“ข้าวกล้องงอก” เป็นวิธีการที่พยายามทำให้เกิดการงอกจากเมล็ดข้าวกล้อง โดยการนำเมล็ดข้าวกล้องไปแช่น้ำทิ้งไว้จนเกิดการงอก ซึ่งส่วนที่งอกขึ้นมานี้เขา เรียกว่า คัพภะ ทางทีมวิจัยด้านข้าวกล้อง ได้ค้นพบว่าใน คัพภะ ของข้าวจะมีสาร GABA ซึ่งเป็นสาร “กรดแกมมา มิโนบิวริทิก” (Aminobutyric acid, GABA) จัดอยู่ในกลุ่มโปรตีนที่ช่วยบำรุงเซลล์ประสาท ทั้งยังทำให้สมองเกิดการผ่อนคลายและนอนหลับสบาย
สำหรับแหล่งผลิตข้าวกล้องที่ออกสู่ตลาดที่สำคัญ มีอยู่หลายพื้นที่ แต่ถ้าต้องการข้าวกล้องงอกจากหอมมะลิคุณภาพดี ก็ต้องไปทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือ อย่างจังหวัดอุบลราชธานี ซึ่งผลิตข้าวหอมมะลิที่มีคุณภาพทั้งหอม และอร่อย เรียกได้ว่าเป็นเบอร์หนึ่งของเมืองไทยก็ว่าได้
นายสัมพรต จันทร์หอม ผู้ช่วยเกษตรจังหวัดอุบลราชธานี เล่าว่า สำหรับข้าวหอมมะลิเป็นพืชเศรษฐกิจของจังหวัด เรียกได้ว่าใครมาลงทุนทำธุรกิจที่อุบลฯ ก็คงจะไม่พ้นเรื่องของข้าว เพราะด้วยพื้นที่ที่มีการปลูกข้าวถึง 5 ล้านไร่ แต่ด้วยสภาพพื้นที่ที่ไม่มีระบบชลประทานที่ดีพอ ทำให้สามารถทำนาได้เพียงปีละ 1 ครั้ง โดยอาศัยน้ำฝนตามธรรมชาติ บวกกับภูมิประเทศ ทำให้ข้าวหอมมะลิที่นี่มีความหอมและรสชาติอร่อย
อย่างไรก็ตาม การทำนาของพื้นที่จังหวัดอุบลราชธานี ผลผลิตที่ได้ไม่เต็มที่ เพราะชาวนายังขาดความรู้ ผลผลิตที่ได้ต่ำ ทางจังหวัดจัดทำโครงการให้การช่วยเหลือ และให้ความรู้ต่างๆ รวมถึงการนำพันธุ์ข้าวที่มีคุณภาพมาแจกจ่ายให้กับเกษตรกรเพื่อจะได้ข้าวมะลิที่มีคุณภาพออกสู่ตลาด ปัจจุบันมีเกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการมากถึง 240,000 ไร่ เป็นเกษตรกรจำนวน 45,000 ราย ผลผลิตที่ได้เพิ่มขึ้น ถึงไร่ละ 450 กิโลกรัมต่อไร่ ได้ข้าวเปลือกที่สีเป็นข้าวสารแบบเต็มเมล็ด ถึง 40%
ทั้งนี้ ในส่วนของการตลาด เนื่องจากข้าวหอมมะลิ เป็นข้าวที่มีราคาสูง กลุ่มลูกค้าจึงเป็นกลุ่มตลาดบนเป็นส่วนใหญ่ ดังนั้น เพื่อขยายกลุ่มลูกค้าให้กว้างขึ้น และเป็นช่องทางในการช่วยเหลือเกษตรกรได้ขายข้าวในราคาที่สูงขึ้น ทางจังหวัดจึงได้มีแนวคิดในการนำข้าวหอมมะลิมาแปรรูปเป็นข้าวกล้องงอก เพราะเป็นข้าวที่มีคุณค่าทางอาหาร และมีใยอาหาร กรดโฟติก กรดเฟรูลิก วิตามินบี วิตามินอี และ GABA ซึ่งจะช่วยป้องกันโรคต่าง ๆ ได้ เช่น มะเร็ง เบาหวาน และช่วยในการควบคุมน้ำหนักตัว
อย่างไรก็ตาม ปกติสารเหล่านี้มีอยู่ในข้าวกล้องทั่วไปอยู่แล้ว แต่เมื่อนำมาทำให้เกิดการงอกก่อนที่จะรับประทานจะทำให้ได้สารอาหารต่าง ๆ เหล่านี้มากขึ้น โดยเฉพาะ GABA จะได้มากกว่าข้าวกล้องตามปกติถึง 15 เท่า สามารถป้องกันการทำลายสมอง ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคสูญเสียความทรงจำ (อัลไซเมอร์) ดังนั้นในต่างประเทศได้นำสาร GABA มาใช้ในวงการแพทย์ เพื่อการรักษาโรคเกี่ยวกับระบบประสาทต่างๆ นอกจากนี้การนำเมล็ดข้าวกล้องไปแช่น้ำเพื่อให้เกิดการงอก ยังทำให้เมล็ดข้าวมีความอ่อนนุ่มมากขึ้น รับประทานได้ง่ายขึ้น ถือเป็นการเพิ่มมูลค่าให้กับข้าวไทย โดยชูสาร GABA เป็นตัวหลัก
