“เจ้าพระยา - แม่ปิง” ชื่อดาวฤกษ์และดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ ของขวัญส่งท้ายปี จากคะแนนโหวตชาวไทยสู่ความเป็นหนึ่งในเอกภพ
สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) (สดร.) เผย สหพันธ์ดาราศาสตร์นานาชาติ (IAU) ประกาศรับรองชื่อ “เจ้าพระยา-แม่ปิง” ชื่อที่ชาวไทยร่วมตั้งผ่านกิจกรรม “ตั้งชื่อไทยให้ดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ ชูความเป็นไทยร่วมเป็นหนึ่งในเอกภพ” ให้เป็นชื่อดาวฤกษ์แม่และดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะอย่างเป็นทางการ นับเป็นข่าวน่ายินดีส่งท้ายปี 2562 นี้
ดร.ศรัณย์ โปษยะจินดา ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ เปิดเผยว่า เมื่อวันที่ 17 ธันวาคม ที่ผ่านมา สหพันธ์ดาราศาสตร์นานาชาติ ได้ประกาศให้ชื่อ “เจ้าพระยา (Chaophraya) – แม่ปิง (Maeping)” เป็นชื่อของดาวฤกษ์แม่ WASP-50 และดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ WASP-50b อย่างเป็นทางการ
สดร. ได้จัดกิจกรรม “ตั้งชื่อไทยให้ดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ ชูความเป็นไทยร่วมเป็นหนึ่งในเอกภพ” เปิดโอกาสให้คนไทยร่วมเสนอชื่อดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ WASP-50b และดาวฤกษ์แม่ WASP-50 ตั้งแต่เดือนมิถุนายนถึงเดือนสิงหาคม 2562 ที่ผ่านมา จากนั้นคณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ ได้ร่วมพิจารณาคัดเลือกจากจำนวนชื่อที่เสนอเข้ามามากกว่า 1,500 ชื่อ ให้เหลือเพียง 3 รายชื่อสุดท้าย แล้วนำทั้ง 3 รายชื่อ เปิดให้ประชาชนร่วมโหวตชื่อที่ถูกใจที่สุด ตั้งแต่วันที่ 1-31 ตุลาคม 2562 ภายใต้เงื่อนไข 1 คน 1 สิทธิ์โหวต
ชื่อที่มีคะแนนโหวตสูงสุด ได้แก่ “เจ้าพระยา (Chaophraya) – แม่ปิง (Maeping)” ลำดับถัดมาได้แก่ ฟ้าหลวง (Fahluang) - ฟ้าริน (Fahrin) และ ประกายแก้ว (Prakaikaeo) - ประกายดาว (Prakaidao) จากผู้ร่วมโหวตทั้งสิ้นกว่า 4,000 คน จากนั้น สดร. ได้นำชื่อ “เจ้าพระยา-แม่ปิง” ในฐานะชื่อที่ได้รับคะแนนโหวตสูงสุด เสนอต่อสหพันธ์ดาราศาสตร์นานาชาติ และได้รับการรับรองอย่างเป็นทางการในวันที่ 17 ธันวาคม 2562 ที่ผ่านมา
สำหรับชื่อ “เจ้าพระยา - แม่ปิง” เสนอโดย นางสาวดวงรัตน์ วิเชียรศรี ต้องการสื่อถึงแม่น้ำสายสำคัญของไทย เนื่องจากดาวทั้งสองอยู่ในกลุ่มดาวแม่น้ำ โดยแม่น้ำเจ้าพระยาเป็นแม่น้ำสายหลักของประเทศซึ่งเกิดจากการไหลรวมของแม่น้ำ ปิง วัง ยม และน่าน ในอนาคตหากพบดาวเคราะห์ในระบบนี้เพิ่มเติมก็สามารถตั้งชื่อเป็นแม่น้ำสายอื่น ๆ ได้อีก
กิจกรรม “ตั้งชื่อไทยให้ดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ” เป็นกิจกรรมที่ สดร. จัดขึ้นเพื่อร่วมเฉลิมฉลองครบรอบ 100 ปี สหพันธ์ดาราศาสตร์นานาชาติ ในกิจกรรม “The IAU100 NameExoWorlds” เปิดโอกาสให้ประเทศและดินแดนต่างๆ ทั่วโลก มีส่วนร่วมในการตั้งชื่อระบบดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ
กิจกรรมครั้งนี้มีประเทศและดินแดนที่เข้าร่วมจากทั่วโลกรวมทั้งสิ้นถึง 112 แห่ง และผู้เข้าร่วมกิจกรรมทั่วโลกกว่า 780,000 คน สร้างความตื่นตัวและทำให้ผู้คนทั่วโลกได้ตระหนักว่าเราเป็นเพียงส่วนหนึ่งของเอกภพอันกว้างใหญ่ อีกทั้งยังช่วยสร้างแนวคิดที่ชัดเจนสำหรับการตั้งชื่อให้ดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะที่อาจค้นพบในอนาคตด้วย