ไส้เลื่อนในเด็ก

ผศ. นพ.มนวัฒน์ เงินฉ่ำ
ภาควิชาศัลยศาสตร์

โรคไส้เลื่อนสามารถเกิดขึ้นได้ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ แต่สิ่งที่สร้างความกังวลให้กับคุณพ่อคุณแม่ ก็คือ ถ้าเป็นลูกเล็กที่ไม่สามารถบอกอาการได้ คุณพ่อคุณแม่จะต้องทำอย่างไรจึงจะรู้ว่าลูกเป็น และต้องสังเกตอาการอย่างไรบ้าง คุณหมอจะมาไขข้อข้องใจเกี่ยวกับโรคนี้

โรคไส้เลื่อนในเด็กเกิดขึ้นได้อย่างไร

ไส้เลื่อนเป็นภาวะที่อวัยวะภายในช่องท้อง เลื่อนผ่านช่องทางที่อยู่บริเวณผนังหน้าท้องออกมาสู่ภายนอก ส่วนใหญ่มักเกิดขึ้นที่บริเวณขาหนีบ ในความเป็นจริงสิ่งที่เลื่อนออกมาอาจเป็นอวัยวะส่วนอื่นภายในช่องท้องก็ได้ เพียงแต่ลำไส้เป็นสิ่งที่พบบ่อยที่สุดที่เลื่อนออกมา ช่องทางที่ไส้เลื่อนออกมานี้เป็นช่องทางที่โดยปกติมีอยู่แล้วในทารกที่อยู่ในครรภ์มารดา ในเด็กส่วนใหญ่ช่องทางนี้มักปิดไปเมื่อใกล้คลอด แต่ในรายที่ช่องทางนี้ยังคงเปิดอยู่ ก็อาจจะมีลำไส้เลื่อนผ่านช่องทางนี้ออกมาสู่ภายนอกได้ เด็กที่คลอดก่อนกำหนดมีความเสี่ยงที่จะพบภาวะนี้มากกว่าเด็กปกติ

คุณพ่อคุณแม่จะสังเกตอาการได้อย่างไร

คุณพ่อคุณแม่อาจจะพบว่ามีก้อนบริเวณขาหนีบข้าง ๆ หัวเหน่า ในเด็กผู้ชายอาจจะโตลงมาถึงในถุงอัณฑะ ในรายที่มีการเลื่อนเข้า ๆ ออก ๆ โดยไม่มีภาวะแทรกซ้อนเกิดขึ้น เด็กอาจจะไม่รู้สึกว่ารำคาญหรือร้องกวนแต่อย่างใด แต่ในบางรายที่ลำไส้ออกมาติดค้างอยู่ภายนอกอาจเกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น ลำไส้อุดตัน ลำไส้ขาดเลือด ซึ่งอาการในขณะที่มีปัญหาเรื่องลำไส้อุดตัน ก็คือเด็กมักจะร้องกวน รับประทานอาหารไม่ได้ มีอาการอาเจียน ท้องอืด เป็นต้น

เมื่อตรวจพบว่าเป็นโรคไส้เลื่อนควรทำอย่างไร

โรคไส้เลื่อนไม่สามารถรักษาได้ด้วยการรับประทานยา วิธีการเดียวที่รักษาได้ผล คือ การผ่าตัดเท่านั้น คุณพ่อคุณแม่อาจจะกังวลเรื่องลูกจะต้องผ่าตัด ในความเป็นจริงในปัจจุบัน หากเราเตรียมการ ให้พร้อม การผ่าตัดในเด็กสามารถทำได้ด้วยความปลอดภัย มีผลการรักษาดี เด็กสามารถฟื้นตัวได้เร็ว และสามารถใช้ชีวิตได้ตามปกติ มีโอกาสเกิดเป็นซ้ำได้น้อยกว่าร้อยละ 1 ในขณะที่การผ่าตัดในรายที่มีลำไส้เลื่อนออกมาติดค้าง หรือมีลำไส้อุดตันจะเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนเพิ่มขึ้นทั้งจากการผ่าตัดหรือการดมยาสลบในภาวะเร่งด่วน

เมื่อคุณพ่อคุณแม่สังเกต และสงสัยถึงความผิดปกติของลูกจากลักษณะอาการที่กล่าวมาแล้ว ควรรีบพามาพบแพทย์เพื่อรักษาโดยทันที สุขภาพดีป้องกันได้ เริ่มที่ตัวเรา

***********************

กิจกรรมดี ๆ ที่ศิริราช

ขอเชิญร่วมงานเสวนาการบริหารจัดการงานวิจัยเรื่อง “TURNING THREAT INTO RESEARCH OPPURTUNITIES IN COVID-19 PANDEMIC” พลิกวิกฤติให้เป็นโอกาสทางด้านงานวิจัย ในช่วงสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัส COVID-19 ในวันศุกร์ที่ 28 สิงหาคม 2563 เวลา 13.00 - 16.30 น. ณ ห้องประชุม 101 ชั้น 1 อาคารศูนย์วิจัยการแพทย์ศิริราช (SiMR) รพ.ศิริราช บุคลากรทางการแพทย์ และผู้สนใจลงทะเบียนฟังเสวนา ฟรี (onsite 50 คน, ออนไลน์ 300 คน) สอบถามเพิ่มเติมได้ที่ หน่วยบริหารงานวิจัยเพื่อความเป็นเลิศ (SiCORE-M) โทร. 0 2419 2900, 0 2419 2820

๒๔ กันยายน “วันมหิดล” ร่วมเป็น “ผู้ให้” บริจาคช่วยเหลือผู้ป่วยด้อยโอกาส รพ.ศิริราช พร้อมรับธงวันมหิดลเป็นที่ระลึกจากนักศึกษา ม.มหิดลที่ขอรับบริจาคทั่วกรุงเทพฯ และจังหวัดใกล้เคียง หรือบริจาคพร้อมรับหน้ากาก WIN MASKS ได้ที่ ศิริราชมูลนิธิ ตึกมหิดลบำเพ็ญ ชั้น 1 หรืองานประชาสัมพันธ์และกิจการพิเศษ รพ.ศิริราช สอบถาม โทร. 0 2419 7658-60