วช. นำทีมผู้บริหาร ผู้ทรงคุณวุฒิ และนักวิจัย ลงพื้นที่จังหวัดขอนแก่นตรวจความก้าวหน้าโครงการจัดการน้ำแบบบูรณาการ ทั้งระบบเตือนภัยน้ำท่วมอัจฉริยะ IoT สถานีสูบน้ำพลังงานแสงอาทิตย์ และโครงการ “น้ำเพื่อชุมชน” ชูงานวิจัยนำใช้ได้จริง ลดความเสี่ยงน้ำท่วม–น้ำแล้ง หนุนชุมชนเข้มแข็ง และต่อยอดสู่พื้นที่เป้าหมายทั้ง 10 จังหวัดภายใต้ยุทธศาสตร์ “น้ำมั่นคง ไม่ท่วม ไม่แล้ง”
เมื่อวันที่ 19 พฤศจิกายน 2568 สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม นำโดย ดร.วิภารัตน์ ดีอ่อง ผู้อำนวยการสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ พร้อมด้วย รองศาสตราจารย์ ดร.สุจริต คูณธนกุลวงศ์ ผู้อำนวยการแผนงานฯ (Program Director) คณะผู้ทรงคุณวุฒิ ผู้บริหาร และทีมนักวิจัย ลงพื้นที่จังหวัดขอนแก่นเพื่อติดตามความคืบหน้าการดำเนินงานโครงการด้านการบริหารจัดการน้ำในพื้นที่จริง ภายใต้แผนงานวิจัย “น้ำมั่นคง ไม่ท่วม ไม่แล้ง ใน 10 จังหวัด” และแผนงานวิจัยมุ่งเป้าการแก้ปัญหาน้ำอย่างยั่งยืน โดยเน้นการนำงานวิจัยและนวัตกรรมไปใช้แก้ไขปัญหาในระดับพื้นที่อย่างเป็นรูปธรรม
วช. ได้ติดตามโครงการ “ระบบเตือนภัยน้ำท่วมในเขตเมืองขอนแก่น” ซึ่งดำเนินการโดย ผศ.ดร.วรพงษ์ โล่ห์ไพศาลกฤช มหาวิทยาลัยขอนแก่น โดยพื้นที่เทศบาลเมืองบ้านเป็ดเป็นจุดเสี่ยงน้ำท่วมจากการขยายตัวของเมือง การดัดแปลงพื้นที่ทำให้ทางระบายน้ำธรรมชาติถูกปิดกั้นและระบายน้ำได้ช้าลง โครงการจึงพัฒนาระบบเตือนภัยล่วงหน้าโดยใช้นวัตกรรม IoT เชื่อมต่ออุปกรณ์ตรวจวัด และสร้างระบบสนับสนุนการตัดสินใจ KKC-UFM เพื่อช่วยหน่วยงานท้องถิ่นบริหารความเสี่ยงน้ำท่วม ลดผลกระทบต่อประชาชนและเศรษฐกิจของเมือง
พร้อมกันนี้ วช. ยังได้ตรวจเยี่ยม “สถานีสูบน้ำพลังงานแสงอาทิตย์ และโครงการน้ำเพื่อชุมชน” ซึ่งเป็นอีกหนึ่งต้นแบบการบริหารจัดการน้ำที่มุ่งแก้ปัญหาภัยแล้งในพื้นที่ การใช้พลังงานแสงอาทิตย์ช่วยลดต้นทุนการสูบน้ำ เพิ่มการเข้าถึงน้ำเพื่อการอุปโภคบริโภคและการเกษตร โดย วช. ได้หารือแนวทางต่อยอดเทคโนโลยีเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการน้ำให้สอดคล้องกับสภาพพื้นที่มากยิ่งขึ้น และเตรียมขยายผลไปยังจังหวัดใกล้เคียง เช่น ขอนแก่นและชัยภูมิ
นอกจากนี้ วช. ยังได้ติดตามโครงการ น้ำเพื่อชุมชน : วิจัยและนวัตกรรมในการบริหารจัดการน้ำอย่างยั่งยืนในพื้นที่ขาดแคลนน้ำจังหวัดขอนแก่นและจังหวัดชัยภูมิ ที่ดำเนินการโดย ผศ. ดร.สาคร อินทะชัย และคณะ จากมหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร ณ องค์การบริหารส่วนตำบลกุดขอนแก่น โดยมี นายสุทธิรักษ์ ดวงตาน้อย นายก อบต.กุดขอนแก่น พร้อมผู้นำชุมชนและตัวแทนเกษตรกรร่วมต้อนรับ โครงการมุ่งเน้นการพัฒนาแหล่งน้ำดิบ การปรับปรุงระบบน้ำสะอาด และการจัดการน้ำแบบมีส่วนร่วมของชุมชน เพื่อแก้ปัญหาน้ำขาดแคลนในพื้นที่อย่างยั่งยืน ทีมวิจัยได้ทำงานร่วมกับท้องถิ่นอย่างใกล้ชิดเพื่อออกแบบเทคโนโลยีที่เหมาะกับบริบทพื้นที่ และตอบโจทย์ความต้องการของชุมชนได้ตรงจุด
รองศาสตราจารย์ ดร.สุจริต คูณธนกุลวงศ์ ผู้อำนวยการแผนงานฯ (Program Director) ระบุว่า โครงการต่าง ๆ ในพื้นที่ขอนแก่นสะท้อนให้เห็นถึงการนำงานวิจัยไปใช้แก้ปัญหาน้ำอย่างเป็นระบบและมีประสิทธิภาพ ขณะที่การลงพื้นที่ของ วช. ในครั้งนี้ช่วยเสริมพลังให้การดำเนินงานสามารถขยายผลต่อยอดสู่พื้นที่อื่นได้จริง ความร่วมมือระหว่างนักวิจัย หน่วยงานท้องถิ่น และชุมชน เป็นกุญแจสำคัญที่ช่วยให้ผลงานวิจัยนำไปใช้ประโยชน์ได้อย่างยั่งยืน
ทั้งนี้ การลงพื้นที่ของ วช. ในครั้งนี้เป็นส่วนหนึ่งของการผลักดันให้ผลงานวิจัยและนวัตกรรมด้านน้ำ
ถูกนำไปใช้ในชุมชนอย่างแท้จริง ทั้งในด้านการป้องกันน้ำท่วม การจัดการน้ำต้นทุน การผลิตน้ำสะอาด และการพัฒนาศักยภาพชุมชน วช. ยังคงมุ่งสนับสนุนการใช้วิจัยและนวัตกรรมเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตประชาชน และสร้างความมั่นคงด้านน้ำอย่างยั่งยืนในระยะยาว
