เมื่อผมต้องเรียนออนไลน์/ดร.สรวงมณฑ์ สิทธิสมาน

จากสถานการณ์วิกฤติCOVID-19 ทำให้ลูกชายคนเล็ก “สิน สิทธิสมาน” นักศึกษาปริญญาตรีปี 2 มหาวิทยาลัยในเซี่ยงไฮ้ ประเทศจีน ที่ก่อนหน้านี้ต้องเลื่อนเปิดเทอมไปโดยไม่มีกำหนด และทำให้ต้องหันไปเรียนออนไลน์ ผ่านไปราวเดือนเศษ ต้องเผชิญกับปัญหาและอุปสรรคพร้อมๆ กับเพื่อนชาวต่างชาติจำนวนมาก จะมาสะท้อนข้อดีข้อเสียผ่านคอลัมน์นี้ค่ะ
……………………
เนื่องจากสถานการณ์COVID-19ที่ทำให้มีการประกาศสถานการณ์ฉุกเฉิน เป็นเหตุให้ผมจำเป็นต้องกักตัวอยู่กับครอบครัวที่บ้านมาร่วมเดือนแล้ว โดยที่ไม่ได้ออกไปไหนเลย

หลายกิจกรรมที่อยากทำ และวางแผนจะทำก็ไม่ได้ทำ อยากจะกลับไปเรียนต่อที่เซี่ยงไฮ้ ประเทศจีน หลังจากที่ต้องเลื่อนเปิดเทอมมาได้ราว ๆ เดือนเศษหลังจากเกิดเหตุการณ์ COVID-19 เป็นประเทศแรก ก็ยังกลับไม่ได้ และไม่รู้จะกลับไปได้เมื่อไรแน่ ในขณะที่อยู่เมืองไทยก็ออกไปไหนไม่ได้เหมือนกัน แถมอยู่ในบ้านยังไม่มีฟุตบอลไม่ว่าของลีคไหนให้ดูอีกต่างหาก

ช่างเป็นช่วงเวลาที่น่าอึดอัดจริงๆ

เวลาที่ผ่านไปในแต่ละวันส่วนใหญ่อยู่หน้าจอคอมพิวเตอร์ หน้าจอโทรศัพท์มือถือ และก็หน้าจอทีวี แม้จะมีความพยายามทำกิจกรรมอื่นๆ ร่วมด้วยกับครอบครัว เช่น ทำอาหาร ออกกำลังกาย เล่นบอร์ดเกม ดูซีรี่ส์Netflix ฯลฯ แม้จะพอทำให้เพลิดเพลินได้บ้าง

แต่ในเมื่อไลฟ์สไตล์ของผม เป็นคนที่ชอบกิจกรรม Outdoor มากกว่า แม้แต่การออกกำลังกาย ผมก็ชอบที่จะเตะฟุตบอลกับเพื่อน ๆ เป็นหลัก มันจึงเป็นเรื่องที่เป็นไปได้ยากมากถ้าผมต้องมาเดินลู่วิ่งหรือเล่นดัมเบลอยู่บ้าน

อย่างไรก็ตาม ไม่ว่าจะพยายามหากิจกรรมทำอยู่ที่บ้านแค่ไหน ชีวิตก็ยังต้องดำเนินต่อไป ยิ่งชีวิตที่เป็นนักศึกษา ก็ยังต้องเรียนหนังสือต่อไป เพราะในเมื่อกลับไปเรียนที่จีนไม่ได้ ก็ต้องเรียนออนไลน์

ผมเริ่มเรียนออนไลน์ตั้งแต่ต้นเดือนมีนาคมที่ผ่านมา ช่วงแรกนักศึกษาต่างชาติส่วนใหญ่ก็ตื่นเต้นมองว่าการเรียนออนไลน์เป็นเรื่องใหม่ และคิดว่าน่าจะเรียนสักเดือนสองเดือน ก็คงได้กลับไปเรียนที่จีนแล้ว แต่พอเวลาผ่านไปราวๆ หนึ่งเดือน ก็ดูเหมือนว่าคงไม่ใช่แค่เดือนสองเดือนอีกแล้ว เพราะสถานการณ์ดูจะไม่คลี่คลายลงในเร็ววัน และคงต้องพยายามทำใจและปรับตัวเรื่องเรียนออนไลน์ต่อไปให้ได้

ข้อดีของการเรียนออนไลน์ก็มีอยู่บ้าง อย่างเช่นการที่เราสามารถบริหารจัดการเวลาเรียนของเราได้อย่างอิสระ มีเพื่อนบางคนที่ต้องตื่นมาวิดีโอคอลกับเพื่อนและครู แต่เนื่องจากเพื่อนในห้องผมมีมาจากหลายชาติ หลายประเทศ มีทั้งเพื่อนจากประเทศในฝั่งยุโรป เพื่อนรัสเซีย เพื่อนชาวเอเชีย จึงทำให้การเรียนออนไลน์โดยผ่านออนไลน์แบบ Live สด เป็นไปไม่ได้เลย

ซึ่งนั่นก็เป็นเรื่องที่ดีอย่างมากสำหรับผมเพราะสามารถเรียนออนไลน์เวลาที่เราเลือกเรียนเองได้ นั่นหมายถึงเลือกเวลาตื่นได้ด้วยอย่างน้อยก็ไม่ต้องตื่นแต่เช้าทุกวันเหมือนอยู่เซี่ยงไฮ้

