อ.พญ.นลัท สมภักดี
ภาควิชาสูติศาสตร์-นรีเวชวิทยา
คุณแม่หลังจากคลอดลูกแล้ว เมื่อกลับไปพักฟื้นที่บ้าน ทำไมคุณหมอจึงนัดมาตรวจร่างกายหลังคลอดอีกครั้ง มีความสำคัญอย่างไร มาทราบเกี่ยวกับเรื่องนี้กัน
เนื่องจากคุณแม่จะมีการเปลี่ยนแปลงของร่างกายและอวัยวะต่าง ๆ เกิดขึ้นในระหว่างการตั้งครรภ์และขณะคลอด เพราะฉะนั้นจึงมีความจำเป็นที่คุณแม่0tต้องได้รับการตรวจหลังคลอด โดยทั่วไปหมอจะนัดมาตรวจหลังคลอดประมาณ 4 - 6 สัปดาห์ซึ่งคุณแม่ไม่ควรละเลยเรื่องนี้ เพราะจะทำให้คุณแม่ได้ทราบว่าร่างกายและอวัยวะต่าง ๆ ที่มีการเปลี่ยนแปลงไปได้กลับคืนสู่ภาวะปกติแล้วหรือยัง รวมถึงมีการให้คำปรึกษาแนะนำเกี่ยวกับวิธีการคุมกำเนิดเพื่อป้องกันไม่ให้ตั้งครรภ์ครั้งถัดไปเร็วเกินไปอีกด้วย ในกรณีที่คุณแม่รู้สึกว่ามีอาการผิดปกติหลังคลอด เช่น มีไข้ หนาวสั่น ปวดหน่วงท้องน้อย มีอาการปวด บวม หรือแดงบริเวณแผลฝีเย็บ มีเลือดหรือหนองไหลออกจากแผล น้ำคาวปลามีสีแดงสด ไม่จางลงภายใน 2 สัปดาห์หลังคลอด รวมถึงมีอาการปวด บวม แดงหรือมีก้อนที่บริเวณเต้านม ควรรีบมาพบแพทย์ก่อนวันนัด
การตรวจหลังคลอดหลัก ๆ จะประกอบไปด้วยการตรวจร่างกายทั่วไปและการตรวจภายใน
การตรวจร่างกายทั่วไป หมอจะทำการชั่งน้ำหนัก วัดความดันโลหิต ตรวจหน้าท้อง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกรณีที่คุณแม่มีแผลผ่าตัดทางหน้าท้อง รวมถึงการตรวจเต้านมเพื่อประเมินว่ามีปริมาณน้ำนมที่เพียงพอและไหลดีหรือไม่
สำหรับการตรวจภายใน หมอจะทำการตรวจบริเวณฝีเย็บดูว่าแผลฝีเย็บหายสนิทติดดีแล้วหรือยัง รวมถึงมดลูกมีการเข้าอู่เรียบร้อยดีหรือไม่ มีการอักเสบหรือติดเชื้อในโพรงมดลูกหรือไม่ ทำการตรวจบริเวณปากมดลูก รวมถึงมีการตรวจเช็คมะเร็งปากมดลูกตามความเหมาะสม
นอกจากการตรวจร่างกายทั่วไปและการตรวจภายในแล้ว หมอจะทำการประเมินถึงสภาวะจิตใจของคุณแม่ด้วย โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องของภาวะซึมเศร้าหลังคลอดซึ่งอาจพบได้ในคุณแม่หลังคลอดบางราย
การตรวจร่างกายหลังคลอดจึงมีความสำคัญมาก เพราะคุณแม่จะได้รับทราบถึงปัญหาและได้รับคำแนะนำคำปรึกษาจากคุณหมอรวมทั้งวิธีการรักษาที่ถูกต้องแต่เนิ่น ๆ ในกรณีที่มีภาวะแทรกซ้อน คุณแม่จึงควรให้ความสำคัญกับการมาตรวจตามนัดหลังคลอด เพราะนอกจากจะทำให้หมอสามารถทำการวินิจฉัยและให้การรักษาในกรณีที่มีภาวะแทรกซ้อนได้ในระยะเวลาที่เหมาะสมแล้ว คุณแม่ยังจะได้รับคำแนะนำเกี่ยวกับวิธีการปฏิบัติตัวที่ถูกต้องและเป็นประโยชน์สำหรับคุณแม่และลูกน้อยอีกด้วย
********
กิจกรรมดี ๆ ที่ศิริราช
#ขอเชิญชวนแพทย์ พยาบาล บุคลากรทางการแพทย์ที่เกี่ยวข้อง ตลอดจนผู้สนใจการสอนเข้าร่วมอบรมเชิงปฏิบัติการ “SIRIRAJ Simulation 2020” ในวันที่ 12 - 13 มีนาคม 2563 เวลา 08.00 - 16.30 น. ณ ศูนย์ปฏิบัติการฝึกทักษะระบบจำลอง (SIMSET) รพ.ศิริราชสามารถดูรายละเอียดและลงทะเบียนได้ทาง www.sirirajconference.com สอบถามเพิ่มเติม โทร. 0 2414 1005 - 6, 08 1822 9250 (พรรณิภา เลิศปิยะสิริพงศ์)
#ขอเชิญชวนสูติ - นรีแพทย์ แพทย์ผู้สนใจ พยาบาลสูติ - นรีเวชกรรม และบุคลากรด้านสาธารณสุขเข้าร่วมประชุมวิชาการภาควิชาสูติศาสตร์ - นรีเวชวิทยา ประจำปี 2563 ภายใต้หัวข้อ “What’s Hot What’s Not” ระหว่างวันที่ 17 - 20 มีนาคม 2563 ณ รพ.ศิริราชสามารถสมัครและลงทะเบียนได้ตั้งแต่บัดนี้ทางwww.sirirajconference.comสอบถามเพิ่มเติม โทร. 0 2419 4638, 0 83024 1895 (อนันตพร นมรักษ์)
