“ซากซูเปอร์โนวาเวลา” ซูเปอร์โนวาที่ใกล้โลกที่สุด ภาพฝีมือคนไทย คว้ารางวัลประเภทวัตถุในห้วงอวกาศลึก

สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ NARIT เผย ภาพ ”ซากซูเปอร์โนวาเวลา” สุดอลังการฝีมือคนไทย ผลงานของผู้ชนะเลิศการประกวดภาพถ่ายดาราศาสตร์ ประเภทวัตถุในห้วงอวกาศลึก (Deep Sky Objects) ประจำปี 2565  
“ซากซูเปอร์โนวาเวลา” (The Vela Supernova Remnant) เป็นซากซูเปอร์โนวาขนาดใหญ่ มีพื้นที่กว้างประมาณ 100 ปีแสง อยู่ห่างออกไปจากโลกประมาณ 800 ปีแสงในกลุ่มดาวใบเรือ (Vela) นับเป็นหนึ่งในซากซูเปอร์โนวาที่อยู่ใกล้โลกที่สุด การระเบิดของเศษซากนี้เกิดขึ้นเมื่อประมาณ 11,000-12,300 ปีก่อน สสารกระจัดกระจายออกไปทุกทิศทาง และทิ้งใจกลางที่อัดแน่นเอาไว้เป็นดาวนิวตรอน

“ซูเปอร์โนวา” คือการระเบิดของดาวฤกษ์มวลมากในช่วงสุดท้ายของชีวิต สสารที่เคยเป็นส่วนหนึ่งของดาวฤกษ์จะพุ่งกระจายออกไปทุกทิศทางด้วยความเร็วสูง เกิดแสงสว่างวาบที่อาจสว่างเป็นพันล้านเท่าของดวงอาทิตย์ ก่อนจะค่อย ๆ จางหายไป ขณะที่ส่วนแก่นของดาวฤกษ์จะถูกอัดแน่นจนมีขนาดเล็กเพียง 20 กิโลเมตร แต่มีมวลมากกว่าดวงอาทิตย์ประมาณ 1.4 เท่า มีองค์ประกอบเป็นนิวตรอนเกือบทั้งหมด จึงเรียกดาวดังกล่าวว่า “ดาวนิวตรอน” (Neutron star)


ปกติแล้วดาวนิวตรอนจะมีสนามแม่เหล็กที่รุนแรงสูงมาก เมื่อมีอนุภาคที่มีประจุหลุดเข้าไปในสนามแม่เหล็กนี้ จะทำให้เปล่งแสงในช่วงคลื่นวิทยุออกมาบริเวณขั้วของสนามแม่เหล็ก และถ้าหากขั้วของสนามแม่เหล็กไม่ตรงกันกับแกนการหมุนรอบตัวเองของดาวนิวตรอน จะทำให้แนวการเปล่งแสงส่ายไปเรื่อย ๆ คล้ายกับแสงที่เปล่งออกจากประภาคาร คนบนโลกจึงตรวจจับสัญญาณคลื่นวิทยุจากวัตถุประเภทนี้ได้เป็นห้วงจังหวะสั้นๆ คล้ายกับชีพจร จึงเรียกดาวนิวตรอนประเภทนี้ว่า “พัลซาร์” (Pulsar)โดยพัลซาร์ที่อยู่ใจกลางเนบิวลาแห่งนี้มีชื่อว่า “Vela Pulsar” หมุนรอบตัวเองด้วยความเร็วสูงถึง 11 รอบต่อวินาที นับเป็นหนึ่งในพัลซาร์ที่มีชื่อเสียงที่สุดในวงการนักดาราศาสตร์เนื่องจากสามารถตรวจจับได้ง่าย และอยู่ท่ามกลางกลุ่มแก๊สเนบิวลาอันสวยงาม

รายละเอียดการถ่ายภาพ
วันที่ถ่ายภาพ : 1 ธันวาคม 2021 เวลา 19:00 น.
สถานที่ถ่ายภาพ : จังหวัดสระแก้ว
อุปกรณ์ที่ใช้ในการถ่ายถาพ : เลนส์ Askar ACL200, ขาตั้งตามดาว Ioptron CEM26, กล้อง ZWO1600MM
ความไวแสง : 135
เวลาที่ใช้ในการถ่ายภาพ : ประมาณ 50 ชั่วโมง
ขนาดหน้ากล้อง : 50mm
ความยาวโฟกัส : 200mm
อัตราส่วนความยาวโฟกัส : F/4
เทคนิคการถ่ายภาพ : ใช้วิธีถ่ายภาพจำนวน 3 ส่วนและนำมาต่อกัน
ฟิลเตอร์ : Ha, OIII
ภาพ : รัตถชล อ่างมณี - ผู้ได้รับรางวัลชนะเลิศการประกวดภาพถ่ายดาราศาสตร์ ปี 2565 ประเภทวัตถุในห้วงอวกาศลึก (Deep Sky Objects)

ขอบคุณข้อมูลจาก : สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ NARIT