นักวิจัยพบสารก่อมะเร็งในฝุ่นละอองขนาดเล็กจากการเผาชีวมวล ไม่ต่ำกว่า 16 ชนิด เตือนภาคเหนือ 9 จังหวัด เตรียมรับมือฝุ่นละอองขนาดเล็กสูงเกินมาตรฐานนานกว่า 2 เดือนในหน้าแล้งที่กำลังมาถึง
ผศ.ดร.สมพร จันทระ หัวหน้าศูนย์วิจัยวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และหัวหน้าโครงการวิจัย การติดตามตรวจสอบการเผาในที่โล่งในภาคเหนือของประเทศไทยสำหรับการประเมินการปล่อยและการเคลื่อนที่ของมลพิษทางอากาศเพื่อการวางแผนการจัดการปัญหาหมอกควัน โดยการสนับสนุนของหน่วยบูรณาการวิจัยและความร่วมมือเพื่อพัฒนาเชิงพื้นที่ (ABC) สกว. - สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย กล่าวว่า จากการวิเคราะห์ฝุ่นละอองที่ได้จากการทดลองเผาชีวมวลประเภทต่างๆ ที่เก็บมาจากแปลงข้าวและข้าวโพดรวมถึงเศษไม้เศษใบไม้ในผืนป่าเขตพื้นที่ภาคเหนือตอนบน พบสารก่อมะเร็งในกลุ่มพอลิไซคลิกอะโรมาติกไฮโดรคาร์บอน ถึง 16 ชนิด โดยสารเหล่านี้เกิดจากการเผาไหม้แบบไม่สมบูรณ์ของสารอินทรีย์ เช่น ถ่านหิน น้ำมัน และชีวมวลต่าง ๆ ที่เมื่อรับสารกลุ่มดังกล่าวเข้าสู่ร่างกายต่อเนื่องยาวนาน จะทำให้เกิดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งได้
“เนื่องจากสารแต่ละชนิดมีความเป็นพิษที่ไม่เท่ากัน การจะรู้ว่าคนในพื้นที่นั้นมีความเสี่ยงนี้มากน้อยเพียงใด จึงต้องทราบถึงชนิดและปริมาณสารก่อมะเร็งในฝุ่นขนาดเล็กที่ปกคลุมอยู่ในบริเวณนั้นเสียก่อน กับค่าความเป็นพิษของสารแต่ละตัว ไปเป็นหนึ่งในตัวแปรเพื่อคำนวณค่าความเสี่ยงของการเกิดมะเร็งจากการหายใจของประชากรของพื้นที่นั้นออกมา และทำให้รู้ว่าประชากรแต่ละกลุ่มนี้ในพื้นที่แห่งนั้นมีความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งจากการได้รับฝุ่นละอองขนาดเล็ก ในระยะยาว มากน้อยเพียงใด”
ผศ.ดร.สมพร กล่าวว่า แม้การจะบอกค่าถึงความเสี่ยงนี้ต้องใช้ข้อมูลอื่น ๆ อีกเป็นจำนวนมาก และมีปัจจัยที่ต้องนำมาประกอบอีกหลายตัว แต่ผลจากการวิจัยฝุ่นในอากาศครั้งก่อนหน้านี้ เราพบว่า สารก่อมะเร็งกลุ่มดังกล่าวจะมีปริมาณแปรผันตามค่าความเข้มข้นของฝุ่นในอากาศ หมายความว่าถ้ามีปริมาณฝุ่นในอากาศมีค่าสูง ก็มีแนวโน้มที่สารอันตรายดังกล่าวซึ่งเป็นองค์ประกอบของฝุ่นก็จะมีค่าสูงตามไปด้วย ดังนั้นจึงเป็นความเสี่ยงของประชากรที่อยู่อาศัยในพื้นที่ซึ่งมีโอกาสได้รับฝุ่นละอองขนาดเล็กมีค่าเกินมาตรฐานเป็นประจำ
