.school/) แพลตฟอร์มการเรียนรู้ออนไลน์แห่งแรกในประเทศไทยสำหรับผู้ที่มีใจรักที่จะเป็นผู้ประกอบการไปพร้อมกับสร้างผลกระทบเชิงบวกแก่สังคมขึ้น โดยมีจุดมุ่งหมายหลักที่จะสร้างคลังความรู้สำหรับกลุ่มคนรุ่นใหม่และบุคคลทั่วไปที่สนใจในกิจการเพื่อสังคม พร้อมเคล็ดลับความสำเร็จจากตัวอย่างกิจการเพื่อสังคมที่โดดเด่น เพื่อนำองค์ความรู้เหล่านั้นไปปรับใช้ให้เกิดประโยชน์ และก้าวผ่านความท้าทายสู่ความสำเร็จ
นางอุดมลักษณ์ โอฬาร ผู้อำนวยการสายอาวุโส - องค์กรสัมพันธ์ บริษัท บ้านปู จำกัด (มหาชน) กล่าวว่า “ด้วยแนวคิดของบ้านปูฯ ที่ว่า ‘พลังความรู้ คือพลังแห่งการเปลี่ยนแปลงและพัฒนา’ เราจึงเห็นความสำคัญในการสร้างโอกาสการเรียนรู้ และการเชื่อมต่อเครือข่ายและองค์ความรู้กับผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ทั้งด้านธุรกิจและสังคมมาโดยตลอด และในช่วงหลายปีที่ผ่านมานี้มีการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ด้านพฤติกรรมการสื่อสารและบริโภคข่าวสาร โดยสื่อออนไลน์เริ่มมีบทบาทมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง เราจึงร่วมกับสถาบัน ChangeFusion สร้าง SE.School แพลตฟอร์มเรียนรู้ออนไลน์สำหรับผู้ที่มีใจรักที่จะประกอบกิจการเพื่อสังคมนับเป็นแห่งแรกในประเทศไทย
บ้านปูฯ หวังว่า SE.School จะเป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยให้ผู้ประกอบการกิจการเพื่อสังคมจัดการกับความท้าทายที่จะเกิดขึ้นได้อย่างมีประสิทธิภาพ เราหวังว่าคลังความรู้นี้จะก่อให้เกิดสังคมออนไลน์เพื่อการแบ่งปันความรู้และประสบการณ์การทำกิจการเพื่อสังคม ตลอดจนสนับสนุนและสร้างความเข้มแข็งให้กับเครือข่ายกิจการเพื่อสังคมในประเทศไทย และเป็นประโยชน์ต่อการแก้ไขปัญหาของสังคมไทยในภาพรวมได้อย่างยั่งยืนต่อไป”
บนแพลตฟอร์ม SE.School ผู้ที่สนใจสามารถเข้าไปศึกษาและทำแบบทดสอบเพื่อวัดผลโดยไม่มีค่าใช้จ่ายจาก 12 บทเรียน ตั้งแต่พื้นฐานความรู้เกี่ยวกับกิจการเพื่อสังคม ไปจนถึงข้อมูลเชิงลึกในการดำเนินกิจการดังกล่าว นอกจากนั้นยังจะได้รับการถ่ายทอดความรู้ เคล็ดลับความสำเร็จมากมายจากรุ่นพี่ในโครงการ “พลังเปลี่ยนแปลงเพื่อสังคม” หรือ “Banpu Champions for Change (BC4C)” ในหลากหลายกิจการและเจ้าของกิจการเพื่อสังคมชั้นนำที่ประสบความสำเร็จระดับประเทศผ่านบทเรียนต่างๆ เช่น การเข้าใจปัญหาสังคม โดยตัวแทนจาก Toolmorrow นักผลิตไวรัลวิดีโอทดลองกรณีศึกษาประเด็นทางสังคม เพื่อแก้ปัญหาความเชื่อและพฤติกรรมที่ไม่ถูกต้องในสังคมของไทย การทดสอบตลาดและโมเดลธุรกิจเพื่อสังคม โดยตัวแทนจาก TP Solution กิจการบรรจุภัณฑ์รักษ์โลกที่สามารถย่อยสลายได้ การนำสินค้าเข้าตลาด โดยตัวแทนจาก NokHook Group การพัฒนานวัตกรรม การสร้างความร่วมมือกับภาครัฐ-เอกชน โดย หมอพูลชัย แห่ง S.H.E. (Social Health Enterprise) การพัฒนาทีมเพื่อการทำงานและการเติบโตขององค์กร โดยตัวแทนจาก Siam Organic การสื่อสารสินค้า บริการ และตัวตนของกิจการเพื่อสังคม โดยตัวแทนจาก CreativeMove เป็นต้น
นายสุนิตย์ เชรษฐา ผู้อำนวยการสถาบัน Change Fusion กล่าวว่า “ต่อจากนี้เรามีความตั้งใจที่จะขยายฐานข้อมูลสำหรับการเรียนรู้ใน SE.School เพิ่มเติมอย่างต่อเนื่อง ไม่ว่าจะเป็นคอนเทนต์วิดีโอ บทความสร้างแรงบันดาลใจ กรณีศึกษาจากกิจการเพื่อสังคมที่มีชื่อเสียง และแหล่งข้อมูลต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง ที่นอกจากจะช่วยให้กิจการเพื่อสังคมสามารถดำเนินงานได้อย่างยั่งยืนและช่วยแก้ไขปัญหาความท้าทายในหลากหลายด้านแล้ว ยังจะเป็นพื้นที่ที่เปิดโอกาสให้บุคคลที่สนใจและประชาชนทั่วไปได้ศึกษาและนำมาปรับใช้กับกิจการที่ตัวเองกำลังดำเนินอยู่ได้อย่างไร้ขีดจำกัด”
ส่วนหนึ่งของผู้ที่เข้าร่วมเรียนบนแพลตฟอร์มออนไลน์นี้ ได้สมัครเข้าร่วมโครงการ “พลังเปลี่ยนแปลงเพื่อสังคม ปีที่ 8” หรือ “Banpu Champions for Change 8 (BC4C#8)” ประจำปี 2561 เรียบร้อยแล้ว โดยปัจจุบันอยู่ในช่วงการคัดเลือก 20 แผนธุรกิจที่มีศักยภาพให้เข้าเวิร์กชอปเพื่อบ่มเพาะการพัฒนาแผนธุรกิจให้แข็งแกร่ง จากนั้น 10 แผนธุรกิจที่โดดเด่นจะได้รับเลือกเพื่อรับทุนเบื้องต้น ตลอดจนเข้าร่วมอบรมเพิ่มความรู้และทักษะที่จำเป็นต่อการประกอบกิจการเพื่อนำไปต่อยอดและดำเนินกิจการจริงเป็นระยะเวลา 3 เดือน ท้ายที่สุด 5 กิจการที่มีความโดดเด่นในเชิงธุรกิจและสังคมมากที่สุด จะได้รับคัดเลือกเพื่อรับทุนสนับสนุนให้ดำเนินกิจการต่อเนื่องในระยะยาว รวมทุนสนับสนุนตลอดโครงการฯ มูลค่ากว่า 2 ล้านบาท
