สมศ.หยุดประเมินคุณภาพภายนอกรอบ 4 หลัง รมช.ศธ.เสนอ ให้สถานศึกษาเตรียมตัวเปิดเทอม New Normal เล็งนำรายงานประเมินตนเองที่ส่งเข้ามาแล้วมาช่วยประเมินรอบ 5 ด้วย พร้อมนำระบบออนไลน์ งานวิจัย IT มาใช้มากขึ้น เผยผลประเมินรอบ 4 ปฐมวัย ขั้นพื้นฐาน อาชีวศึกษา ส่วนใหญ่อยู่ในเกณฑ์ดีมาก
นายจรูญ ชูลาภ รักษาการประธานคณะกรรมการสำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (บอร์ด สมศ.) กล่าวว่า สำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (สมศ.) ได้ประเมินคุณภาพภายนอกรอบ 4 และรับรองผลให้แก่สถานศึกษาไปแล้วว่า 3,569 แห่ง ซึ่งเดิม สมศ.จะประเมินผ่านรายงานการประเมินตนเอง (SAR) ที่เข้ามาจำนวนกว่า 6,649 แห่งให้แล้วเสร็จ แต่จากสถานการณ์โรคโควิด-19 คุณหญิง กัลยา โสภณพนิช รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ (รมช.ศธ.) เสนอให้ สมศ.หยุดการประเมินภายนอกรอบ 4 ไปก่อน เพื่อให้สถานศึกษาได้เตรียมพร้อมการจัดการเรียนการสอนในรูปแบบใหม่ (New Normal) อย่างเต็มที่ บอร์ด สมศ. จึงมีมติเห็นชอบให้ สมศ.หยุดการประเมินรอบ 4 ส่วนต้นสังกัดที่ส่ง SAR เข้ามายังระบบของ สมศ.แล้ว บอร์ด สมศ. เสนอให้ สมศ. เก็บไว้ใช้วิเคราะห์ประกอบการประเมินภายนอกรอบ 5 โดยให้ไปศึกษาว่าขัดกฎหมายหรือไม่ หากไม่ก็ดำเนินการได้เลย ซึ่งจะช่วยให้การประเมินคุณภาพภายนอกรอบ 5 ดำเนินการได้รวดเร็วยิ่งขึ้น
“ระยะเวลาที่เหลือต่อจากนี้ บอร์ด สมศ.มีนโยบายให้ สมศ.เตรียมพร้อมพัฒนาเกณฑ์การประเมินภายนอกรอบ 5 ซึ่งจะเริ่มต้นในปี 2564 โดยพัฒนารายละเอียดรูปแบบการประเมินให้สอดคล้องกับระบบการศึกษายุคใหม่ รวมไปถึงพัฒนาระบบการประเมินโดยการใช้เครื่องมือ เทคโนโลยีใหม่ๆ มุ่งเน้นประเมินเพื่อพัฒนาคุณภาพ ลดภาระให้แก่ครูผู้สอน และสถานศึกษาเป็นสำคัญ” นายจรูญกล่าวและว่า ทั้งนี้ เพื่อให้สอดคล้องกับสถานการณ์โรคโควิด-19 สมศ. ยังเตรียมดำเนินการด้วยการงดให้ผู้ประเมินลงพื้นที่ แต่ให้สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมผ่านทางระบบวิดีโอคอนเฟอเรนซ์ หรือโทร.สอบถามในกรณีที่บางตัวชี้วัดที่ยังมีข้อสงสัย หากพิจารณาแล้วว่า ต้องลงพื้นที่ ให้ประสานหน่วยงานต้นสังกัด และสถานศึกษา เพื่อลงพื้นที่ตามปกติในช่วงเปิดภาคเรียน ซึ่งจะช่วยให้การทำงานของ สมศ.รวดเร็ว สอดคล้องมาตรการเว้นระยะห่าง บางส่วนอาจถูกนำไปใช้กับการประเมินรอบใหม่ เพื่อให้กิจกรรมดังกล่าวมีความว่องไว คล่องตัว และสร้างความมั่นใจให้กับต้นสังกัดและสถานศึกษาให้มากกว่าเดิม
