เริ่มแล้ว...งานวัฒนธรรมแห่งปี ครั้งแรกในเมืองไทย มหกรรมพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นภาคกลาง “วิถีวัฒนธรรมแห่งสายน้ำ ประตูสู่สยามประเทศ”

งานมหกรรมพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นภาคกลาง “วิถีวัฒนธรรมแห่งสายน้ำ ประตูสู่สยามประเทศ” โดย ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) ร่วมกับเครือข่ายพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นภาคกลาง จัดขึ้นภายใต้แนวคิด “5 สายน้ำวัฒนธรรม แห่งลุ่มแม่น้ำภาคกลาง” พบกับนิทรรศการมีชีวิตของ 5 ลุ่มแม่น้ำ การเสวนา การแสดงทางวัฒนธรรม การแสดงพื้นบ้าน เวิร์กชอป และการจำหน่ายสินค้าท้องถิ่น จัดขึ้น 20-22 พฤศจิกายน 2563 นี้ ณ วัดขนอนหนังใหญ่ อ.โพธาราม จ.ราชบุรี



ดร.นพ.โกมาตร จึงเสถียรทรัพย์ ผู้อำนวยการศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) กล่าวว่า ศูนย์มานุษยวิทยาสิริธร (องค์การมหาชน) ร่วมกับเครือข่ายพิพิธภัณฑ์ภาคกลาง จัดงานมหกรรมพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นภาคกลาง “วิถีวัฒนธรรมแห่งสายน้ำ ประตูสู่สยามประเทศ” เป็นครั้งแรกที่ได้มีการจัดงานขึ้นเป็นครั้งแรกในเมืองไทย โดยมีเป้าหมายเพื่อเปิดพื้นที่ให้เครือข่ายพิพิธภัณฑ์ได้นำเสนอเรื่องราวมมรดกวัฒนธรรมในภาคกลาง จัดงาน ณ วัดขนอน เพื่อให้นักท่องเที่ยว ประชาชนทั่วไป และคนรุ่นใหม่ ได้มาสัมผัสเรื่องราวที่ก่อกำเนิดจากความตั้งใจของคนทำพิพิธภัณฑ์ที่ใช้ความรักและเวลาในการสั่งสม ไม่ว่าจะเป็นวัฒนธรรม ชาติพันธุ์ วัตถุทางวัฒนธรรม และภูมิปัญญาท้องถิ่น เหล่านี้พร้อมจะถูกนำมาจัดแสดงในรูปแบบของพิพิธภัณฑ์มีชีวิต สำหรับงานครั้งนี้มีพิพิธภัณฑ์ ๓๐ แห่งในภาคกลาง มาร่วมกันบอกเล่าเรื่องราวท้องถิ่นผ่านนิทรรศการและกิจกรรมการสาธิต และการแสดงศิลปวัฒนธรรมที่หลากหลาย ซึ่งมีกำหนดจัดงานนี้ขึ้น ระหว่าง 20-22 พฤศจิกายน 2563 นี้ ณ วัดขนอนหนังใหญ่ อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี

ภายในงานจัดให้มีกิจกรรมบนเวที และเสวนาที่น่าสนใจ เช่น “เรื่องเล่าจากพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น กับภาพสะท้อนย้อนรอยประเพณีวิถีและวัฒนธรรมชุมชน 5 ลุ่มน้ำในภาคกลาง” ฟังประวัติศาสตร์และวัฒนธรมของชุมชนในลุ่มแม่น้ำในภาคกลางที่ประกอบด้วยแม่น้ำสายสำคัญ 5 สาย ที่เป็นศูนย์กลางวัฒนธรรมเก่าแก่ที่มีความสำคัญมายาวนาน อิทธิพลของ “สายน้ำ” ที่มีต่อวิถีชีวิตผู้คนในลุ่มแม่น้ำภาคกลาง และพัฒนาการจากอดีตถึงปัจจุบัน เสวนาเรื่อง พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นจะอยู่อย่างไร ในอนาคต และเสวนาเรื่อง : เจาะลึก ทวารวดีในแดนสยาม “ถิ่น ...ทวารวดีภาคกลาง สู่สยามประเทศ” ประโยชน์ที่เกิดขึ้นจากการจัดงานคาดหวังว่าเยาวชนคนรุ่นใหม่ จะได้รับโอกาสที่ดีเข้ามาศึกษาเรียนรู้คุณค่าทางวัฒนธรรม และสัมผัสเอกลักษณ์ของท้องถิ่นได้อย่างใกล้ชิด เกิดความตระหนักและหวงแหนในคุณค่ามรดกวัฒนธรรมของตนเอง โดยผ่านรูปแบบนิทรรศการ กิจกรรมการสาธิต และการแสดงศิลปวัฒนธรรมที่หลากหลายจากงานครั้งนี้ด้วย

“ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) ได้ดำเนินงานวิจัยและพัฒนา “พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น” มาอย่างต่อเนื่อง ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2546 ทั้งสนับสนุนการพัฒนาศักยภาพและเสริมพลังเครือข่าย รวมถึงสนับสนุนกลไกการมีส่วนร่วมของเครือข่ายให้เกิดการเรียนรู้ซึ่งกันและกัน เพื่อให้ “เครือข่ายพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น” สามารถพัฒนาศักยภาพตนเอง และพยายามเปิดพื้นที่ให้คนทำพิพิธภัณฑ์ได้มีโอกาสถ่ายทอดประสบการณ์ และแลกเปลี่ยนความคิดเห็นซึ่งกันและกัน ด้วยรูปแบบและวิธีการต่างๆ ที่หลากหลาย คาดหวังว่างานในครั้งนี้จะเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีของชาวเครือข่ายพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นภาคกลาง ที่จะจับมือกันร่วมสร้างความเข้มแข็งให้ยั่งยืนในอนาคตต่อไป” ดร.นพ.โกมาตร กล่าว

ด้าน พระครูพิทักษ์ศิลปาคม เจ้าอาวาสวัดขนอน อ.โพธาราม จ.ราชบุรี ในฐานะประธานเครือข่ายพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นภาคกลาง กล่าวว่า สำหรับการจัดงาน “มหกรรมมหกรรมพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นภาคกลาง วิถีวัฒนธรรมแห่งสายน้ำ ประตูสู่สยามประเทศ” ทางคณะผู้จัดงานฯ ได้พยายามนำเสนอรูปแบบการจัดงานอย่างสร้างสรรค์ ให้เป็นพิพิธภัณฑ์มีชีวิต เนื่องด้วยเสน่ห์ของความเป็นภาคกลาง มีวัฒนธรรมที่หลากหลายทางประวัติศาสตร์ ทั้งด้านพิธีกรรมความเชื่อต่างๆ และขนบธรรมเนียมประเพณี วัตถุวัฒนธรรม ชาติพันธุ์และวิถีชีวิตชุมชน เป็นต้น ต่างก็ล้วนมีเรื่องราวความเป็นมาที่น่าสนใจเป็นคลังความรู้มีคุณค่าควรแก่การศึกษา เรามีพิพิธภัณฑ์ในภาคกลางที่เป็นเครือข่าย 30 แห่ง ในพื้นที่ 14 จังหวัด แบ่งออกเป็น 5 ลุ่มน้ำ ดังนี้

แม่น้ำเจ้าพระยา กลุ่มแม่น้ำที่เสมือนเป็นสายเลือดหลัก ที่มีเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ และแหล่งเรียนรู้วิถีชีวิตที่น่าสนใจมากมาย ประกอบด้วย 1. พิพิธภัณฑ์จันเสน (นครสวรรค์) 2. พิพิธภัณฑ์เรือไทย (พระนครศรีอยุธยา) 3. พิพิธภัณฑ์เพื่อการศึกษาวัดหนังราชวรวิหาร (กรุงเทพฯ) 4. บ้านหัตถกรรม ศิลป์สร้างสุข (กรุงเทพฯ) 5. พิพิธภัณฑ์เครื่องปั้นดินเผาบ้านกวานอาม่าน (นนทบุรี) 6. พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นบ้านขุนสมุทรจีน (สมุทรปราการ)

