รู้จัก “ภาวะผิวเผือก” แม้สวยงามโดดเด่น แต่แฝงไว้ด้วยอันตราย

จากกระแสสำนักข่าวซินหัว ประเทศจีน ได้มีการเผยภาพ “แพนด้ายักษ์เผือก” ตัวเดียวในโลก ที่ออกมาปรากฏตัวอีกครั้ง และได้รับความสนใจจากผู้คนในโลกโซเชียลเป็นอย่างมาก เนื่องจากมีสีที่สวยงามแปลกตาไปจากแพนด้ายักษ์ตามธรรมชาติที่มีแต่สีขาวดำที่เราคุ้นตา อีกทั้งในปัจจุบันสัตว์ที่มีภาวะผิวเผือก หรือเรียกสั้นๆ ว่า “สัตว์เผือก” ที่อาศัยอยู่ตามธรรมชาตินั้น สามรถที่จะพบเห็นได้ค่อนข้างยาก

Science MGROnline จึงขอไปทำความรู้จักกับ “ภาวะผิวเผือก” ต้นเหตุที่ทำให้สัตว์หลายๆ ชนิด มีความสวยงามแปลกตาไปจากสีเดิมตามธรรมชาติ แต่ก็แฝงไว้ด้วยอันตรายที่อาจพรากชีวิตของมันด้วย


ภาวะผิวเผือก (albinism หรือ achromia) เป็นภาวะสีผิวซีดจางกว่าผิวหนังปกติข้างเคียงชนิดหนึ่ง คำว่า "albinism" มาจากภาษาละตินว่า albus แปลว่า ขาว หมายถึง ภาวะที่ผิวสีซีดขาวนี้ เกิดจาก “ยีนด้อย” ที่มีอยู่ในพันธุกรรม ทำให้ร่างกายไม่สามารถสร้างเอนไซม์เมลาโนโซท์ ไทโรซิเนส (melamocyte tyrosinase) ที่จะเปลี่ยนไทโรซีนโปรตีนสำคัญไปเป็นเมลานิน (Melanin) หรือเม็ดสีผิวได้ ความผิดปกตินี้มีผลทำให้บางส่วนของร่างกายหรือทั้งหมดขาดสีจากเมลานิน เช่นในบริเวณตา ผิวหนัง ขน และผม ภาวะผิวเผือกนี้มีผลต่อสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม รวมทั้งมนุษย์ ปลา นก สัตว์เลื้อยคลาน และ สัตว์สะเทินน้ำสะเทินบกอีกด้วย

ด้วยร่างกายของสิ่งมีชีวิต หน่วยพันธุกรรมเด่นจะข่มยีนด้อยกว่า เราจึงสามรถเห็นสัตว์ที่มีภาวะเผือกได้ค่อนข้างยาก บางชนิดเมื่อดูจากภายนอกก็ยังไม่อาจบอกได้ว้เป็นสัตว์เผือกหรือไม่ เพราะบางตัวแค่สีซีด


สำหรับสัตว์ที่มีภาวะผิวเผือก เช่น เจ้าแพนด้ายักษ์เผือก ที่กำลังเป็นกระแสในโลกโซเชียล หรือ ในไทยก็มี “เก้งเผือก” ที่ได้ถูกกล่าวว่าเป็นหนึ่งในสัตว์หายากของโลก สัตว์เหล่านี้จะมีความอ่อนแอกว่าสัตว์ลักษณะปกติ เพราะความโดดเด่นของสีขาวเผือก ทำให้ไม่สามารถพรางตัวตามธรรมชาติได้ และสามารถเห็นได้ชัดเจน จึงทำให้ตกเป็นเหยื่อหรือเป้าโจมตีได้ง่ายกว่า อีกทั้งในตลาดการค้าสัตว์ผิดกฎหมาย สัตว์ที่มีภาวะผิวเผือกจะมีราคาซื้อขายแพงกว่าสัตว์ที่มีลักษณะปกติ จึงทำให้ตกเป็นเหยื่อของนักค้าสัตว์ผิดกฎหมาย


นอกจากจะถูกเพ่งเล็งในการล่าแล้ว ด้วยความขาวซีดของผิวที่ไม่มีเมลานิน ทำให้ผิวหนังบอบบางกว่าสัตว์โดยทั่วไป ทำให้ได้รับรังสีอันตรายจากแสงอาทิตย์ได้มากกว่า มีโอกาสการเป็นมะเร็งผิวหนังสูง เพราะปกติแล้วร่างกายจะสร้างเมลานิน หรือเม็ดสีผิวมาปกป้องผิวจากรังสีต่างๆ ในแสงอาทิตย์ที่เราสัมผัส

แม้จะสวยงามโดดเด่นมากกว่าสีตามธรรมชาติ แต่ภาวะผิวเผือกกลับแฝงด้วยอันตราย เหมือนกับคำว่า “ทุกขลาภ” จริงๆ


ขอบคุณข้อมูลอ้างอิงจาก : วิกิพีเดีย / ภาพ : สำนักข่าวซินหัว