น.ส.ขนิษฐา ตั้งวรสิทธิชัย รักษาการ ผอ.สมศ.กล่าวว่า จากการสรุปผลการประเมินคุณภาพภายนอกรอบ 4 ในภาพรวม พบว่า การศึกษาระดับปฐมวัย ระดับขั้นพื้นฐาน และอาชีวศึกษา ส่วนใหญ่อยู่ในระดับดีมาก ผลการประเมินเป็นที่น่าพอใจ นอกจากนี้ ยังพบว่า การให้ข้อเสนอแนะแก่สถานศึกษาของผู้ประเมินภายนอกเป็นประโยชน์ และสถานศึกษาสามารถนำไปปรับใช้ได้จริงเกือบทุกสถานศึกษา ดังนี้ 1. การศึกษาปฐมวัย คุณภาพผู้เรียนส่วนใหญ่ และกระบวนการบริหารจัดการสถานศึกษา รวมถึงการจัดการประสบการณ์ที่เน้นเด็กเป็นสำคัญอยู่ในระดับดีมาก จุดเด่น คือ ผู้บริหารมีภาวะผู้นำ มีความรู้ความสามารถในการบริหารสถานศึกษา ครูผู้สอนมีคุณวุฒิตรงตามสาขา มีทักษะด้านไอที สามารถนำความรู้ที่แปลกใหม่มาพัฒนารูปแบบการสอนได้อย่างมีประสิทธิภาพ ด้านข้อเสนอแนะที่จะต้องนำไปปรับใช้ ควรจัดการเรียนการสอนแบบ Active Learning ให้มากยิ่งขึ้น นำนวัตกรรมเข้ามาปรับใช้ในการเรียนการสอน
2. ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พบว่า คุณภาพผู้เรียนส่วนใหญ่ การบริการจัดการ และประสบการณ์ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ทั้งหมดอยู่ในระดับดีมาก ด้านความโดดเด่นเฉพาะทางของสถานศึกษามีความโดดเด่นทั้งในระดับท้องถิ่นและระดับภูมิภาค ผู้บริหารมีความรู้ความสามารถในการบริหารสถานศึกษา ครูผู้สอนมีคุณวุฒิตรงสาชา มีทักษะด้านไอที ในส่วนของข้อเสนอแนะนั้น สถานศึกษาในระดับขั้นพื้นฐานควรมีการปรับการจัดการเรียนการสอนให้เป็นแบบ Active learning นำเทคโนโลยีหรือนวัตกรรมเข้ามาช่วยในการจัดการเรียนการสอนเพิ่มมากกว่าเดิม รวมถึงนำแนวคิดชุมชนแห่งการเรียนรู้มาใช้เพื่อส่งเสริมการเรียนของผู้เรียน
3. อาชีวศึกษา จากผลการประเมินที่ผ่านมา พบว่า ผลการประเมินของอาชีวศึกษาส่วนใหญ่อยู่ในระดับดีมาก ไม่ว่าจะเป็นความรู้ของผู้สำเร็จการศึกษา ทักษะและการประยุกต์ใช้ในการปฏิบัติงานของผู้สำเร็จการศึกษา ประสิทธิภาพของหลักสูตร และการบริการจัดการสถานศึกษา โดยจุดเด่นที่พบจากการประเมินที่ผ่านมาวิทยาลัยอาชีวศึกษามีการร่วมมือกับภาคีเครือข่าย สถานประกอบการในหลายๆ ด้าน ตลอดจนการจัดกิจกรรมหรือโครงการส่งเสริมให้ผู้เรียนมีทักษะวิชาชีพที่ตอบโจทย์ตลาดแรงงาน ส่วนข้อเสนอแนะจากผู้ประเมินยังเห็นว่าควรส่งเสริมและสนับสนุนให้มีกิจกรรมหรือโครงการที่ช่วยพัฒนาทักษะด้านวิชาชีพให้กับผู้เรียนอย่างเพียงพอ
“ในช่วงเวลาที่เหลือสำหรับการหยุดการประเมินภายนอกรอบสี่นั้น สมศ.จะเร่งพัฒนาเกณฑ์การประเมินในรอบถัดไป รวมถึงนำข้อดี และข้อคิดเห็นต่างๆ จากสถานศึกษาที่มีต่อ สมศ. ผู้ประเมิน และระบบที่ใช้ในปัจจุบันมาพัฒนาการดำเนินงานให้ดียิ่งขึ้น ไม่ว่าจะเป็นความรู้ความเข้าใจในด้าน IT ความเข้าใจในบริบทของการศึกษาและสถานศึกษาที่เปลี่ยนแปลง เกณฑ์การประเมินที่เหมาะสม งานวิจัย รวมถึงแนวทางการประเมินเพื่อพัฒนาที่สามารถสะท้อนความเป็นมืออาชีพของ สมศ.ในอนาคต สำหรับสถานศึกษาที่ได้มีการส่งรายงานประเมินตนเอง (SAR) เข้ามาในระบบออนไลน์ของ สมศ.นั้น ขอแจ้งให้ทราบว่า สมศ. ได้พิจารณาเอกสารทั้งหมดเบื้องต้นไปแล้ว แต่ในขั้นตอนต่อไปจำเป็นต้องหยุดการประเมินตามเจตนารมณ์ของกระทรวงศึกษาธิการ ที่มุ่งหวังให้สถานศึกษาสามารถดำเนินการเรียนการสอนได้อย่างเต็มที่” น.ส.ขนิษฐา กล่าว
