ไทยเสนอยกระดับความร่วมมือด้าน AI กับจีนในการประชุมคณะกรรมการความร่วมมือไทย - จีนด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ครั้งที่ 5 ที่กรุงปักกิ่ง สาธารณรัฐประชาชนจีนทั้งการจัดการภัยพิบัติด้วย AI - เทคโนโลยีอวกาศ – พลังงานขั้นสูงพร้อมผลักดันกลไกทุนร่วมเพื่อสร้างโครงการเรือธง (Flagship) ในสาขาที่เป็นเทคโนโลยีขั้นสูง ปลัด อว.เผยจีนไฟเขียวด้าน AI - เทคโนโลยีสารสนเทศเชิงพื้นที่ - การแพทย์แผนจีน
เมื่อวันที่ 26 พ.ย.ศ.ดร. ศุภชัย ปทุมนากุล ปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม(อว.) เป็นประธานการประชุมคณะกรรมการความร่วมมือไทย - จีนด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ครั้งที่ 5 ร่วมกับ ดร. เฉิน เจียฉาง ผู้ช่วยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สาธารณรัฐประชาชนจีน ณ กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี กรุงปักกิ่ง โดยมีคณะผู้แทนของกระทรวง อว.เข้าร่วมการประชุมได้แก่ ผศ.ดร.วิภู รุโจปการ ผอ.สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (สดร.) ดร.ชัย วุฒิวิวัฒน์ชัย ผอ.ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (พว.) ดร.ลักษมณ สมานสินธุ์ ผอ.กองการต่างประเทศ สป.อว. ดร.พสุภา ชินวรโสภาค อัครราชทูตที่ปรึกษา (ฝ่ายการอุดมศึกษาวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม) ประจำสถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงปักกิ่ง และผู้แทนจากสำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (สทอภ.) โดยการประชุมคณะกรรมการความร่วมมือไทย-จีนครั้งนี้จัดในวาระที่ครบรอบ 50 ปีแห่งการสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตไทย-จีน โดยทั้งสองฝ่ายได้มีการแลกเปลี่ยนเชิงนโยบายการพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี การรายงานผลการดำเนินงานของคณะทำงานร่วมไทย-จีนและหารือถึงกรอบความร่วมมือในอนาคต
ทั้งนี้ ในการแลกเปลี่ยนเชิงนโยบาย ศ.ดร.ศุภชัย กล่าวว่า กรทรวง อว.มุ่งเป้าในการพัฒนาเทคโนโลยีขั้นสูง สร้างอุตสาหกรรมนวัตกรรม พัฒนากำลังคนคุณภาพสูงและมุ่งใช้วิทยาศาสตร์และนวัตกรรมเพื่อพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน โดยมุ่งเน้นการพัฒนา AI ที่ตอบโจทย์ภาคการศึกษา เกษตรและอุตสาหกรรม การสร้างระบบนิเวศสำหรับสตาร์ทอัพเทคโนโลยีขึ้นสูงเพื่อรองรับการลงทุนจากต่างชาติ รวมทั้งการขยายความร่วมมือด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรมกับพันธมิตรต่างประเทศซึ่งจีนเป็นหุ้นส่วนความร่วมมือที่สำคัญยิ่งของไทย
ขณะที่ ดร. เฉิน เจียฉาง กล่าวแลกเปลี่ยนถึงนโยบายของจีนว่า ภายใต้แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมฉบับที่ 15 (พ.ศ. 2569-2573) จีนมุ่งพัฒนาศักยภาพด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรม (STI) ให้แข็งแกร่งยิ่งขั้นโดยจะต้องเป็น STI ที่พึ่งพาตนเอง และสร้างความร่วมมือกับนานาประเทศให้ช่วยกันส่งเสริมวิทยาการแบบเปิด (Open Science) ที่เปิดกว้าง ไร้พรมแดน ไม่เลือกปฏิบัติ โดยมุ่งพัฒนาทั้งวิจัยพื้นฐานและเทคโนโลยีระดับสูง ทั้งนี้จีนพร้อมที่จะร่วมมือกับไทยในทุกด้าน
นอกจากนี้ คณะทำงานของทั้งสองฝ่ายได้มีการรายงานผลการดำเนินงานในช่วงสองปีที่ผ่าน ได้แก่
การแลกเปลี่ยนนักวิจัยรุ่นใหม่ โดย บพค.ดำเนินการร่วมกับ China Science and Technology Exchange Center (CSTEC), ความร่วมมือด้านการพัฒนา Platform การวิจัยร่วมผ่านห้องปฏิบัติการร่วมไทย-จีน ภายใต้ Belt and Road Imitative เกี่ยวกับการขนส่งทางรางของสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย (วว.) และ พว. กับCRRC Qingdao Sifang Co., Ltd. และ University of Shanghai Science and Technology (USST),ความร่วมมือด้าน Space Information โดย สดร.กับ Shanghai Astronomical Observatory, Chinese Academy of Science และ China National Space Administration (CNSA) ,สทอภ. มีกลไกความร่วมมือผ่านศูนย์ภูมิศาสตร์สารสนเทศสิรินธรกับ Wuhan University (WHU) เป็นต้น
จากนั้น ทั้งสองฝ่ายได้หารือถึงแผนความร่วมมือในระยะต่อไป โดย อว.เสนอให้ยกระดับความร่วมมือด้าน AI ได้แก่ 1.การเฝ้าระวังสิ่งแวดล้อมและการจัดการภัยพิบัติด้วย AI 2.ผลักดันการประยุกต์ใช้ AI และระบบอัตโนมัติในโรงงานอุตสาหกรรม 3.การประยุกต์ใช้ AI ในด้านพลังงานขั้นสูงและพลังงานสะอาด 4. การใช้ AI ควบคู่กับเทคโนโลยีอวกาศและข้อมูลภูมิสารสนเทศ รวมทั้งเสนอรูปแบบการสนับสนุนโครงการวิจัยร่วมในสาขาที่เป็นเทคโนโลยีขั้นสูงในลักษณะของการจัดตั้งกลไกทุนร่วม (Co-funding/matching fund) ในการนี้ กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีของจีนยินดีที่จะทำงานร่วมกับ อว. เพื่อให้เกิดโครงการวิจัยร่วมระดับ Flagship ในสาขาที่ทั้งสองฝ่ายให้ความสำคัญ โดยเฉพาะด้าน AI เทคโนโลยีสารสนเทศเชิงพื้นที่ และการแพทย์แผนจีน และจะสนับสนุนทีมนักวิจัยไทย-จีนให้ดำเนินการวิจัยและพัฒนาเชิงลึก รวมถึงการทดสอบและสาธิตเทคโนโลยีเพื่อเสริมสร้างความร่วมมือเชิงปฏิบัติให้เกิดผลเป็นรูปธรรม
ในตอนท้าย ศ.ดร.ศุภชัย ได้กล่าวเชิญ ดร. เฉิน เจียฉาง ผู้ช่วยรัฐมนตรีฯ และคณะผู้แทนของกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีของจีนมาเยือนประเทศไทย โดยกระทรวง อว. ยินดีที่จะเป็นเจ้าภาพจัดการประชุมคณะกรรมการความร่วมมือไทย-จีน ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ครั้งที่ 5 ในปี 2027 ณ ประเทศไทย