“จุดที่น่าเป็นห่วงมากกว่ากรุงเทพฯ ก็คือพื้นที่ภาคเหนือตอนบน โดยเฉพาะพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่ ที่ต้องเผชิญกับปัญหาฝุ่นควัน ซึ่งรวมถึงฝุ่นละอองขนาดเล็กมาร่วม 10 ปี”
งานวิจัยพบว่าการเผาฟางข้าวข้าวและข้าวโพดรวมถึงเศษไม้เศษใบไม้ในผืนป่าในพื้นที่ภาคเหนือตอนบน 1กิโลกรัมจะทำให้เกิดฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM2.5 ได้2.15- 4.38 กรัม (ตารางที่1) ซึ่งเมื่อนำไปคำนวณกับการเพิ่มขึ้นของพื้นที่ทำเกษตรในภาคเหนือตอนบนที่เพิ่มจากจาก26,225ตารางกิโลเมตรเป็น 39,061ตารางกิโลเมตรในช่วง 10ปี(2549-2558)บวกกับปัญหาหมอกควันข้ามแดน ที่เกิดเป็นฝุ่นควันจากการเผาของประเทศเพื่อนบ้านหรือการเผานอกเขตพื้นที่ภาคเหนือ9จังหวัดที่ลอยเข้ามาในพื้นที่ควบคุมในช่วงหน้าแล้งของทุกปีทำให้นักวิจัยคาดว่าปริมาณฝุ่นละอองขนาดเล็กในช่วงประกาศใช้ห้ามเผาของปีนี้จะยังคงอยู่ในปริมาณที่สูงเช่นเดิม "เราคาดว่าในหน้าแล้งปีนี้พื้นที่ภาคเหนือตอนบนจะตรวจพบปริมาณฝุ่นละอองขนาดเล็กเกินค่ามาตรฐานบ่อยครั้งขึ้นและเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องโดยจะพบค่าเกินมาตรฐานตั้งแต่ก่อนช่วงห้ามเผาในช่วงห้ามเผา และหลังช่วงห้ามเผาทำให้ประชาชนในหลายพื้นที่อาจต้องพกพกหน้ากากติดตัวทุกครั้งที่ออกจากบ้านยาวนานกว่า 2 เดือน"
ผศ.ดร.สมพรกล่าวว่าสิ่งสำคัญที่ได้จากงานวิจัยนี้ไม่ได้อยู่ที่การมีข้อมูลเกี่ยวกับองค์ประกอบและฝุ่นขนาดเล็กหรือแบบจำลองแสดงทิศทางการพัดพามลพิษเหล่านี้ให้รู้ว่าจะไปปกคลุ่มอยู่ที่ไหนเวลาใดเท่านั้น แต่เป็นการสร้างกลไกการเชื่อมต่อข้อมูลวิจัยที่เกี่ยวข้องในเรื่องนี้กับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเช่น สำนักงานสิ่งแวดล้อมภาครวมถึงหน่วยงานเชิงนโยบายเช่น คณะกรรมการจัดการไฟป่าและหมอกควันแห่งชาติเพื่อนำเกิดการนำข้อมูลไปใช้ในการจัดการกับปัญหาได้อย่างตรงจุดและมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
“ส่วนตัวคิดว่าปัญหาฝุ่นละอองขนาดเล็กที่คนในเมืองหลวงกำลังประสบและที่คนเชียงใหม่ต้องเผชิญมาตลอด10ปีนี้คือโอกาสในวิกฤติที่จะทำให้ทุกคนหันมาสนใจปัญหาเรื่องของสิ่งแวดล้อมโดยเฉพาะเรื่องมลพิษทางอากาศและเข้ามามีส่วนร่วมในการแก้ปัญหาร่วมกัน ไม่ว่าจะเป็นการลดการใช้รถยนต์ส่วนตัวการหันมาใช้รถสาธารณะการเพิ่มพื้นที่สีเขียว หรือหันมาใช้พลังงานสะอาดมากขึ้น”ผศ.ดร.สมพรกล่าวทิ้งท้าย