แม่น้ำป่าสัก-ลพบุรี สายน้ำที่เรียงร้อยด้วยเรื่องราวของกลุ่มชาติพันธุ์ไทยพวน ทั้งอาหาร พิธีกรรมความเชื่อ และการแสดงศิลปวัฒนธรรมพื้นบ้านไทยพวน ประกอบด้วย 1. พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านวัดฝั่งคลอง (นครนายก) 2. พิพิธภัณฑ์ไทยพวนบ้านดงกระทงยาม (ปราจีนบุรี) 3. พิพิธภัณฑ์ไทยพวนบ้านทราย (ลพบุรี) 4. พิพิธภัณฑ์ไทยพวนบ้านหลุมข้าว (ลพบุรี)

แม่น้ำแม่กลอง อีกหนึ่งสายน้ำที่หลากหลายด้วยเรื่องความเชื่อทางศาสนา เอกลักษณ์ทางศิลปกรรม ภูมิปัญญาการทอผ้าและวิถีชีวิตชุมชน ประกอบด้วย 1. พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านหนองขาว (กาญจนบุรี) 2. พิธภัณฑ์พื้นบ้านวัดม่วง (ราชบุรี) 3. พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านวัดคงคาราม (ราชบุรี) 4. จิปาถะภัณฑ์สถานบ้านคูบัว (ราชบุรี) 5. พิพิธภัณฑ์ตั้งเซียมฮะ (สมุทรสงคราม) 6. เบญจมราชูทิศ พิพิธภัณฑ์ (ราชบุรี) 7. พิพิธภัณฑ์หนังใหญ่วัดขนอน (ราชบุรี) 8. กลุ่มศิลปินลุ่มน้ำแม่กลองศูนย์การเรียนรู้งานศิลปะ

แม่น้ำท่าจีน ลุ่มน้ำที่มีความหลากหลายของกลุ่มชาติพันธุ์และวิถีชีวิตชุมชน สะท้อนให้เห็นถึงภูมิปัญญาพื้นบ้านในอดีตที่หลากหลาย ประกอบด้วย 1. ศูนย์ฟื้นฟูไตดำโบราณ (สุพรรณบุรี) 2. บ้านเก่าเล่าเรื่อง ตลาดบางหลวง (นครปฐม) 3. พิพิธภัณฑ์ชาวนาไทยบ้านลานแหลม (นครปฐม) 4. พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านวัดสำโรง (นครปฐม) 5. พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านชุมชนคลองผีเสื้อ (นครปฐม) 6. พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นกลุ่มชาติพันธุ์ลาวครั่งบ้านทุ่งผักกูด (นครปฐม) 7. พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านวัดห้วยตะโก (นครปฐม)

แม่น้ำเพชรบุรี เรื่องราวชาติพันธุ์วิถีชีวิตไทยทรงดำ กลุ่มคนอนุรักษ์ผ้า และสะสมของโบราณที่เป็นสมบัติของเมืองเพชร ประกอบด้วย 1. ศูนย์เรียนรู้กลุ่มสไบมอญ-บางลำภู (เพชรบุรี) 2. บ้านชะอาน (เพชรบุรี) 3. พิพิธภัณฑ์ปานถนอม (เพชรบุรี) 4. สมบัติลุ่มแม่น้ำเพชร (เพชรบุรี) 5. ศูนย์เรียนรู้เพื่อนศิลป์ ดินไอเดีย (เพชรบุรี)

งานมหกรรมพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นภาคกลาง “วิถีวัฒนธรรมแห่งสายน้ำ ประตูสู่สยามประเทศ” จัดขึ้นระหว่าง 20-22 พฤศจิกายน 2563 ณ วัดขนอนหนังใหญ่ อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี ซึ่งมีกิจกรรมและไฮไลต์สำคัญที่น่าสนใจ เช่น การจัดแสดงนิทรรศการมีชีวิตของพิพิธภัณฑ์ 5 ลุ่มแม่น้ำภาคกลาง การเสวนาทางวัฒนธรรมและวิชาการ การสาธิต และการแสดงทางวัฒนธรรมของชุมชนแต่ละท้องถิ่น รวมถึงกิจกรรม Work Shop และการจำหน่ายสินค้าท้องถิ่น ตลอดระยะเวลา 3 วันของการจัดงาน (ชมฟรีไม่มีค่าใช้จ่าย)

สนใจสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ คุณสุริสา อาศุศิริ โทร.092 605 6445 หรือติดตามได้ที่ Facebook : เพจมหกรรมพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นภาคกลาง