แปรรูปมังคุดกลุ่มแม่บ้านเมืองคอน ทางออกเกษตรกรแก้ปัญหาราคาตก

ในภาวะที่พืชผลการเกษตรตกต่ำ โดยเฉพาะผลไม้ซึ่งเมื่อถึงฤดูกาลผลผลิตออกสู่ท้องตลาดจำนวนมาก ราคาลดลงอย่างมาก ความพยายามในการแก้ปัญหาของหน่วยงานภาครัฐ ก็มีการดำเนินการกันทุกปี แต่ผลผลิตที่ออกมาเพิ่มขึ้นทุกปีเช่นกัน จนทำให้การแก้ปัญหายังไม่บรรลุผลสำเร็จ

สำหรับมังคุดเป็นผลไม้อีกชนิดหนึ่งที่ปัจจุบันมีพื้นที่การปลูกเพิ่มขึ้น ผลผลิตออกมามากจนล้นตลาด และเป็นปัญหาหนักไม่แพ้ผลไม้ชนิดอื่นๆ ซึ่งทางกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านเจดีย์ ตำบลลานสกา อำเภอลานสกา จังหวัดนครศรีธรรมราช แหล่งผลิตมังคุดที่สำคัญอีกแห่งหนึ่งของประเทศไทย จึงได้รวมกลุ่มกันนำผลผลิตที่ได้จากในสวนมาแปรรูป เป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ ประกอบด้วย มังคุดกวน น้ำมังคุดสด น้ำมันคุดสดสูตรเข้มข้น และน้ำมังคุดผง ฯ

นางประทุม พันสนิท ประธานกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านเจดีย์ เล่าว่า ที่มาของการนำผลผลิตมังคุดมาแปรรูป เกิดขึ้นมาจาก ที่ผ่านมาในพื้นที่อำเภอลานสกา ของเรามีการปลูกมังคุดกันมาก ปัญหาคือ ในช่วงฤดูกาลที่ผลผลิตออกมามากจนล้นตลาด พ่อค้า แม่ค้าเข้ามารับซื้อไปทัน มังคุดที่สุกงอมหรือเก็บไว้หลายวัน พ่อค้าแม่ค้าก็จะไม่ซื้อ เหลือทิ้งเป็นจำนวนมาก

ทางกลุ่มแม่บ้านซึ่งปลูกมังคุด ได้มารวมตัวกัน คิดหาวิธีการแปรรูป โดยเริ่มจากทำแบบภูมิปัญญาชาวบ้าน คือ นำมากวนเป็นมังคุดกวน ในครั้งแรกเริ่มทดลองทำด้วยตัวเอง โดยกลุ่มแม่บ้านที่ปลูกมังคุดนำมังคุดสุกงอมและขายไม่ได้มาจากสวน ซึ่งทางกลุ่มรับซื้อในราคากิโลกรัมละ 3 บาท พร้อมกับนำเงินมาลงกันคนละ 1,000 บาท เพื่อซื้อวัตถุดิบ และอุปกรณ์

หลังจากนั้น มีหน่วยงานราชการ เช่น กรมวิทยาศาสตร์บริการ มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ เข้าไปสอนการแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์อื่นๆ เช่น การทำน้ำมังคุดสดพร้อมดื่ม ซึ่งจะมีทั้งสูตรธรรมดาและสูตรเข้มข้น ซึ่งในส่วนของสูตรเข้มข้นนี้จะมีการผสมเนื้อเยื่อเปลือกมังคุดผสมลงไปได้ด้วย เพราะตัวเนื้อเยื่อเปลือกมังคุดนี้ มีงานวิจัยที่นักวิทยาศาสตร์ ค้นพบว่ามีฤทธิ์ต้านการอักเสบ ลดไข้ ฆ่าเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส จุลินทรีย์ และสามารถช่วยทำลายเซลล์มะเร็งสำไส้ เซลล์มะเร็งตับ โรคเรื้อรังอีกจำนวนมากที่เกิดจากสารอนุมูลอิสระ

นอกจากนี้ เพื่อช่วยยืดอายุการเก็บรักษาน้ำมังคุดไว้กินได้นาน จึงได้มีการพัฒนาสูตรการทำน้ำมังคุดผงขึ้นมา ซึ่งน้ำมังคุดผง เหมือนกับการทำน้ำขิงผง เวลารับประทานเพียงแค่นำไปชงกับน้ำจะได้น้ำมังคุดสูตรเข้มข้น และช่วยให้เรามีผลิตภัณฑ์แปรรูปจากมังคุดออกมาขายได้ทั้งปี แม้ว่าจะไม่ใช่ช่วงฤดูที่ผลผลิตออกมามากก็ตาม และสร้างความสะดวกสบายแก่ลูกค้า สามารถชงดื่มได้ทุกเวลาที่ต้องการ และที่สำคัญช่วยเหลือเกษตรกรผู้ปลูกมังคุดได้มีช่องทางในการระบายสินค้า ในช่วงที่สินค้าล้นตลาด เพราะปกติมังคุดสุกงอมเหล่านี้ ถ้าไม่ได้นำมาแปรรูปเหลือทิ้งไม่มีค่า แต่เมื่อนำมาแปรรูปช่วยสร้างมูลค่าให้กับมังคุดได้หลายเท่าตัว

