ชุดตรวจสอบสารพิษตกค้างในผักผลไม้ รู้ผลเร็วทันใจ-ใครก็ทำได้

นักวิจัยกรมวิชาการเกษตร พัฒนาชุดตรวจสอบสารพิษตกค้างในผักผลไม้  ใช้สะดวกได้ทุกที่ทั้งในท้องตลาดและแปลงปลูก แค่ 15 นาที ก็รู้ผล แถมยังราคาถูกกว่าส่งตรวจในห้องแล็บหลายเท่าตัว

นางอุดมลักษณ์ อุ่นจิตติวรรธนะ นักวิทยาศาสตร์ สำนักวิจัยพัฒนาปัจจัยการผลิตทางการเกษตร กรมวิชาการเกษตร เปิดกับผู้จัดการวิทยาศาสตร์ว่า ได้พัฒนาชุดตรวจสอบสารพิษตกค้างไซเปอร์เมทรินเบื้องต้นในผลิตผลทางการเกษตร ใช้งานง่าย พกพาสะดวก ให้ผลตรวจรวดเร็ว และค่าใช้จ่ายถูกกว่าหลายเท่าตัว

"ยาฆ่าแมลงและสารพิษที่ตกค้างอยู่ในผลิตผลทางการเกษตร เป็นปัญหาต่อการส่งออก ซึ่งหากมีสารพิษตกค้างเกินมาตรฐานที่กำหนดไว้ ผลผลิตนั้นก็จะไม่เป็นที่ยอมรับในตลาดโลก ดังนั้นจึงต้องมีการตรวจสอบสารพิษตกค้างในพืชผักที่จะส่งออกอย่างเข้มงวด แต่เนื่องจากเมื่อช่วง 2-3 ปีที่แล้ว มีสินค้าด้านการเกษตรถูกส่งเข้ามาตรวจเป็นจำนวนมากจนไม่สามารถตรวจให้ได้ทั้งหมด จึงคิดพัฒนาชุดตรวจสอบสารพิษตกค้างเบื้องต้นขึ้นมาเพื่อช่วยตรวจคัดกรองผลผลิตบางส่วน" นางอุดมลักษณ์อธิบาย

ทั้งนี้ นักวิจัยได้พัฒนาชุดตรวจสอบสารพิษเบื้องต้นหลายชุดแล้ว ล่าสุดพัฒนาชุดตรวจสอบสารพิษตกค้างไซเปอร์เมทรินเบื้องต้น ซึ่งอยู่ในกลุ่มของสารเคมีกำจัดแมลง พร้อมกันนี้ได้ส่งผลงานเข้าร่วมในงานประกวดผลงานประดิษฐ์คิดค้น ประจำปี 2552 สาขาเกษตรศาสตร์และชีววิทยา

นางอุดมลักษณ์ อธิบายว่า ในชุดตรวจนี้ อาศัยหลักการโครมาโตกราฟี ประกอบด้วยขวดและน้ำยาสกัดตัวอย่าง, แผ่นตรวจ, ขวดและน้ำยาแยกสารที่ต้องการตรวจหา วิธีตรวจทำได้โดยใส่ตัวอย่างลงในขวดสกัด ทิ้งไว้ 5 นาที จากนั้นนำน้ำยาสกัดมาจุดลงบนแผ่นตรวจ แล้วใส่ไว้ในขวดแยกสารที่ต้องการตรวจ จนกระทั่งน้ำยาในขวดซึมขึ้นมาบนแผ่นตรวจตามที่กำหนด จึงนำแผ่นตรวจไปตากแดด 10 นาที หากปรากฏแถบสีของสารพิษดังกล่าว แสดงว่ามีสารพิษเกินมาตรฐานที่กำหนด

หากตรวจไม่พบ ไม่ได้หมายความว่าปลอดสารพิษ เพียงแต่อาจมีในปริมาณน้อยกว่ามาตรฐาน จึงค่อยนำไปตรวจสอบอย่างละเอียดในห้องแล็บอีกทีหนึ่ง เพราะต้องระบุด้วยว่ามีสารตกค้างอยู่ในปริมาณเท่าใด ซึ่งการตรวจสอบเบื้องต้นด้วยชุดตรวจนี้ช่วยประหยัดทั้งเวลาและค่าใช้จ่าย เพราะโดยปรกติการตรวจหาสารพิษตกค้างด้วยวิธีการในห้องแล็บจะเสียค่าใช้จ่ายประมาณ 3,500 บาท ต่อ 1 ตัวอย่าง

แต่ชุดตรวจที่พัฒนาขึ้นนี้ราคาชุดละ 3,000 บาท และสามารถตรวจได้ 24 ตัวอย่าง เฉลี่ยแล้วเหลือเพียง 125 บาท ต่อ 1 ตัวอย่าง อีกทั้งยังสามารถพกพาไปใช้ภาคสนามได้อย่างสะดวก และไม่จำเป็นต้องเป็นผู้เชี่ยวชาญเท่านั้น เกษตรกรก็สามารถตรวจเองได้ ส่วนชุดตรวจที่นักวิจัยพัฒนาขึ้นก่อนหน้านี้ก็อาศัยหลักการเดียวกัน แต่ใช้ตรวจหาสารพิษตกค้างในกลุ่มออร์แกนโนฟอสเฟตและคาร์บาเมท

อย่างไรก็ดี นางอุดมลักษณ์บอกว่าชุดตรวจดังกล่าวยังผลิตใช้อยู่ภายในหน่วยงานของกรมวิชาการเกษตรเท่านั้น ยังไม่ได้มีการผลิตในระดับอุตสาหกรรม แต่ก็มีหลายบริษัทสนใจที่จะนำไปต่อยอดเชิงพาณิชย์ติดต่อเข้ามาบ้างแล้ว ซึ่งขณะนี้กำลังอยู่ระหว่างการพิจารณา.