ฆ่ามอดในของเล่นไม้ยางพาราด้วยไมโครเวฟ

ตัวเลขของเล่นไม้ยางพาราที่ถูกมอดเจาะทำลายปีละ 100 ชิ้น อาจเป็นตัวเลขที่ไม่เยอะ เมื่อเทียบกับจำนวนขายเป็นล้านชิ้น แต่ก็ได้รับการร้องเรียนจากลูกค้า ของเล่นแบรนด์ไทยอย่าง “แปลนทอยส์” จึงต้องหาทางออก และต้องหาทางเลือกที่ไม่ใช่สารเคมีเป็นอันตราย เนื่องจากกลุ่มเป้าหมายคือเด็ก

วิมล วิระพรสวรรค์ ผู้อำนวยการพัฒนาและสนับสนุนองค์กร บริษัท แปลน ครีเอชั่น จำกัด เล่าด้วยความภาคภูมิใจว่าของเล่นไม้ยางพาราภายใต้แบรนด์ “แปลนทอยส์” (Plan Toys) นั้นเป็นเจ้าแรกของโลกที่นำไม้ยางพารามาผลิตเป็นของเล่น ซึ่งในอดีตนั้นเกษตรกรสวนยางจะเผาไม้ยางทิ้งเมื่อต้นยางมีอายุที่ให้น้ำยางไม่คุ้มแล้ว ผู้บริหารรุ่นแรกจึงนำมาผลิตเป็นของเล่น

หากแต่จุดอ่อนของไม้ยางพารา คือมีแป้งและน้ำตาลในเนื้อไม้มาก ทำให้มอดและแมลงมากัดกิน อีกทั้งยังขึ้นราได้ง่าย โดยวิมลเล่าถึงปัญหาว่า แม้จะป้องกันอย่างดีที่สุดแล้วแต่มอดก็ยังเล็ดลอดเข้าไปวางไข่ในของเล่นได้ และไม่สามารถตรวจสอบได้เพราะไข่มอดมีขนาดเล็กมาก อีกทั้งระยะเวลาฟักของมอดจนเป็นแมลงอยู่ที่ 4-12 อาทิตย์ ซึ่งเป็นระยะเวลาขนส่งสินค้าไปถึงผู้บริโภคพอดี

“ถ้าไม่เจอตอนทำก็จะไปโตตอนสินค้าส่งถึงผู้บริโภค มอดเมื่อได้กลิ่นไม้จะบินมาวางไข่ในไม้ ซึ่งหากนำชิ้นส่วนตัดขวางไปส่องกล้องจุลทรรศน์จะเห็นเป็นท่อเล็กๆ หลังจาก 2 สัปดาห์ที่แมลงฝักตัวแล้วก็จะกัดกินทำลายแล้วกลายเปนดักแด้ จนฟักตัวเป็นแมลงปีกแข็ง” ผู้อำนวยการพัฒนาและสนับสนุนองค์กรแปลน ครีเอชันกล่าว และบอกด้วยว่าแต่ละปีได้รับการร้องเรียนจากลูกค้าที่มีอยู่ใน 67 ประเทศทั่วโลกว่ามีปัญหามอดเจาะของเล่นประมาณ 100 ราย  

ในการแก้ปัญหาช่วงแรกทางบริษัทแก้ปัญหาโดยใช้สารเคมีเมทิลโบไมด์ ซึ่งแม้จะไม่มีสารตกค้างแต่ก็เป็นสารเคมี และทางบริษัทต้องการให้สินค้าเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมากที่สุด จึงพยายามหาทางเลือกอื่น กระทั่งได้เจอเทคโนโนโลยีไมโครเวฟที่พัฒนาโดยนักวิจัยจากภาควิชาฟิสิกส์เกษตร สำนักวิชาวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ ซึ่งพัฒนาระบบไมโครเวฟเพื่อใช้ในการอบปลา และนำมาประยุกต์ในการอบไม้ยางพารา

“บริษัทได้รับความช่วยเหลือด้านวิชาการจาก ผศ.ดร.หมุดตอเล็บ หนิสอ ผู้เชี่ยวชาญด้านการประยุกต์ใช้คลื่นไมโครเวฟในการทำความร้อนอบสมุนไพรและทำความร้อนไล่ความชื้นในปลา เมื่อคุยกันก็เห็นว่ามีโอกาสในการพัฒนา ก็ศึกษาหาเงื่อนไขที่เหมาะสมในการอบ ทั้งความแรงของคลื่นไมโครเวฟ ระยะเวลาอบ และปริมาณไม้ เมื่อยิงคลื่นไมโครเวฟ 1 นาที จะให้ความร้อน 60 องศาเซลเซียส ตัวอ่อนมอดตายทันที ซึ่งเราไม่สามรรถใช้ความร้อนปกติอบได้เพราะไม้จะไหม้” วิมลกล่าว

ทั้งนี้ ในไม้ยางพารามีความชื้นอยู่ 7-8% และตัวอ่อนมอดก็มีน้ำอยู่ในตัว เมื่อถูกยิงคลื่นไมโครเวฟจะทำให้โมเลกุลน้ำเคลื่อนที่และเสียดสีกันจนเกิดความร้อน ทำให้มอดตายในที่สุด แต่หลังจากยิงไมโครเวฟแล้ว วิมล กล่าวว่าก็มีโอกาสเกิดมอดได้อีก หากมีมอดมาวางไข่หลังจากอบไมโครเวฟ แต่ในกระบวนการผลิตนั้นเมื่ออบไมโครเวฟแล้วก็จะนำไปบรรจุลงกล่อง จึงตัดโอกาสที่มอดจะวางไข่ได้อีก

นอกจากนี้โครงการดังกล่าวยังได้รับการสนับสนุนจากโครงการ “แปลงเทคโนโลยีเป็นทุน” ของสำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (สนช.) ให้ทุนเป็นจำนวนเงินประมาณ  840,000 เพื่อพัฒนาระบบทั้งหมด