หมอปอดแจง “เหนื่อยง่าย” หลังหาย “โควิด” เกิดได้ แนะวิธีตรวจเช็กให้ชัดมาจากใจหรือกาย

หมอปอดแจงหายจาก “โควิด” มีอาการเหนื่อยง่าย อาจเกิดขึ้นได้ แต่ต้องแยกว่าเป็นอาการทางกายหรือทางใจ หากอยู่นิ่งๆ ค่าออกซิเจนในเลือดต่ำกว่า 94% ไปออกกำลังค่าลดลงอีก ถือว่าเหนื่อย แนะวิธีบริหารฟื้นฟูปอด

เมื่อวันที่ 6 พ.ค. รศ.นพ.นิธิพัฒน์ เจียรกุล ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะเเพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ม.มหิดล ให้สัมภาษณ์ถึงกรณีผู้ที่หายจากโควิด-19 บางรายรู้สึกเหนื่อยง่ายขึ้น ว่า ระลอกโอมิครอน ผู้ติดเชื้อส่วนใหญ่อาการน้อยหรือไม่มีอาการ ฉีดวัคซีนมากขึ้น พบว่า อาการปอดอักเสบ การเสียชีวิต และการเกิดอาการหลังหาย ลดลงจากช่วงเดลตาถึง 10 เท่า การดูแลหลักๆ ใช้ระบบรักษาที่บ้าน (HI) ทำให้ไม่ได้เอกซเรย์ปอดทุกราย แต่คัดกรองด้วยประวัติและอาการ ดังนั้น คนที่หายจากโควิดที่ไม่ได้เอกซเรย์ปอด หากมีอาการเหนื่อยง่ายขึ้น ต้องแยกก่อนว่าเกิดจาก 1. อาการทางใจ ส่วนนี้เราอาจต้องหาอาการทางกายให้ได้ว่ามีหรือไม่ หากไม่มี ก็บอกได้ว่าไม่เกิดปัญหาอะไร อาการทางใจก็จะดีขึ้น

2. อาการทางกาย ทั่วไปเรียกว่าอาการหลังโควิด เกิดขึ้นภายใน 4 สัปดาห์ ส่วนอาการลองโควิดจะเกิดหลังหายป่วย 1-3 เดือน ซึ่งการทดสอบสามารถใช้เครื่องวัดออกซิเจนในเลือด เครื่องวัดชีพจร วิธีทดสอบคือ ถอดหน้ากากอนามัยแล้วเดินเร็ว 1-2 นาที แล้วมาดูความเปลี่ยนแปลง เช่น บางรายชีพจรเร็วขึ้นอยู่ที่ 100-120 ค่าออกซิเจนในเลือดต่ำกว่า 94% กรณีนี้ต้องพึ่งพาแพทย์เพื่อให้ยารักษาร่วมด้วย

“ค่าออกซิเจนในเลือด ปกติควรมากกว่า 94% ขึ้นไป แต่คนที่ถือว่าเหนื่อย คือ แค่อยู่เฉยๆ ก็ค่าต่ำกว่า 94% แล้วหลังออกกำลังก็จะลดลงไปอีกเหลือ 92% เป็นต้น ดังนั้น หลังหายโควิดควรตรวจวัดให้แน่ๆ ว่า อาการเหนื่อยเกิดจากอะไร เพราะเป็นอาการที่เกิดขึ้นได้หลังหายป่วยจากเชื้อไวรัส ที่ทำให้ร่างกายเราไม่ปกติ แต่เราต้องพยายามทำให้ร่างกายฟื้นกลับมา” รศ.นพ.นิธิพัฒน์ กล่าว

รศ.นพ.นิธิพัฒน์ กล่าวว่า ข้อแนะนำสำหรับผู้ที่หายจากโควิด รวมถึงคนที่ไม่ได้ติดเชื้อ ควรบริหารกล้ามเนื้อในการหายใจ ซึ่งจะใช้เวลาฟื้นฟูต่างกันไป ขั้นตอนคือ 1. สูดหายใจเข้าลึกๆ 2. ห่อปากให้เล็กที่สุด 3. ระบายเป่าลมออกทางปากอย่างช้าๆ ยาวๆ จนหมด 4. กลั้นหายใจนิ่งสักครู่ และ 5. หายใจได้ตามปกติ โดยให้ทำซ้ำๆ เป็นประจำ การบริหารการหายใจจะช่วยทำให้เนื้อปอด เส้นเลือดเล็กๆ ในปอดที่สูญเสียจากโควิดค่อยๆ กลับมาคืนตัว การออกกำลังกายหลังจากเพิ่งหายติดเชื้อ แนะนำกิจกรรมที่ไม่เหนื่อยมาก เช่น การฝึกหายใจ โยคะ ยืดเหยียด ว่ายน้ำ แอโรบิก ขอให้เลี่ยงกิจกรรมที่ทำให้หายใจหอบเหนื่อย เช่น เตะฟุตบอล