แต่ข้อเสียของการเรียนออนไลน์นั้นก็มีอยู่ไม่น้อย

ช่วงแรกๆ ของการเริ่มเรียนออนไลน์ นักศึกษาก็เจอปัญหาเรื่องของเว็บไซต์ล่มบ้าง บางครั้งก็ไม่สามารถเข้าเว็ปไซต์ได้หรือทำการบ้านเสร็จแล้วกดส่งก็หายบ้าง ประมาณว่าช่วงสัปดาห์แรกมีเรื่องให้ปวดหัวทุกวัน แต่ก็เข้าใจได้ เพราะทุกอย่างก็เป็นเรื่องฉุกละหุกไปหมด ทางมหาวิทยาลัยก็พยายามหาทางแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าที่เกิดขึ้น

โชคดีที่ทางมหาวิทยาลัยมีการเตรียมการดีและรับมือได้ทันท่วงที สามารถแก้ไขระบบได้รวดเร็วทำให้ปัญหาต่างๆ คลี่คลาย จนปัจจุบันก็ต้องถือว่าดีขึ้นเรื่อยๆ

สิ่งจำเป็นอีกประการของการเรียนออนไลน์ ก็คือทุกคนต้องมีคอมพิวเตอร์เป็นของตัวเอง ซึ่งสำหรับคนที่มีคอมพิวเตอร์อยู่แล้วก็รอดตัวไป สำหรับคนที่ไม่มี ก็ถือว่าลำบากมากๆเลย มีเพื่อนของผมคนหนึ่งเป็นคนเกาหลี เขาใช้โทรศัพท์และ I-pad ในการเรียน แต่บางทีก็มีบางไฟล์ที่เปิดได้เฉพาะในคอมพิวเตอร์เท่านั้น ไม่สามารถเปิดในอุปกรณ์อื่นได้ ก็ทำให้ต้องวุ่นวายกันพอสมควร แต่เหล่าซือก็ได้แก้ไขด้วยการส่งบทเรียนไปให้ทั้งในแอพพลิเคชั่นในโทรศัพท์ และไฟล์ในคอมพิวเตอร์

อีกสิ่งที่ตามมาแน่ๆของการเรียนออนไลน์นั่นก็คือทำให้เสียสายตา ด้วยความที่ผมเป็นคนชินกับการอ่านหนังสือมาทั้งชีวิต และครั้งนี้หนังสือเรียนทั้งหมดของผมอยู่ที่เมืองจีน เพราะฉะนั้นก็จะต้องมานั่งอ่านบทเรียนจากไฟล์ PDFมันทำให้ผมปวดตาเป็นอย่างมาก เรียกได้ว่าเรื่องนี้เป็นเรื่องที่ผมกับเพื่อนๆบ่นกันมากที่สุด

และสิ่งที่ผมรู้สึกว่าแย่ที่สุดก็คือ การไม่ได้เรียนในห้องเรียน

การเรียนออนไลน์ กับเรียนในห้องเรียนมันต่างกันมาก สำหรับผมการเรียนในห้องเรียนได้ความรู้มากกว่า ผมคิดว่าสภาพแวดล้อมนั้นสำคัญพอๆกับเนื้อหาที่เรียนเลย ผมยอมรับว่าอาจารย์ หรือที่ผมเรียกว่าเหล่าซือ สอนหนังสือเก่งมาก มีเทคนิคการสอนที่ทำให้นักศึกษาสนใจในขณะเรียน และนักศึกษามักจะถามเหล่าซือทันทีที่ไม่เข้าใจ ซึ่งมันทำให้ผมตื่นตัวในการเรียนรู้เมื่ออยู่ในห้องเรียน

แต่ตอนนี้เมื่อต้องมาเรียนออนไลน์ ต่อให้เนื้อหาที่เรียนจะถูกเรียบเรียงมาดีแค่ไหน แต่สภาพแวดล้อมมีทั้งโซฟา เกม Netflix แถมยังไม่มีกฎเกณฑ์ และไม่มีใครคอยจับจ้องว่าเราเรียนรู้เรื่องไหมเวลาหันไปสนใจโทรศัพท์มือถือ หรือลุกเดินไปไหนเมื่อไหร่ก็ได้ มันทำให้Passionในการเรียนน้อยลงไปมาก ต่างจากเวลาอยู่ในห้องเรียน วันไหนที่ผมสมาธิหลุด หรือกำลังสนใจกับสิ่งอื่นๆนอกห้องเรียน ก็ยังมีทั้งครูและเพื่อนที่จะดึงสติกลับมา หรือถ้าเนื้อหาตรงไหนไม่เข้าใจ ก็หันไปถามเพื่อนข้างๆ หรือยกมือถามเหล่าซือ รวมไปถึงสภาพแวดล้อมที่ทุกคนใช้ภาษาจีน ทั้งในห้องเรียนและนอกห้องเรียน มันทำให้ภาษาจีนผมพัฒนาไปเร็วมาก

ช่วงนี้ก็คงได้แต่พยายามมองข้อดีของมันและอยู่กับปัจจุบันกันไปก่อน พยายามมองว่านี่ก็คือการเรียนรู้หรือบททดสอบอีกบทหนึ่งในชีวิต เพราะสถานการณ์ของทุกแขนงอาชีพตอนนี้ต่างได้รับผลกระทบจากสถานการณ์ COVID-19กันหมด คงไม่มีใครอยากให้เกิดเหตุการณ์แบบนี้ขึ้น

สำหรับผมตอนนี้ก็คงต้องก้มหน้าก้มตาอดทนเรียนออนไลน์กันไป และภาวนาให้โรคระบาดนี้ผ่านพ้นไปเสียที

สุขสันต์วันสงกรานต์และวันครอบครัวครับ