อย่างไรก็ตาม สำหรับประเทศไทย ปัจจุบันมีมังคุดออกมาขายกันหลายเดือน เรียกว่าเกือบทั้งปี เพราะมีพื้นที่การปลูกมังคุดเพิ่มขึ้นในหลายจังหวัด ซึ่งแต่ละพื้นที่จะให้ผลผลิตกันคนละเวลา และในช่วงที่มังคุดในพื้นที่มีน้อยลง ราคาสูงขึ้นจากเดิมถึงกิโลกรัมละประมาณ 25 บาท แต่ในช่วงที่มังคุดราคาแพงจะซื้อมาเพื่อทำน้ำมังคุดสดพร้อมดื่ม เท่านั้น

“แม้ว่าในช่วงนอกฤดูกาล มังคุดจะมีราคาแพง แต่ทางกลุ่มแม่บ้านเกษตรกร บ้านเจดีย์ ก็คงยังขายราคาเดิม คือ ขวด 200 ซีซี ราคา 20 บาท ส่วนน้ำมังคุดสูตรเข้มข้น 200 ซีซี ราคาขวดละ 30 บาท ส่วนราคามังคุดกวนขายขีดละ 40 บาท มังคุดผง น้ำหนัก 100 กรัม ราคา 35 บาท ในส่วนของมังคุดกวน ได้มีการทำบรรจุภัณฑ์ขึ้นมาใหม่เพื่อช่วยเพิ่มมูลค่าและยังช่วยยืดอายุการเก็บรักษาให้อยู่ได้นาน และการทำซองใหม่ครั้งนี้ เพื่อรองรับแผนที่ทางหน่วยงานที่เข้ามาส่งเสริม ต้องการจะนำขึ้นไปเสิร์ฟบนเครื่องการบินไทย เพื่อเผยแพร่มังคุดกวนผลไม้ไทยให้ชาวต่างชาติ หรือ ลูกค้าคนไทยได้รู้จักมากขึ้น และยังเป็นการช่วยยกระดับสินค้าเกษตรของไทยให้มีมาตรฐานมากขึ้น เพื่อในอนาคตอาจจะได้มีการส่งออกไปจำหน่าย"

นางประทุม เล่าถึงช่องทางการขาย ว่า เริ่มต้นจากการทำขายกันในหมู่บ้าน ตอนนี้ เริ่มมีการขยายตลาดเพิ่มขึ้น เพราะมี หน่วยงานพาณิชย์ และอุตสาหกรรมจังหวัดเข้ามาส่งเสริม และช่วยแนะนำตลาดให้ บ้าง ปัจจุบันมีวางขายอยู่ตามศูนย์การค้าในจังหวัดนครศรีธรรมราช ออกงานแสดงสินค้าที่หน่วยงานของรัฐบาลจัด เพราะจะไม่มีค่าใช้จ่าย อย่างเช่น ล่าสุดได้มาร่วมงานมหกรรมการแข่งขันพัฒนาผลิตภัณฑ์โอทอป ที่จัดขึ้นที่เมืองทองธานี ซึ่งทางกลุ่มแม่บ้านของเราได้รับการคัดเลือกให้เป็นตัวแทนจังหวัดเพียงรายเดียว มาร่วมออกงานและแข่งขัน

ส่วนแผนในอนาคต มีแผนจะแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์อีกหลายชนิด เช่น แยมมังคุด ทอฟฟี่มังคุด เป็นต้น ส่วนรายได้ของกลุ่มในช่วงที่ผ่านมา มีสมาชิกประมาณ 42 คน แบ่งไปทำผลิตภัณฑ์ต่างๆ ตามความถนัด เช่น ดอกไม้จากเปลือกหมาก หรือ ในส่วนของงานแปรรูปมังคุดมีสมาชิกทั้งหมด 10 คน เงินที่ลงทุนไปจำนวนคนละ 1,000 บาท สามารถได้คืนมาหมดแล้ว และมีรายได้เพิ่มอีกคนละประมาณ 750 บาท และด้วยชื่อเสียงด้านรสชาติของมังคุดอำเภอลานสกา ส่งผลให้เมื่อนำมาแปรรูปจึงได้รับผลตอบรับที่ดีด้วยเช่นกัน

โทร. 08-1737-7690