สำหรับกลุ่มแม่บ้านเกษตกรแปรรูปข้าวหอมมะลิ ในจังหวัดอุบลราชธานี มีหลายกลุ่มและหนึ่งในนั้น เป็นกลุ่มแม่บ้านเกษตรแปรรูป บ้านสระสมิง อำเภอวารินชำราบ โดยมี “นางสมจิตร์ วนประภา” เป็นประธานกลุ่ม มีสมาชิกจำนวน 50 คน แต่ที่มาร่วมทำงานประมาณ 20 ถึง 30 คน โดยทางกลุ่มจะรับซื้อข้าวหอมมะลิจากสมาชิกในราคาท้องตลาด มาทำการแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ ได้แก่ ข้าวกล้องงอก ไอศกรีมข้าวกล้องงอก เครื่องดื่มข้าวกล้องงอก ขนมป๊อปไลน์ ฟรุตสลัด เป็นต้น ภายใต้แบรนด์ “ร่องมาลี” ซึ่งเป็นชื่อเดิมของหมู่บ้าน
นางสมจิตร์ เล่าว่า ทางกลุ่มได้รวมตัวทำการแปรรูปข้าวหอมมะลิเป็นผลิตภัณฑ์ข้าวกล้องงอกมาได้ปีนี้ย่างเข้าปีที่ 3 ผลผลิตที่ได้นำไปขายในตัวเมือง และร่วมออกงานที่ทางราชการจัดขึ้น โดยสินค้าของเราได้รับการคัดเลือกเป็นผลิตภัณฑ์โอทอป ทำให้ได้มีโอกาสเป็นตัวแทนจังหวัดไปร่วมออกงานแสดงสินค้าโอทอปในต่างจังหวัดด้วย
สำหรับราคาข้าวหอมมะลิของทางกลุ่ม ราคาจึงค่อนข้างสูงกว่าข้าวทั่วไป เพราะเป็นข้าวหอมมะลิแท้ไม่ผสม เมื่อนำแปรรูปเป็นข้าวกล้องงอก ราคาก็ยิ่งสูงขึ้น โดยราคาข้าวหอมมะลิทั่วไปราคากิโลกรัมละ 50 บาท ขายส่งกิโลกรัมละ 40 บาท พอนำมาแปรรูปเป็นข้าวกล้องงอกเพิ่มเป็นกิโลกรัมละ 80 บาท ขายส่งกิโลกรัมละ 70 บาท ส่วนหอมนิลราคากิโลกรัมละ 60 บาท
ทั้งนี้ ข้าวกล้องงอกของกลุ่มบ้านสระสมิง ได้ผ่านการตรวจสอบเกณฑ์มาตรฐาน เรื่องของจุลินทรีย์ อีโคไลน์ จากหน่วยงานด้านสาธารณสุขแล้ว ทำให้ผู้บริโภคมั่นใจได้ว่าจะได้ข้าวที่มีคุณภาพและได้สารอาหารดังที่กล่าวมาข้างต้น ในปี2554ที่ผ่านมาทางกลุ่ม นำข้าวหอมมะลิมาแปรรูป และส่งขายไปตามจังหวัดต่างจำนวน 1,500 กิโลกรัม โดยนำมาแปรรูปขายเป็นข้าวกล้องงอกมากกว่า 60% ส่วนการนำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ ประมาณ 10% ที่เหลือขายเป็นข้าวขาว โดยตลอดปีที่ผ่านมา มีกำไรกว่า 40,000 บาท
“ปัญหาของเราตอนนี้ คือ เรื่องของการตลาด เพราะถ้าไม่ได้ออกงานแสดงสินค้าจะไม่มีตลาด เนื่องจากคนในพื้นที่ปลูกข้าวเอาไว้กินกันอยู่แล้ว อยากให้หน่วยงานต่างๆ มาช่วยดูแลเรื่องการตลาด ส่วนการผลิตได้เครื่องสีข้าวจากทางอบต.ช่วยในเรื่องงบประมาณหาเครื่องสีข้าวที่มีคุณภาพช่วยให้เราได้ผลผลิตข้าวแบบเต็มเมล็ด ทำให้ขายข้าวได้ราคาที่เพิ่มขึ้น ในส่วนการแปรรูปได้อาจารย์จากสถาบันการศึกษาในจังหวัดมาช่วย”
โทร. 08-8373-9062
